Een roze gloed tussen de bomen in het zuid-oosten. Ugo hoorde het fezelen van de vogels in de beukenhaag. Hij dacht nu wordt het beter, de pijn in mijn leden zal stilaan verdwijnen en mijn gedachten zullen zich openen. En als hij buitenkomt, de eerste regel van een gedicht die hem overvalt, een regel die hij nimmer schrijven zal, lijk de eerste lijn van een tekening die hij nimmer maken zal.

Is het aldus dat hij zijn boek wou beginnen?

*

Hij herinnert zich het begin van ‘L’Evangile’[1] van l’abbé Bruckberger handelend over het evangelie van Johannes:

‘Du premier mot l’Evangile de Jean crève le plafond du temps, il transcende les siècles et les générations qui se succèdent, il s’établit dans l’éternité.’ 

Een zin, zoals die eerste zin van Johannes: ‘In het begin was het Woord’ kan natuurlijk niet meer geschreven worden. Het is een zin gestrand voor de eeuwigheid, een echo dragend, die tijd en generaties overstijgt, maar misschien kan er nog wel een zin gevonden zoals Dantes eerste versregel uit zijn Inferno:

Nel mezzo del cammin di nostra vita

Mi ritrovai per una selva oscura...

Maar hier ook dankzij wat volgt is het een zin die niet na te schrijven is.

Of is een eerste zin van een boek wel belangrijk? Hij kent een boek dat een Prijs kreeg in Vlaanderen en dat begint met: ‘Alle begin is moeilijk’. Maar hij vindt een dergelijke zin beschamend.

Hij wil in zijn boek, de grens van de realiteit overschrijden, omdat hij binnen wil wandelen en vertoeven in de wereld achter de wereld van elke dag, zijnde deze van het transcendente, het sacrale, het domein van Hij die in de wereld een naam draagt van amper drie letters? Hoewel een dergelijk boek vandaag niet meer geschreven wordt en zelfs, indien het nog zou geschreven worden, wordt het niet meer uitgegeven noch gelezen, daar te ingewikkeld, te ver gezocht, te weinig verhalend, te ongeschikt om te boeien.

Maar, als het niet is om meer mens te worden, als het niet is om via de kennis van anderen, dichter te komen tot wat niet te noemen is, welk is het nut van een boek; welke vreugde biedt het ons als het geen uitdaging is, als het niet opduikt alsof er iemand is die je in de gaten houdt en er voor zorgt dat je leest wat je lezen moet?

Hij zal in elk geval schrijven wat hij schrijven moet, zelfs al heeft niemand er behoefte aan.

28-11-2011, 00:24 geschreven door Ugo d'Oorde  

Blog van 27 november: De Euro uit het slop

Wat er minstens moet om de euro uit het slop te halen.
 

1.      Het Fonds waarvan zoveel sprake is wordt omgevormd tot een Bank van de Schuld.

2.      Deze Bank geeft Eurobonds uit ter verwerving van het nodige kapitaal.

3.      Deze Bank komt tussen op de markt van de overheidsobligaties en niet de ECB.

4.      Deze Bank waarborgt de terugbetaling op de vervaldag van alle, voor het ogenblik in omloop zijnde overheidsfondsen van de landen van de eurozone.

5.      De Bank treedt op, op aanvraag van het debet land dat zijn vervaldag niet kan honoreren, maar enkel op voorwaarde dat vooreerst – en hier gaat het om – de spaardeposito’s en andere, van de ingezetenen van dat land, boven een bepaald bedrag, à rato van 20, 25 of 30 % dwingend worden omgezet in Overheidsfondsen van dat land, terug betaalbaar over 10 jaar of meer, tegen een intrestvoet van 2 of 3 of 4 %. Pas na een dergelijke verrichting zal de Bank tussenkomen. Het is trouwens totaal onlogisch dat Europa zou tussenkomen wanneer de burger zelf geen enkele poging heeft gedaan (voorbeeld Leterme) om het beroep op het buitenland af te zwakken.

6.      Elke tussenkomst van de Bank, ten voordele van een lid van de eurozone wordt ingeschreven in het Grootboek van de Schuld. Deze schuld blijft openstaan en moet vroeg of laat teruggestort worden aan de Bank. (Het zal zijn door hun kinderen/kleinkinderen!).

7.      Als dergelijke maatregelen genomen worden vermoed ik dat de spanning op de geldmarkt zich kalmeren zal. Is dit niet het geval, dan forget it, de euro is een verloren zaak.

8.      Het ergste dat gebeuren kan is dat de eurozone na verloop van tijd zou opgeschept zitten met een openbare schuld van ettelijke miljarden, maar de Euro zal steviger zijn dan ooit indien deze Europese schuld op een degelijke wijze wordt beheerd en afgebouwd.

27-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Marsrobot ‘Curiosity’

Op vrijdag 26 november heeft de NASA de mobiele marsrobot ‘Curiosity’ gelanceerd die op Mars de bodem zal onderzoeken om uit te maken of er ooit bacterieel leven mogelijk was. De landing op Mars zou plaatsvinden in augustus 2012.

Tussen mijn boeken bevindt zich het boek van David L. Chandler met de vreemde titel ‘Life on Mars’. Het boek dateert van 1979[1] en ik vond het destijds een uiterst bevreemdend boek, gebaseerd op de honderden fotos genomen door Mariner 9 waaruit kon worden afgeleid dat Mars moet bedekt geweest zijn door een intensief net van kronkelende kanalen die gezien werden als de uitgedroogde beddingen van rivieren die in het verleden alle delen van de Marsoppervlakte bevloeiden. Chandler schrijft hierover:

Evidence from the Viking mission has led most scientists to believe that in the distant past, Mars had a climate and an atmosphere very much like our own, with warm temperatures and an abundance of water flowing through innumerable rivers down to the shores of a vast ocean.

Maar Chandler verbaasde nog meer. Zo schrijft hij: 

Rising high above the plateau, near the coastline in the Trivium Charontis region of Elysium, stand the most amazing, inexplicable, and mind-boggling structures, yet seen on the surface of Mars : a group of immense three-sided pyramids that dwarf any man-made structure on earth, and whose origins have not yet been plausible explained. The largest of these tetrahedral pyramids are more than half a mile high… How did these colossal structures get there… Could they have been created by the natural play of geological forces?

Chandler roept Jacques Monod ter hulp, die in zijn ‘Le Hasard et la Nécessité’, waar hij het heeft over het onderscheid tussen ‘le naturel et l’artificiel’ schrijft dat de aanwezigheid van meerdere voorwerpen van een welbepaalde zelfde vorm betekenisvol zijn wat betreft een artificiële oorsprong. Zodat Chandler besluit:

Using these criteria one would have to classify the Martian pyramids as artifacts, objects constructed by intelligent beings.

Een fantastische maar ook een zeer gevaarlijke theorie over de aanwezigheid ooit van intelligente wezens op Mars. En Chandler meende zijn boek te mogen besluiten met een verwittiging: when the human exploration of Mars begins, the surprises will be dramatic and they will be many.

Ik bezocht de huidige webside van David L.Chandler. Dat er water op Mars heeft gevloeid wordt vandaag wel als een zekerheid aanvaard, maar of er, ondanks de foto van ‘a group of three-sided pyramids’, intelligente wezens in gezwommen zouden hebben, het beeld van de mogelijke ‘dramatische’ verrassing waar hij het over had, heeft zich opgelost in zijn gedachten.

In 1979 was er nog een schijn van mogelijkheid. In 2011 is de idee afgeschreven. Al weet men maar nooit

27-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kan het niet laten in de huidige omstandigheden de gebeurtenissen van de dag op te volgen, en mijn commentaar over te brengen in mijn Blog. Maar heeft het ooit iemand geroerd, heeft het enig nut? Mijn woorden zijn dus maar, zoals ik onlangs schreef, la part des anges, ze stijgen op naar de engelen en verdwijnen. Gisteren was dit het geval, al had ik een totaal andere tekst op het oog die ondertussen ook al voorbijgestreefd is.

