xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Hij stond stil voor haar, ze hield haar zonnebril in de handen en duwde een haarlok weg van haar voorhoofd, haar ogen lichtend grijs, haar lippen, haar mond, haar hemd open op haar hals. Hij zag alles van haar, hij zag dwars door haar, en zij voelde het. Ze stond daar, een vrouw om te kussen, om in de armen te nemen. Ze stond daar voor de man, die haar verteld had dat hij de Bijbel las, dat hij Fabre d’Olivet gelezen had en dat deze vertelde dat we niet van stof zijn maar van geest, en dat hij geloofde in het eeuwig leven. Onderwerpen waar hij niet kon over zwijgen en die hij haar zeker moet verteld hebben onder de sterren.

‘Jij, vreemde man’ zegde ze nog eens, en het was alsof ze zong. En hij zag dat haar ogen donkerder werden. Dat er iets onmetelijks was aan het ontstaan tussen hen, een gevoel van oneindigheid en tevens een lichtheid om het hart. Dwaas, had hij gedacht, zeg niet wat op je lippen ligt, roep het niet uit wat je voelt, houd het, houd het.

Ze waren gekomen op het einde van de gletsjer waar de kloven heel breed zijn en verraderlijk diep en waar het pad is gemerkt met hoopjes stenen, Steinmänner noemen de alpinisten ze. Hier bereikten ze vaste grond, de plaats die genoemd wordt le Plan des Lettres.

De dag dat ze vertrokken waren, had Gustave er een fles Johannisberg weggeborgen. Hij wou haar verrassen en hij had haar gevraagd eens te gaan kijken achter de rots, onder een steen in het water. Ze had een schreeuw gelaten toen ze de fles vond. Hij had de fles geopend en twee bekers vol geschonken. Een schitterende wijn was het, c’est un délice, had ze gezegd. Hij vertelde haar niet hoe die fles er gekomen was en zij stelde geen vragen alsof ze het normaal vond dat er in een stroompje water een fles wijn lag te wachten. Ze had enkel nog gevraagd of hij nog van dergelijke plaatsen kende.

Daarna waren ze verder gegaan, over de lage bedding van een stroom die steil naar beneden liep, en later een hoge aluminium ladder op, die vast zat aan de rotswand om dan na een lange wandeling over het moreen tot de lager gelegen berghut du petit Mountet. Het afscheid was toen al heel dichtbij.

In de brede vallei, die over kilometers afstand door liep tot de eerste huizen van Zinal, stopten ze bij haar wagen die op enkele plaatsen van zijn wagen was geparkeerd. Het geluid van de sterk stromende rivier, de Navizence, vulde de ganse ruimte. Ze stonden er in het volle zonlicht. Er waren parels zweet op haar voorhoofd, in haar hals, haar gezicht open, zo dicht bij hem, een groot levend iemand, waarvan hij, een dag geleden, nog niet vermoedde dat ze bestond. En hij, hij wist het nog heel goed, hij staande voor haar, een lang ogenblik staande voor haar, oog in oog met haar, hij twintig jaar ouder dan zij, wachtend. En hij haar niet kuste. Hij haar niet kuste, niet even aanraakte. Hij reikte haar de hand en haalde haar even naar hem toe. Maar hij kuste haar niet, hij raakte niet haar mond.

Wat hij zich al vele malen heeft verweten en blijft verwijten, tot hier in deze schemerkamer, hij had haar moeten houden die dag, die namiddag, die uren samen op de wereld. Twee levende wezens, naar elkaar toegezogen door de bergen, door al wat er is tussen man en vrouw, klaar om open te barsten, klaar om elkaar te benaderen in het diepste van het zijn. Het kon, het was, het gebeurde.

Maar er gebeurde helemaal niets. Ze had haar rugzak in de koffer van de wagen gelegd en was weggereden, haar blote arm door het raam. Hij keek haar na. Een paar meter reed ze, dan stopte ze en kwam naar hem terug. Ze bleef staan op een meter van hem alsof ze schrik had hem aan te raken.