In de valavond, in de wagen, de achtste van Beethoven. Hij is een van mijn favorits, Beethoven, zijn muziek is op mijn maat geschreven. Ik ken al zijn symfoniën en toch verrast hij me telkens omdat ik er altijd iets nieuws in ontdek, een gevoel dat ik niet heb bij Mozart.

Des avonds was er op ‘BBC four’ de negende symfonie van Gustave Mahler, een andere van mijn favoriete composers. Zijn negende, een droomsymfonie, met een schitterende eerste beweging, en het geheel een lang episch gedicht van klanken, prachtig gedirigeerd en uitgevoerd.

Dit is dan mijn lot, in de dag verplaats ik me nog wel, maar eens zes pm. blijf ik binnen, de avond is bestemd voor wat tv en wat opzoekingen voor mijn Blog.

En nu Ugo die schrijft.

Als hij slapen gaat leeft er in hem een witte wereld van gevoelens en gedachten die zich uitspreiden in hem zoals een vrouw zich uitspreiden zou. Het is langs deze witte wereld dat hij ademt en dat hij in een droomloze slaap valt. Nu bestaat hij nog enkel in de gedachten van anderen, die spreken over hem, die een oordeel vellen over hem, die story’s vertellen over hem.

In het midden van de nacht wordt hij wakker, hij heeft moeite om terug in te slapen en hij neemt Arthur Koestler[1] die al een paar dagen naast hem op de nachttafel ligt. Het boek ligt te zwaar in de hand en hij gaat zitten aan zijn leestafel. Koestler die een zin aanhaalt van Whitehead: ‘In the year 1500 Europe knew less than Archimedes who died in the year 212 B.C. ‘

Diverse redenen worden door Koestler aangehaald om deze bewering te staven, doch beter dan welke verklaring is de tekst van Erasmus, die Koestler citeert:

They will smother me beneath six hundred dogma’s; they will call me heretic and they are nevertheless folly’s servants. They are surrounded with bodyguards of definitions, conclusions, corollaries, propositions explicit and propositions implicit…

Hij kan nu zijn Blog beëindigen en inloggen op dit ongewone uur. 

26-11-2011, 04:47 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als men moet besparen in dit land, dat men bespare, dat men niet rond de pot draaie maar dat men bespare waar er bespaard kan worden. Ik gebruik hier, met opzet, de aanvoegende wijs - een eigenheid van de taal - die niet meer in trek is, zoals naar ik hoor besparen evenmin in trek is, want het schijnt dat er ook wel wat nieuwe belastingen bij mogen, vinden sommigen. Belastingen zijn heilzaam voor ons land, besparingen zijn uit den boze, want die tasten de sociale verworvenheden aan.

Niemand echter stelt zich hierbij de vraag of deze sociale verworvenheden wel 100% gerechtvaardigd waren in het verleden, en of het niet als gevolg van die vele verworvenheden is dat de schuld van de Staat de 100% van het BBP benadert. Of zijn er andere, meer doorslaggevende, redenen geweest?

Ik hoor nu dat Eerste Minister Leterme de spaarders gaat lokken met een lening op 3, 5, 8 jaar, met, zo zegt hij toch, ‘aanlokkelijke’ rentevoeten - destijds gaf Marc Eyskens - Vande Putte een staatslening uit van 12% rente, zonder R.V. - Leterme kon natuurlijk niet beslissen de R.V. te laten vallen, maar misschien ware dit een reden voor succes geweest. Nu vrees ik voor het slagen van zijn poging, trouwens op de beurs heeft men een beter rendement.

Wat ik wel weet is dat hij al een stap dichter gekomen is bij wat ik vooropstelde te doen, om te beginnen in Griekenland, want waarom schrijft men daar geen nieuwe bijzondere lening uit, waarom is het de Eurozone of het FMI dat 8.000.000.000 € voorschieten moet voor begin december. Idem wat Italië en de leningen betreft, en ook de andere landen van de Eurozone, in moeilijkheden als gevolg van hun openbare schuld.

In mijn Blog van 22 november suggereerde ik, voor wat Griekenland betreft, een omzetting van een bepaald percentage van de spaardeposito’s van de Griekse ingezetenen. Waarom moeten de nog ‘gezonde’ landen van de Eurozone gaan bijspringen als de Grieken hetzelf kunnen doen. Want omzetting van spaardeposito’s in staatsobligaties op 10 jaar (rente 3 of 4%) betekent geen verarming voor de meer welstellende Grieken die aldus ook bijdragen tot het herstel, waaraan ze misschien anders zouden ontsnapt zijn. (Een verarming die er onvermijdelijk wel komen zou indien ze uit de Eurozone zouden stappen, wat wellicht vroeg of laat gebeuren zal, met al de gevolgen voor de andere schulden-landen).

Hopelijk redt ons land, België het. Maar de onderhandelingen met Di Rupo voorspellen weinig goeds.

Er moet me nog iets van het hart. Ik weet met welke inzet de Nationale Bank van België, om ze nog eens bij naam te noemen, altijd de munt van België heeft verdedigd en ondersteund met alle mogelijke middelen die ze ter beschikking had. En wat meer is – maar weinig talrijk zijn de politici die er naar gesproken of gehandeld hebben - dat ze regelmatig het land gewezen heeft op het gevaar van een te volumineuze openbare schuld. Ik voel nu de grote eenzaamheid van de Gouverneur en zijn Directiecomité, om niet te spreken van hun grote machteloosheid, in de whirlpool van ideeën, handelingen en uitblijven van beslissingen die nu het economisch-financieel landschap teisteren.

25-11-2011, 00:53 geschreven door Ugo d'Oorde  

In dit Blogboek worden ideeën ingebracht, hernomen, aangevuld en gewijzigd, het is een blijvende verwerking, want alles is verandering, alles is aanpassing aan nieuwe vormen en nieuwe gegevens. Het is een deel van mijn persoonlijkheid die telkens weer aan de oppervlakte komt en zich mengen gaat met het steeds wisselende landschap van de geest. Altijd overheerst de hoop iets nieuws te brengen, zoals in de weinige tekeningen die ik nog maak, iets nieuws te doen openbloeien uit enkele lijnen en vormen, zoals het bloeien van de zaadkorrel.

Dit is het, bezig zijn, gestadig bezig zijn, denken en schrijven en denken, en voedsel opdoen in de boeken, in het leven van de natuur. Het geluid van de wereld is dan lijk het ruisen van de wind in de bomen, lijk de branding in de golven, het beperkt zich tot een geluid op de achtergrond. Maar ook niet altijd, soms spring ik op in een of andere Blog als ik hoor wat er gebeurt in dit land en binnen de Eurozone. Al weet ik dat mijn reactie totaal, maar dan ook totaal nutteloos is, ik dring niet doorheen de muren.

Het is binnen een dergelijk bezig zijn dat mijn dagen zich afspelen. Dat ik aftast wat er leeft in mijn herinneren en vooral dat ik me waag in de richting van het Absolute dat ik telkens weer ontmoet achter de dingen. Dit Absolute is het domein van allen die zoeken, van zij die er binnendrongen voor mij en van allen die na mij zullen komen. Op dit domein ben ik nergens en overal, niet tijd gebonden, niet persoonsgebonden

Ik viel vandaag op een zin van Heinrich Böll: ‘I’m 55 and since I was 15 I‘ve had nothing that you could call rest. Sometimes I’d just like to sleep away my intellectual unrest…’

Dit ook is de ziekte waaraan ik lijd. Mijn intellectuele onrust is een karaktertrek, dit altijd begaan zijn om te zoeken wat niet te vinden is, dichter te komen tot het Onnoembare, bezeten om kennis te verwerven, niet omwille van de kennis, maar om verder door te dringen tot de kern van dit Onnoembare.

Om af te tasten wat anderen erover denken, erover schrijven of niet schrijven. Zo moet het boek worden dat ik, van in mijn jeugd, in gedachten aan het schrijven ben, maar waarvan ik amper een jota op papier heb gezet. Totaal vreemd aan de wereld van gisteren en meer nog aan deze van vandaag. Maar zal ik daarom stoppen?

24-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Deze morgen is hij opgestaan in wat hij noemen wil het saturatiepunt van de nacht, het ogenblik waarop de rand van de zon de kimlijn heeft bereikt, maar ook nog niet. Om te gaan neerzitten onder de lamp aan de tafel om zijn blog van elke dag te schrijven. Vandaag, zoals altijd, geïnspireerd op wat hij ooit las van Miguel de Cervantes de Saavedra, die, na zijn Don Quichotte, zijn Novelas ejemplares, zoals hij zegt, geschreven zou hebben ‘para distraer con ficciones las primeras melancolίas de su vejez’.

Het is ook zijn bedoeling om, zoals bij Cervantes, met het schrijven van korte teksten de melancholie en het stilvallen van elke actieve vorm van creatief zijn, eigen aan het ouderworden op te vangen, en ten allen prijze te voorkomen, dat de jaren een te grote greep op hem zouden krijgen en hij kantelen zou in een morose omgeving, vastgeankerd aan en meegesleept door wat zich afspeelt op het televisiescherm.

En als hij schrijft, en blijft schrijven wat hij schrijft, dan denkt hij aan Jorge Luis Borges – hij tractte Borges te lezen in het Spaans - die in zijn essay over ‘ la Poesia gauchesca’, uit zijn bundel ‘Discusión’, de vraag herhaalt aan Whistler gesteld, hoeveel tijd het hem gevergd heeft om één van zijn ‘Nocturnos’ te schilderen, en het antwoord van Whistler : ‘toda mi vida’.

Het moet u, die sporadisch of regelmatig zijn Blog leest, dan ook duidelijk zijn dat wat geschreven wordt, in de verlenging ligt van de dagen de ‘toda su vida en dat zijn woorden gevuld en gekleurd zijn door wat T.S.Eliot schrijft in zijn ‘Four Quartets’[1]:

A life time burning in every moment,

And not the life time of one man only

But of old stones that cannot be deciphered.

23-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ramsey Nasr, de dichter, en België in de Eurozone

Ik leef met mijn Blog (rubriek ‘Dagboek-bedenkingen) boven mijn stand, om maar niet te schrijven boven mijn kunnen. Ik wil elke dag iets merkwaardigs brengen en het kost me meer en meer moeite. Ik tast mijn uren af om een eerste zin te vinden die een onderwerp zou kunnen inleiden. Ik vermager, mijn Blog eet me op. Toch denk ik niet aan capituleren.

Ik las nogal oppervlakkig in de Standaard der Letteren[1] – het weinige dat ik nog lees maar het zal veranderen – een interview met Ramsey Nasr, ex-stadsdichter van Antwerpen, en wat hij denkt over Nederland als een vaderland. Hij heeft er moeite mee. Een zaak is zeker hij voelt er zich niet goed in zijn vel en zijn poëzie liegt er niet om. Ik aanvaard het trouwens. Hij is de helft jonger dan ik en hij wordt door de levensomstandigheden dubbel zo zwaar belast als ik.

Hoewel ik mijn land als een even vreemd vaderland begin aan te voelen. De halsstarrigheid van links en rechts speelt me parten, ze komen er niet uit. En het gaat heel ver in een land als de vakbonden de wet dicteren. In feite heeft het dan geen zin meer te gaan stemmen

Ik voel me evenmin Europeaan. Als ik de laksheid van de Europarlementariërs onder ogen neem die enkel woorden zaaien voor de tv-camera’s, dan vrees ik dat wat Europa betreft, de catastrofe-microben over de kim komen kijken.

Wachten, mijn beste verkozenen, op wat onvermijdelijk komen gaat is een heel slechte oplossing voor regeerders, van welke slag ze ook mogen zijn. U moet natuurlijk de guts hebben om te handelen wanneer het nog kan. De besparingen in België gaan de komende jaren (zeker het eerstkomende jaar) 1.000 euro de man kosten, maar wat Europa betreft zal de kostprijs voor bedrijven, voor het land en voor zijn burgers niet lager liggen. We duiken in a black hole, dat alles naar zich zal toehalen zoals in 2008.

Een oplossing wat Griekenland en Italië, Spanje en Portugal, België betreft: afromen. De deposito’s en spaartegoeden boven een bepaald bedrag, afromen voor 20, 30 %, en beleggen in staatsobligaties op 10 jaar[2]. Dit betekent geen devaluatie voor het land - wat telkens een logisch gevolg is van een slecht beheer van de Staat – en  het verlicht de toestand van de Overheid en ook, het vermijdt dat Europa gedwongen wordt de schulden van Griekenland of van een ander land, Italië of… op zich te nemen of, wat ooit werd voorgesteld, kwijt te schelden.

Europa kan als dan gemakkelijker haar waarborg verlenen aan de bestaande omloop overheidsobligaties (België vandaag zal eeuwig dankbaar zijn), de ECB zal niet moeten tussenkomen om Bad Bonds aan te kopen, tenminste zo Europa – het Fonds - zich gewaardigt Eurobonds uit te geven om zelf op te treden in de markt indien nodig.

Beeldt men zich het heilzame effect in op de geld- en kapitaalmarkt van dergelijke beslissingen?

Slaap wel burgers in dit land en in Europa. En bij het opstaan, u, Barroso en consoorten, beslist, om het even wat, maar wacht niet op wat Griekenland, wat Italië in petto zouden kunnen hebben aan maatregelen.

*

Trouwens in het geval van ‘afroming’ heeft Griekenland misschien de 8.000.000.000 euro – het staat mooier in cijfers uitgedrukt - niet nodig, of alle politieke partijen zich engageren of niet. Want u weet nu al dat ze niet zullen tekenen.

Zoals wij nu ook weten dat de vakbonden, de bazen in dit land, nooit de indexatie van de lonen zullen laten vallen, hoewel op elke verhoging een verhoging van het bedrag aan belastingen volgt, en dus, een indexatie in dit land slechts telt voor de helft aan inkomsten voor de werkenden. Maar wat kost het aan de bedrijven?

22-11-2011, 00:09 geschreven door Ugo d'Oorde  

In zijn Vulgari Eloquentia(1305), geschreven in het Latijn legt Dante (1265-1321) uit waarom hij het Italiaans en niet het Latijn gekozen heeft voor het schrijven van zijn Divina Commedia. Hij was een van de eerste om deze taal te gebruiken. Jacqueline Risset, die de Divina Commedia vertaald heeft naar het Frans, schreef hierover in haar boek over Dante[1]

C’est à partir de ce texte que c’est édifiée une autre image simplifiante: Dante ‘père de la langue italienne’ – formule consacrée, obligatoire. La tradition transmet ceci : Dante, par la décision radicale d’employer la langue vulgaire – une langue vulgaire centrée autour du dialecte toscan – dans un ouvrage destiné à devenir très rapidement le point de référence culturel le plus central  pour la littérature italienne dans son ensemble, aurait, d’un coup, forgé l’instrument linguistique de la nation italienne encore en formation.

Even belangrijk is in dit opzicht wat Samuel Beckett - de grote Beckett met zijn prachtig ‘Neither’-gedicht, is het niet Stefan Hertmans? - hierover schrijft in zijn Disjecta[2]:

“Dante schreef in een volkstaal die door een denkbeeldige Italiaan, die alles wat goed was aan dialecten van zijn land in zich had opgenomen, gesproken had kunnen worden, maar die feitelijk zeer zeker niet gesproken werd of ooit gesproken was”.