‘Onze ontmoeting was geen toeval, Ugo, geen toeval, het was een bestemming. Ik zie je terug, morgen, overmorgen, toekomend jaar, maar dit is geen afscheid tussen ons, geen afscheid, ik weet het. De bergen schreeuwen het uit, hoor je het, hoor je het?

Tranen sprongen in zijn ogen. Ze had zich omgekeerd en was weggereden, slalommend over de weg tussen de stroom en de grasvlakte, de weg met bulten en putten. Hij zag haar nog even over de brug rijden, daarna verdween ze tussen de andere wagens op de weg naar het dorp.

Zeker was dat hij verliefd was op haar, dat hij van het ogenblik dat de gardien van de cabane haar had voorgesteld aan Robert en ze zinnens was samen met ons drieën te gaan klimmen, hij het wist dat er weinig nodig was opdat gebeuren zou wat gebeurd was. Hij wist ook dat de minste toegeving dat hij zou doen, de minste poging dat hij zou doen, hij het gevaar liep, radeloos verliefd te worden op haar. Nachten erna dat hij wakker lag, en zich voortdurend verweet niets te hebben ondernomen, helemaal niet wat zij van hem verwachtte en als er niets gebeurd was, zij wellicht denken zou dat hij haar niet goed genoeg vond, wat een vloek was zo iets te denken.

Maar aan de kinderen heeft hij dit nimmer verteld, zelfs aan Robert en Gustave niet, hoewel zij het hadden kunnen vermoeden.

Zo waarom had Robert zijn voet verstuikt toen ze op weg waren om de Besso te beklimmen, hij een geroutineerde bergbeklimmer die van rots naar rots sprong, zoals een gems. Waarom?

Het was omdat het zo geschreven stond dat hij, dankzij het ongeval van Robert, hij die namiddag alleen zou geweest zijn op de gletsjer met Beatrice. En wat was het nut ervan geweest, het grote spijt dat hij kende nu, haar niet te hebben gezegd wat hij voelde, wat ook haar antwoord zou geweest zijn.

Kundera zou dit verhaal helemaal anders geschreven hebben, hij zou verteld hebben wat er had kunnen gebeuren indien hij  gesproken had. Maar hij is Kundera niet en heeft ook geen nood het te zijn.

De dagen, weken erna was ze niet meer uit zijn gedachten. Hij wist dat ze in Saint-Luc was, het dorp boven Vissoie, aan de overkant van de vallei, het dorp dat hij zien kon als hij even naar de weg toe ging. Hij zat neer op de bank met een boek, tot laat in de avond, als in Grimentz[1] het licht al aan het tanen was en haar dorp nog leefde in de zon, lang bleef hij er zitten, soms tot de nacht inviel zich nog steeds afvragend welke planeet hij zag tussen de duizenden sterren.

Hij had schromelijk gefaald. Staande voor haar was het ogenblik van het beslissen geweest en hij had niet beslist. Hij kende weinig meer dan haar naam, wist echter zelfs niet hoe haar naam correct klonk, want ze had hem niet verbeterd toen hij haar naam uitsprak.

Schostakovitch op de radio, of is het Dvorak, of Yanacek, wat belang heeft het nog?

*

Hij heeft de nacht doorgebracht op de sofa en hij wordt wakker, het ogenblik tussen nacht en dag, het punt dat door de Romeinen le silencium genoemd werd, cette heure trouble qui est celle des morts et des naissances.

Dit is waar hij zich thans bevindt, precies tussen duisternis en licht, het silencium, het ogenblik dat noch nacht noch dag is. Hij heeft niet de kracht op te staan maar hij heeft een boek te schrijven over zijn zoektocht naar de zin van het leven, alsof het nodig was dat hierover geschreven werd.

J’apprends aussi longtemps que je vis,  schreef de Gentenaar in Parijs, Louis Pauwels, met wie hij dweepte tientallen jaren terug