En verder waar hij de vergelijking trekt tussen de taal van Dante en deze van James Joyce:

Dante schreef wat in zijn eigen stad op straat werd gesproken terwijl geen sterveling op aarde of in de hemel ooit de taal van ‘Work in Progress’ (Finnigans Wake) sprak. We zullen moeten erkennen dat een internationale verschijning in staat zou kunnen zijn haar te spreken, net zoals in 1300 een interregionale verschijning – en niemand anders - de taal van de Divina Commedia had kunnen spreken. We zijn geneigd te vergeten dat Dante’s literaire publiek Latijns was, dat de vorm van zijn gedicht beoordeeld door Latijnse ogen en oren, door een Latijnse esthetica die vernieuwing niet duldde en die wel ontstemd moest raken toen de zoetgevooisde elegantie van “Ultima regna canam, fluido contermina mundo,” (ik zal van volmaakte rijken zingen die grenzen aan deze vluchtige wereld) werd vervangen door de barbaarse directheid van “ Nel mezzo del cammin di nostra vita”. Net zoals Engelse ogen en oren de voorkeur geven aan “ Smoking his favourite pipe in the sacred presence of ladies”, boven “ Raucking his favourite turkvu in the smukking precincts of lydias.”

Je moet natuurlijk Beckett heten en zijn, om sprekend over de kracht van de taal, het Italiaans van Dante te gaan vergelijken met het Engels(!) van Joyce. Echter, als ik het aantal taal-voetnoten zie bij mijn Italiaanse tekst van de Divina Commedia dan is het me duidelijk dat het Italiaans van Dante problemen stellen moet aan de doorsnee Italiaan van vandaag. Alhoewel anderzijds er de bemerking is van Jacqueline Risset die erop wijst dat un Italien contemporain peut encore, sans difficulté excessive, lire la langue médiévale de la Comédie.

Wij ook zijn nog in staat ons middeleeuws Nederlands te lezen maar of we het begrijpen zoals het hoort begrepen te worden is een andere zaak.

21-11-2011, 00:10 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij stond stil voor haar, ze hield haar zonnebril in de handen en duwde een haarlok weg van haar voorhoofd, haar ogen lichtend grijs, haar lippen, haar mond, haar hemd open op haar hals. Hij zag alles van haar, hij zag dwars door haar, en zij voelde het. Ze stond daar, een vrouw om te kussen, om in de armen te nemen. Ze stond daar voor de man, die haar verteld had dat hij de Bijbel las, dat hij Fabre d’Olivet gelezen had en dat deze vertelde dat we niet van stof zijn maar van geest, en dat hij geloofde in het eeuwig leven. Onderwerpen waar hij niet kon over zwijgen en die hij haar zeker moet verteld hebben onder de sterren.

‘Jij, vreemde man’ zegde ze nog eens, en het was alsof ze zong. En hij zag dat haar ogen donkerder werden. Dat er iets onmetelijks was aan het ontstaan tussen hen, een gevoel van oneindigheid en tevens een lichtheid om het hart. Dwaas, had hij gedacht, zeg niet wat op je lippen ligt, roep het niet uit wat je voelt, houd het, houd het.

Ze waren gekomen op het einde van de gletsjer waar de kloven heel breed zijn en verraderlijk diep en waar het pad is gemerkt met hoopjes stenen, Steinmänner noemen de alpinisten ze. Hier bereikten ze vaste grond, de plaats die genoemd wordt le Plan des Lettres.

De dag dat ze vertrokken waren, had Gustave er een fles Johannisberg weggeborgen. Hij wou haar verrassen en hij had haar gevraagd eens te gaan kijken achter de rots, onder een steen in het water. Ze had een schreeuw gelaten toen ze de fles vond. Hij had de fles geopend en twee bekers vol geschonken. Een schitterende wijn was het, c’est un délice, had ze gezegd. Hij vertelde haar niet hoe die fles er gekomen was en zij stelde geen vragen alsof ze het normaal vond dat er in een stroompje water een fles wijn lag te wachten. Ze had enkel nog gevraagd of hij nog van dergelijke plaatsen kende.

Daarna waren ze verder gegaan, over de lage bedding van een stroom die steil naar beneden liep, en later een hoge aluminium ladder op, die vast zat aan de rotswand om dan na een lange wandeling over het moreen tot de lager gelegen berghut du petit Mountet. Het afscheid was toen al heel dichtbij.

In de brede vallei, die over kilometers afstand door liep tot de eerste huizen van Zinal, stopten ze bij haar wagen die op enkele plaatsen van zijn wagen was geparkeerd. Het geluid van de sterk stromende rivier, de Navizence, vulde de ganse ruimte. Ze stonden er in het volle zonlicht. Er waren parels zweet op haar voorhoofd, in haar hals, haar gezicht open, zo dicht bij hem, een groot levend iemand, waarvan hij, een dag geleden, nog niet vermoedde dat ze bestond. En hij, hij wist het nog heel goed, hij staande voor haar, een lang ogenblik staande voor haar, oog in oog met haar, hij twintig jaar ouder dan zij, wachtend. En hij haar niet kuste. Hij haar niet kuste, niet even aanraakte. Hij reikte haar de hand en haalde haar even naar hem toe. Maar hij kuste haar niet, hij raakte niet haar mond.

Wat hij zich al vele malen heeft verweten en blijft verwijten, tot hier in deze schemerkamer, hij had haar moeten houden die dag, die namiddag, die uren samen op de wereld. Twee levende wezens, naar elkaar toegezogen door de bergen, door al wat er is tussen man en vrouw, klaar om open te barsten, klaar om elkaar te benaderen in het diepste van het zijn. Het kon, het was, het gebeurde.

Maar er gebeurde helemaal niets. Ze had haar rugzak in de koffer van de wagen gelegd en was weggereden, haar blote arm door het raam. Hij keek haar na. Een paar meter reed ze, dan stopte ze en kwam naar hem terug. Ze bleef staan op een meter van hem alsof ze schrik had hem aan te raken.

‘Onze ontmoeting was geen toeval, Ugo, geen toeval, het was een bestemming. Ik zie je terug, morgen, overmorgen, toekomend jaar, maar dit is geen afscheid tussen ons, geen afscheid, ik weet het. De bergen schreeuwen het uit, hoor je het, hoor je het?

Tranen sprongen in zijn ogen. Ze had zich omgekeerd en was weggereden, slalommend over de weg tussen de stroom en de grasvlakte, de weg met bulten en putten. Hij zag haar nog even over de brug rijden, daarna verdween ze tussen de andere wagens op de weg naar het dorp.

Zeker was dat hij verliefd was op haar, dat hij van het ogenblik dat de gardien van de cabane haar had voorgesteld aan Robert en ze zinnens was samen met ons drieën te gaan klimmen, hij het wist dat er weinig nodig was opdat gebeuren zou wat gebeurd was. Hij wist ook dat de minste toegeving dat hij zou doen, de minste poging dat hij zou doen, hij het gevaar liep, radeloos verliefd te worden op haar. Nachten erna dat hij wakker lag, en zich voortdurend verweet niets te hebben ondernomen, helemaal niet wat zij van hem verwachtte en als er niets gebeurd was, zij wellicht denken zou dat hij haar niet goed genoeg vond, wat een vloek was zo iets te denken.

Maar aan de kinderen heeft hij dit nimmer verteld, zelfs aan Robert en Gustave niet, hoewel zij het hadden kunnen vermoeden.

Zo waarom had Robert zijn voet verstuikt toen ze op weg waren om de Besso te beklimmen, hij een geroutineerde bergbeklimmer die van rots naar rots sprong, zoals een gems. Waarom?

Het was omdat het zo geschreven stond dat hij, dankzij het ongeval van Robert, hij die namiddag alleen zou geweest zijn op de gletsjer met Beatrice. En wat was het nut ervan geweest, het grote spijt dat hij kende nu, haar niet te hebben gezegd wat hij voelde, wat ook haar antwoord zou geweest zijn.

Kundera zou dit verhaal helemaal anders geschreven hebben, hij zou verteld hebben wat er had kunnen gebeuren indien hij  gesproken had. Maar hij is Kundera niet en heeft ook geen nood het te zijn.

De dagen, weken erna was ze niet meer uit zijn gedachten. Hij wist dat ze in Saint-Luc was, het dorp boven Vissoie, aan de overkant van de vallei, het dorp dat hij zien kon als hij even naar de weg toe ging. Hij zat neer op de bank met een boek, tot laat in de avond, als in Grimentz[1] het licht al aan het tanen was en haar dorp nog leefde in de zon, lang bleef hij er zitten, soms tot de nacht inviel zich nog steeds afvragend welke planeet hij zag tussen de duizenden sterren.

Hij had schromelijk gefaald. Staande voor haar was het ogenblik van het beslissen geweest en hij had niet beslist. Hij kende weinig meer dan haar naam, wist echter zelfs niet hoe haar naam correct klonk, want ze had hem niet verbeterd toen hij haar naam uitsprak.

Schostakovitch op de radio, of is het Dvorak, of Yanacek, wat belang heeft het nog?

*

Hij heeft de nacht doorgebracht op de sofa en hij wordt wakker, het ogenblik tussen nacht en dag, het punt dat door de Romeinen le silencium genoemd werd, cette heure trouble qui est celle des morts et des naissances.

Dit is waar hij zich thans bevindt, precies tussen duisternis en licht, het silencium, het ogenblik dat noch nacht noch dag is. Hij heeft niet de kracht op te staan maar hij heeft een boek te schrijven over zijn zoektocht naar de zin van het leven, alsof het nodig was dat hierover geschreven werd.

J’apprends aussi longtemps que je vis,  schreef de Gentenaar in Parijs, Louis Pauwels, met wie hij dweepte tientallen jaren terug, maar hij, Ugo gaat verder, hij mag optekenen: ik  lees, ik leer, ik schrijf zo lang ik leef. des te meer omdat het boek een werk van lange adem was.

*

20-11-2011, 01:25 geschreven door Ugo d'Oorde  

De Adem van de Dagen (12)

Zondagavond, na het vertrek van de kinderen, de echo van hun stemmen die nog hangen blijft in de schemerruimte van zijn gedachten, woorden die hij gehoord had en begrepen of niet begrepen. Maar één zin die heel duidelijk was toen hij onverwacht in de keuken kwam waar de dochters aan de afwas bezig waren.

Liggend op de sofa, in een deken gewikkeld, draagt hij de moeheid van hun bezoek in zijn lichaam, tot in zijn geest. Hij heeft de bevestiging nu dat het steeds moeilijker wordt hen allen samen uit te nodigen, bij dergelijke gelegenheden ontbreekt hem voldoende houvast en ook hij weet het, hij moet de wijn laten, hoogstens een glas, en water drinken, maar die flessen Pinot ‘Sainte Anne’ had hij al zo lang in de kelder en de wijn was prachtig in het glas, lichtjes bruin naar de boorden toe. Begrijpelijk dat hij er een glas te veel van gedronken had.

Hij had ook niet gereageerd toen de kleinkinderen naar boven in de kamer waren geweest en evenmin toen ze met kadertjes van haar naar beneden waren gekomen en gevraagd hadden of ze er enkele mochten behouden. Neem maar, had hij gezegd, kies maar uit. Nu weet hij niet hoeveel er weg zijn, maar dacht hij, zoals er lege plekken zijn in mijn herinneren, zullen er nu ook lege plekken zijn op de muren.

Waar hij lag, in zijn deken op de sofa voor de haard, voelde hij zich goed en voldaan omdat alles voorbij was. Hij dacht aan Tony, zijn kleinzoon, die trouwen ging in juni, hij dacht aan Carla, zijn meisje. Er was groot jolijt geweest toen Tony was binnengekomen met een fles champagne in de hand, die hij hem aanreikte. Hij begreep er eerst niets van, maar Tony zegde hem dat hij lezen moest wat op het etiket stond. Hij las de naam van de champagne en er onder de woorden, ‘Elle a dit oui’. En hij had begrepen. Zijn ogen waren – ze hadden zo weinig nodig - vochtig geworden, en heel de kamer was beginnen roepen en juichen. ‘Elle a dit oui, elle a dit oui.

Zijn trouwen was een groot onderwerp geweest: toekomend jaar in juni. Toekomend jaar is nog ver af, dacht hij, zou hij er nog zijn? Hij had hen iets gezegd over de ernst van het huwelijk, en dat het ook betekende samen oud worden. En iets gezegd over wat er gebeurde in de wereld en dat niemand er vat op had, maar hier lag de wereld achter de muren, ver voorbij het bos, hier was de innigheid van het samenzijn in deze kamer in het licht van de haard en van de vele brandende kaarsen. Vergeet deze dag niet, had hij gezegd toen ze vertrokken.

Hij lag roerloos, ontspannen nu, uitgestrekt op de sofa, de tijd stond stil in de kamer. De tijd in de schemering is niets, dacht hij, het is het uur entre chien et loup. Alleen de smeulende haard is, alleen de zware Luikse kast is, de tafel en de stoelen, de rekken met de boeken zijn, en het vele gebeuren waarover gesproken was, het gebeuren uit de wereld dat zich afspeelde buiten en het nieuwe erin dat niet meer te volgen was.

Maar hij lag er heel goed. Hij dacht aan wat er gezegd was toen hij onverwacht in de keuken was gekomen: waarom papa niet hertrouwd was.

Hij had gedaan alsof hij niets had gehoord. Ofwel wisten ze dat er na de dood van hun moeder iemand geweest was, ofwel waren ze in de waan dat er na hun moeder, niemand meer was geweest bij hem. Maar hier lag hij heel goed, de muziek in sourdine, Haydn dacht hij, of Händel. Toen kwamen de beelden voor de zoveelste maal en hij herinnerde zich.

Komende van de berghut[1] en haar hand houdende, daalden ze de steile helling af naar de gletsjer toe. Losse aarde en stenen – de la caillasse - die wegschoven onder hun voeten en dit over een lange afstand tot ze op het ijs kwamen en hij haar hand, haar fijne warme hand, losliet.

Hij kende haar amper, wist alleen dat ze gescheiden was, dat ze binnenhuisarchitecte was, zeker twintig jaar jonger dan hij, maar uit zijn streek. Zo kende hij haar meer dan voldoende, alsof het al jaren was, omdat ze de vorige avond lang samen waren geweest, kijkend naar de sterren die verschoven, kijkend naar een planeet in het zuiden, hij dacht dat het Jupiter was, maar het kon ook Saturnus of Mars geweest zijn, of Venus had ze gezegd, maar dit kon niet. Hij had haar gesproken over dingen die diep in hem lagen. Hij had haar ook gezegd dat haar naam de mooiste was die hij kende omdat het de geliefde van Dante was. Noem eens mijn naam had ze gevraagd. Hij had haar aangekeken en haar naam klaar en duidelijk uitgesproken, Beatrice, op zijn Italiaans, terwijl hij dacht aan het gedicht op de postkaart met de afbeelding van Akhnaton.

Hij zegde haar dat het ngewoon was iemands naam zo maar uit te spreken. Had haar ook gezegd dat er een vreemd gedicht was van een zekere Carl Sandburg:

You and a ring of stars

may mention my name

and then forget me.

Love is a fool star.

‘Het is inderdaad een vreemd gedicht’, had ze gezegd, ‘denk jij er ook zo over?’

‘Integendeel’, had hij geantwoord, ‘love is a wonderful star’.

Ze zaten toen naast elkaar op de bank voor de berghut, voor hen uit, boven de besneeuwde toppen van de La Pointe de Zinal met le Col Durand, een hemel vol sterren en achter hen, binnen in de berghut de stemmen van zingende Duitsers, Zwitsers, Italianen.

‘Maar voor jou’, vroeg hij dan, ‘is liefde ‘a fool star’ voor jou?’ ’En’ vroeg hij nog, en zijn stem had een voor hem omfloerste klank, ‘do I have to forget you?’

Helemaal niet, had ze geantwoord, helemaal niet.

Dit was hun avond geweest en heel wat meer nog dat gezegd was geweest en nu bekende hij haar dat dit de liefste plaats was die hij hier kende, deze lange afdaling over de gletsjer naar le Plan des Lettres.

Deze tocht over de gletsjer moet hij gezegd hebben, heeft me een altijd een heerlijk gevoel gegeven en vandaag, nu met jou, zijn het momenten om nooit te vergeten. Hij wist dat hij dit open en vrij kon zeggen, omdat hij de vorige nacht na hun afscheid, wist dat er iets was gegroeid tussen hen en dat hij het nu wou laten blijken, want er was respons bij haar en zeker hier is er een andere realiteit, hier is er het lichte kraken van het ijs als je er over loopt, is er het geluid van het vloeien van water in die kleine kloven, is er, alles overheersend, alles penetrerend, het wonder van het licht. Hij moet haar zo iets ook gezegd hebben en iets over de bergen om hen heen.

Ze was blijven staan, ‘Ugo, jij houdt van dit land’. Ja’, had hij gezegd, ‘dit hier is de plaats die ik verkies van al mijn tochten, deze afdaling over de gletsjer.’

Het was toen dat de helikopter met zijn twee vrienden, Robert, de enkel in het ijs, en Gustave, plots met groot lawaai over hen vloog en in een zwaai verdween langsheen de flank van de Besso.

‘Ik ook zegde ze, ‘ik ook vind het heerlijk hier te zijn en het lichte kraken van de korrels ijs te horen onder mijn voeten omdat het met jou is, omdat je mijn eenzaamheid van de laatste jaren, plots doorbroken hebt, jij, Ugo, jij vreemde man die ik al jaren ken, al is het pas van gisteren.’

Hij lag zo oneindig goed en totaal ontspannen op de sofa. Het was alsof ze in de kamer aanwezig was, of was het zijn overleden vrouw en was het tot haar dat hij sprak.

En hij moet haar toen nogmaals herhaald hebben dat er niets aangenamer is, dan het ijs van de gletsjer, in het midden van de namiddag, na de inspanning van de klim, en dit in het grote licht van augustus’. 

19-11-2011, 07:03 geschreven door Ugo d'Oorde  

Sobinco 50 jaar

Wat geschreven over het feest SOBINCO, bedrijf gesticht in 1961 door Remi en Paule Van Parijs, dat op een periode van 50 jaar uitgegroeid is tot een zuiver familiebedrijf. Een bedrijf om meer dan fier over te zijn, fier niet alleen voor de familie maar ook fierheid voor het personeel met wie we spraken, hetzij zij die ons ontvingen, hetzij zij die ons rond hebben geleid, hetzij de arbeider/arbeidster aan hun werktafel of aan de machine.

We hadden het voorrecht, dat ook een eer was, het bedrijf aan den lijve mee te maken en met bewondering doorheen de werkruimtes te wandelen met ogen groot open op het enorme, hoogtechnologische machinepark, even hoog geautomatiseerd waar mogelijk.

Verbazing van de niet technisch geschoolde, zoals ik, meer dan verbazing, omdat het bezoek een hoogstandje was van hoe een bezoek in een ruime ruimte waar het meest moderne het meest verfijnde hang- en sluitwerk voor metalen deuren en ramen vervaardigd wordt op de meest effectieve wijze georganiseerd wordt.

En wat het feest zelf betreft, zelden – om niet te zeggen, never – heb ik een feest meegemaakt dat een dergelijke perfectie bereikte, van de ontvangst af, verrassend, even verrassend als het prachtige beeld van Follon, als de enkele kunstwerken in de ontvangsthal, en dan de rondgang, perfect, verwondering overal tot de walking dinner, schitterend, qua inhoud en organisatie. Bravissimo, Remi en Paule.

De nacht is gevorderd als ik dit schrijf maar het enthousiasme is nog steeds meester over mij, meester over de woorden die ik gebruik en maar een schamele getuigenis zijn van de voorbije dag.

Ik heb gezegd, Remi en Paule en allen die er aanwezig waren. Ik heb gezegd.

18-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Quathem, gehucht van Sint-Maria-Leerne

Wat ik vorig jaar op 19 november schreef in mijn Latemse Geschriften I, en vandaag nog altijd actueel is, herhaal ik hier, op verzoek, het volgende verhaal.

In Sint-Maria-Leerne, in het gehucht Quathem, een inventief en technisch onderlegde bewoner, stelde op een uitgekozen plaats, een camera op die, van het ogenblik af dat iets er duidelijk bewegen ging, beelden opnam.

Achteraf, het opgenomen beeldmateriaal bekijkend, was hij getuige van het onheil dat de vos betekende voor de meerkoeten, en bij extrapolatie, voor de patrijzen, fazanten, vogels in de streek. De camera filmde een vos die een voor een de eieren halen ging uit het nest van een koppel meerkoeten.

Zo komt het dat fazant en patrijs, meerkoet, gans en eend en leeuwerik – de zang van de opstijgende leeuwerik is niet meer te horen in dit land - worden uitgedund en stilaan aan het verdwijnen zijn. Wat voor onze kinderen van al deze prachtige vogels, nog zal overblijven zijn de documentaires op tv.

Gelukkig (!) hebben we nu in compensatie, de vos die binnendringt tot in onze woningen.

18-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

En dan het gedicht ‘Antico Inverno’ van Quasimodo dat hij ooit eens opviste uit Le Monde:

   Desiderio delle tue mani chiare

nella penombra della fiamma

sapevano di rovere e di rose

di morte. Antico inverno.

Cercavano il miglio gli uccelli  

ed erano subito di neve,

cosi le parole

un po’di sole, una raggiera d’angelo

e poi la nebbia, e gli alberi

e noi fatti d’aria al mattino.

Hij denkt, hoe vertaal ik dit gedicht van Quasimodo. En is het wel te vertalen, is ‘neve’ niet meer sneeuw en heeft ‘rovere’ niet meer de geur van eik dan eikenhout? En als men het gedicht enkele malen heeft gelezen, zoekend naar de preciese betekenis van elk woord, is het niet meer nodig te vertalen en is het woord evenveel klank geworden dan inhoud.

Zo wat met ‘una raggiera d’angelo’, is het een engelenlicht dat een ogenblik de mist doorbreekt?

Maar helder is het begin: verlangen van je blanke handen in de schaduw van de vlammen, die geurden naar eikenhout, naar rozen, die geurden naar de dood. Winters van oudsher.

Of, denkt hij, herinner je mijn lief, we zaten voor het haardvuur in die oude chalet die als een boot de vallei inschoof. Je blanke handen lijk een verlangen in de schaduw van de vlammen, de geur van eikenhout toen, de geur van rozen, van de dood, in die winters van vroeger.

En vogels die de granen zochten in de sneeuw, die plots waren als sneeuw, zo de woorden een weinig zon, het licht van engelen en dan de mist erover en over de bomen, en wij,  als van lucht in de morgen.

Maar het gedicht vertalen kan men niet, wel aanvoelen hoe het is gegroeid uit zijn eerste zin, verlangen van je handen, of verlangen naar je handen. Een eerste veelzeggende zin met al wat verband houdt met wat vrouwenhanden betekenen kunnen, een zin die een gedicht in potentie is, zoals in een eerste lijn een tekening schuilt, en in enkele noten een sonate.

Hij wist het nog heel goed, ze waren verrast door de regen en naar huis gerend. Hij had de haard aangestoken, de grote brede haard van de oude chalet, zwart geblakerd, met de boeken omheen hen, vreemde boeken met vreemde titels en even vreemde namen van schrijvers. Ze lagen uitgestrekt elk op een schapenvel voor de vlammen, enkel hun vingertoppen raakten elkaar terwijl het regenen bleef.

Quasimodo en zijn Antico Inverno, hoe dicht alles bij elkaar ligt. En nu vandaag hoe het kan dat hij hier in deze woning gezeten, teruggrijpt naar wat Quasimodo, wie weet waar en wie weet wanneer en onder welke omstandigheden, geschreven heeft. En thans, eens te meer zijn woorden lijk una raggiera d’angelo.

Totaal onverwacht springt de herinnering op, een woord, een geur, een ritseling en de beelden vertellen je. En wat al heel ver in de tijd lag, plots te dichtbij.

17-11-2011, 00:54 geschreven door Ugo d'Oorde  

La Part des Anges[1]

Le Blog que je m’efforce de produire jour après jour – la plupart du temps, nuit après nuit – me vient de ces particules Higgs, incontrolablement présentes; des particules d’esprit, qui ont été mises à ma disposition au moment de ma naissance, qui ont été mises à la disposition de l’homme, blanc ou noir, rouge ou jaune, sans qu’il ait dû dépenser un sou pour en disposer.

Par un simple mouvement du doigt, ce Blog, l’arôme de mon être, s’évapore dans les cieux. Peut-être arrive-t-il d’une façon ou d’une autre, jusque chez Borges et Bernanos, chez Proust et Pasternak, et chez tous les autres qui savent que je les ai lus, que je les ai aimés et que je continue à parler d’eux avec respect et amour.

Toutefois, de ceux-là, personne ne me l’a jamais fait savoir. Et de ceux ici sur terre, très peu eurent connaissance de son existence.

Ainsi, mon Blog, parcourant les ondes, est aussi volatile que ne l’est la part des anges pour la distillerie. C’est le destin de beaucoup de choses ici sur terre, il n’y a que les écrits des grands qui y échappent.

*

Also sprach Ugo d’Oorde, vivant dans deux mondes qui s’entrelacent, le monde des évènements et le monde de l’esprit, qui est l’arôme de la vie. Et ce matin, feuilletant dans son journal, il était heureux de retrouver ces mots de Valéry,  écrits en lettres d’or sur les murs du Musée de l’Homme à la Place du Trocadéro à Paris:

Dans ces murs voués aux merveilles, j’accueille et garde les ouvrages de la main prodigieuse de l’artiste, égale et rivale de la pensée. L’une n’est rien sans l’autre.

Le genièvre de chez nous ne vaut pas grande chose,  s’il n’y a pas la part des anges.

16-11-2011, 01:16 geschreven door Ugo d'Oorde  

Les jours se suivent mais ne se ressemblent pas.

De boswegel bestrooid met eikels en bladeren; eikels en bladeren die in zich het mirakel dragen van de jonge eik, en de oude met nieuwe bladeren. De eeuwige stofwisseling in de levende materie, de materie die geest moet zijn om te weten hoe het verder moet eens herfst en winter voorbij.

Bij Ithzak Bentov, een esoterieker en wetenschapper, in zijn meer dan eigenaardig boek, zijn ‘Stalking the wild Pendulum’[1] lees ik over het atoom dat:

Even the most solid matter, the one that imparts most of the mass to it - the nucleus of the atom, which at first appeared as a solid grain of matter – upon a better look dissolved into a vortex of pulsating fields. Thus we found a void to be the common denominator of all matter.

Rijst dan de vraag, de eikel zijnde in essentie a vortex of pulsating fields, waar bevindt zich dan de kiemkracht, de boom in potentie, is deze dan al aanwezig in deze werveling van pulserende velden? En, was het Universum, met inbegrip van al zijn evolutie-eigenschappen van zijn begin af tot de mens van vandaag, was het Universum vóór de Big Bang, dan ook a vortex of pulsating fields?

En een andere vraag wie of wat is het die de kiemkracht van de eikel in beweging brengt, wie of wat komt er tussen in deze vortex opdat uit de eikel een nieuwe eik zou ontstaan en groeien?

 Het wordt me meer en meer duidelijk dat, willen we God gaan zoeken, willen we God begrijpen – als Hij ooit zou te begrijpen zijn - we de structuur en de wetten van het Universum moeten begrijpen. En het is niet de Bijbel die ons dit leren zal, wel de wetenschap en dan kom ik onvermijdelijk terecht op het besluit van mijn Blog van 13 november: de wetenschap op zoek naar the Higg’s particle, het deeltje van God.

Hoe zullen de komende geslachten denken over ons, arme zondaars, zal het niet zijn zoals wij nu denken over de mens van het jaar 1000: God als een anthropomorfe God, een God die nood had aan woorden, die dacht en strafte, liefhad en beloonde. Wagen we nu voorop te stellen dat Hij ook a vortex of pulsating fields is, voorop te stellen dat Hij deze vortex IS.

Vertrekkende van de eikel op de grond en de woorden van Bentov, waar kan mijn redenering fout lopen?

Jij die me (ooit) lezen zult, tell me!

15-11-2011, 16:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe kun je, ga je me zeggen, in een land zoals dit hier, in een wereld zoals de Europese Unie hier, schrijven over je gehechtheid aan stenen en verdorde wortels. Kun je daarenboven nog luisteren op ‘BBC four’, naar een heruitzending van een schitterende negende van Beethoven, opgenomen in 2004; of gaan kijken naar een tentoonstelling over wie Maeterlinck was en zijn binding met Minne; dit als er geen oplossing wordt gevonden, noch voor de problemen van de Eurozone, noch voor dat vaderland van ons en als de financiële wereld om je heen aan het instorten is.

Ja, hoe kun je met dergelijke zaken bezig zijn, als er zich op de achtergrond van je gedachten een toestand aan het ontwikkelen is die je levensgewoonten gaat vergruizelen. Hoe kun je dan in dergelijke omstandigheden, in je Blog, een tekst produceren waarin je wat schoonheid van taal wil mengen met het verhaal van een klein gebeuren.

Wat je zeker niet wilt is de toestand te nemen zoals die zich voordoet en zich verder ontwikkelt, en hierover te gaan schrijven om het negatieve ervan te gaan uitbuiten, en uitvergroten. Voorbeelden hiervan zijn er genoeg hedenten- dage. Het verbazende is dat deze schijnaar gesmaakt worden. La vie n’est donc pas encore assez roman pour qu’on en ajoute d’autres.

En wat dit land betreft, is het duidelijk dat het in de eerste plaats om besparingen moet gaan. Heel veel hoor ik er echter niet over, duidelijk, omdat de partijen die het voor het zeggen hebben allergisch zijn aan besparingen. Want, waarover het hier gaat mag geen storend element zijn voor de partij, het land er weer bovenop helpen is secondair.

Er wordt niet geraakt aan de indexatie van de lonen, alhoewel dit een totaal onlogische principe is en dit om twee redenen. Een loonsverhoging is een beloning voor meer en beter werk en twee, elke verhoging betekent in dit (apen-)land, een afroming van het effect van de indexatie, ad 50% via belastingen.

Welke waarde heeft dan een verhoging gebonden aan een evolutie van de index, en wat ingeval het tegengestelde met de index zou gebeuren.

De Vakbonden ondertussen staan klaar om in te grijpen, ze staan klaar om in ons democratisch land, hun tweede stem te gebruiken en met de vuist op de tafel te slaan. Zeg me dan eens waarom deze personen nood hebben aan een volksvertegenwoordiger als ze toch dezes beslissingen niet willen aanvaarden.

En dan nog iets, hoe komt het dat in een land waar waarden als sociale vooruitgang, uiteindelijk neerkomen op een algemene verarming, zoals dit thans in diverse landen duidelijk zichtbaar is?

 Is het niet omdat sociale vooruitgang niet mogelijk is als er tevens geen vooruitgang is wat betreft de productieve krachten in het land.

En nog iets, ik dacht hier niets over te zeggen toen ik me neerzette om te schrijven, maar uiteindelijk zijn we getuige van de totale onbekwaamheid van de politiek in dit land om een land te besturen. 500 dagen nodig hebben om een land op zijn poten te zetten – maar we zijn er nog niet - gekheid, pure gekheid.

De onbekwaamheid geldt ook voor wie de sterren van Europa in hun vaandel voeren. Zij hebben te laat ingezien hoe de zwakke broertjes van de eurolanden aan het wegzakken waren omdat ze niet de guts hebben gehad tijdig – en nu ook nog niet - beslissingen te nemen die beslissingen zijn. Schijnbaar wachten ze liever om te zien hoe de financiële catastrofe zich zal voordoen. Pas dan zullen ze reageren, want wie gelooft er in de wijzigingen die opgelegd worden aan Griekenland en Italië? En wat erger is wie gelooft er in Di Ruppo, zou hijzelf één idee hebben gegenereerd.

Ik had geschreven dat ik over dergelijke zaken niet meer zou schrijven, maar ik kan het niet laten, het betreft hier de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen, niet de toekomst van om het even welke politieke partij.

14-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij had zijn gedicht te vroeg op zijn Blog ingelogd, het was duidelijk onvoltooid, zoals zovele zaken van hem onvoltooid waren gebleven, al was het maar zijn studie van het Spaans om van de andere talen die hij begonnen was niet te spreken.

Maar zijn gedicht was onaf, hij had hij zijn stenen vergeten, ‘stenen gebeeldhouwd door de regen’ was de zin die hij er had willen aan toevoegen, en in ‘stenen’ begrepen, de stukken wortels, de versteende stukken wieren, het verdord takje heide van Iona, the holy isle,

Al die dingen die hij meegebracht had van zijn reizen, zo een steen die hij opgeraapt had toen ze, in Noord-Yemen, over een hoogvlakte gewandeld waren naar Kawkaban toe. Iemand in het hotel had er met zijn stift, in het Arabisch, de naam van de stad op geschreven. Een andere, een heel zware die hij had meegebracht in zijn rugzak, komende van de Col de Torrent in de Valais die na een zware stortregen losgekomen was uit zijkant van de weg. En een andere, een klein beeldhouwwerk, een steen met een tekening erin en een vorm die niet na te maken was, een kunstwerk van moeder aarde, van moeder natuur, een steen die ooit moet los gekomen zijn, een stukje bazalt gelijk, gevormd door weer en wind en water, en door de tijd, ce grand sculpteur, zoals Yourcenaer de tijd noemt, om te worden wat die steen geworden is en die hier nu voor hem staat, kijkend naar hem, die weet, zo beeldt hij zich in, dat hij over hem aan het schrijven is. Nog geen tien centimeter is hij groot maar hij heeft een vlakke bodem en staat lijk een beeldhouwwerk zou staan.

Als zijn dochters of kleinkinderen dit lezen, zullen ze weten, dat hij gehecht was aan de stenen die hij raapte in vele landen.

En dan spreekt hij nog niet over de stukken wortels die hij bewaarde, waaronder het stuk wortel dat hij kreeg van die oude eenzame dame, in het Noorden van Schotland - aan wie hij in ruil een pocket book van Isaac Bashevish Singer gaf – het was toen hij met Pierre H. stopte aan de meest eenzame woning in de wereld, denkend wellicht aan een gedicht van Rilke dat hij uit het hoofd citeert

In diesem Dorfe steht das letzte Haus,

so einsam wie das letzte Haus der Welt[1].

Und die das Dorf verlassen wandern lang

und viele sterben vielleicht unterwegs.

Vergeef me, denkt hij, als de tekst niet volledig zou zijn, maar het is aldus dat ik hem onthouden heb.

Het wondere van dit stuk wortel is dat het voor hem ook die dame is, dat eenzame huis is, en Rilke is en Pierre, dat het ook de luchten van Schotland is.

En zo heeft elke wortel en elke steen zijn eigenheid, zijn verhaal. Als hij er niet meer zal zijn en stenen en wortels eventueel zouden bewaard blijven, zal het geweten zijn dat hij die verzameld heeft, maar het verhaal eromheen neemt hij mee naar andere oorden. Welke verhalen is niet geweten, maar heel wat is niet geweten en dit houdt ook verband met de uitzending op BBC four van een paar dagen terug: ‘The end of God’, een zoektocht, met heel wat omwegen naar God, om dan toch in de Higgs particule, door de wetenschappers omgedoopt tot de ‘God’s particle’, een sprankel van Hem te vinden. Of om dan toch tot het besluit te komen dat met de komst van de quantum fysica, wetenschap en religie in elkaar verweven zijn en niet meer te scheiden.

Maar zijn onvoltooid gedicht is dus wel degelijk onvoltooid en zo zal het blijven.

13-11-2011, 00:19 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onvoltooid Gedicht.

Heb maar een klein leven gehad,

heb geen opvallende dingen gedaan,

geen boeken gepubliceerd,

geen symfonieën gecomponeerd,

geen theorieën uitgeklaard

over wat het leven is en wat het sterven.

Voel dat het einde nader komt,

zeer dicht er komt. Mijn Blog

een laatste stuiptrekking om toch

te blijven uit te kijken

naar wat heel wazig in de verste verte

als een toevlucht lijkt,

een opgenomen worden

in een rijk om geest te zijn.

Enkel geest te zijn, het grote wonder.

Heb wel Joyce gelezen en Odysseus,

Wel Eliot en de Ecclesiasticus,

wel Faulkner, wel Pasternak en Bernanos,

wel Borges, maar niet Sartre.

Heb wel gezorgd dat ik nog niet gestorven

was voor de dood er was, zoals zovelen.

Heb maar een klein leven gehad.

Wel woorden geschreven en opgestapeld,

woorden die mijn dagen waren,

opgedoken en opgetekend,

jaren lang, bronnen gekend, wat inspiratie,

maar te hoog geïnterpreteerd

waar niets te vinden is,

beschimmeld nu, bevorderd tot vergetelheid

Heb wel lief gehad, in pijn en vreugde,

wat kon en wat niet kon, lief gehad,

samen gebald en uitvergroot

tot ruikers tederheid die hun kleur,

hun eigenheid behielden tot lang erna.

Herinneringen die kinderen werden,

en kinderen van kinderen

om je op te peuzelen, je meermalen

tot tranen toe, zo onlangs nog.

Heb wel lief gehad en nog.

Heb wel vele kleine dingen lief gehad

die vrede gaven, rust en geborgenheid.

Heb zaden opgespaard, geplant

in kleine plaatsen en zien groeien.

Wie zegde me dat het salie was,

dat het druivenranken waren,

dat het stinkende gouwe was,

Wie de duizend bloemen me geleerd,

het helmkruid, nu verdwenen,

wie de hagewinde,

de wikke, de weegbree.

Wie leerde me de namen kennen,

de wielewaal en waar hij woonde.

Wie de paddestoelen, de agaric,

de cantarel, de boleet.

Hoe wijs nog toen, het weten was.

Deze woorden hier

een onvoltooid gedicht gebleven.

Zul je me ooit lezen?

12-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik overloop de Blogs die ik in het begin van dit jaar geschreven heb en die ik heb verwijderd. Ik dacht er enkele te kunnen hernemen maar bijna allemaal zijn ze tijd gebonden en vandaag niet meer gepast te gebruiken. Ik ben dus elke dag aangewezen op het vinden van een nieuw onderwerp.

Het is een gewaagd iets, te denken dat er een plots een idee zal opduiken, een nieuwe aanloop die me brengen zal in plaatsen die ik niet verwacht had.

Soms zijn kleine dingen voldoende, zoals een paar dagen terug toen ik een eerste zin binnenkreeg waaruit een gedicht ontstond dat ik enkele tijd vasthouden wil omdat het nog niet rijp is als gedicht.

Ik vraag me dan af hoe Stefan Hertmans te werk gaat. Ik las dat hij een nieuw boek uit heeft. Ik zal het kopen en het lezen. Hertmans is een schrijver die vol beloften steekt. Natuurlijk is het niet iemand die een oplage van 100.000 zal bereiken – al weet je maar nooit - de markt hier is gericht op snoep- of soeplectuur en Hertmans is een man van de geest, is elitair en dat lusten weinig.

Maar één zaak is zeker, je zult er niet bij in slaap vallen. Hij is een man van de ruimte.

Ik schreef dit een week geleden in afwachting van de publicatie ervan. Ondertussen is Hertmans’ boek uit. Het wordt besproken in de Standaard der Letteren van 4 november. Hun oordeel spreekt boekdelen: ‘Je zou er haast een hele kast boeken voor weggeven’.

Ik ben benieuwd en houd jullie op de hoogte van mijn verblijf bij Stefan Hertmans.

11-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde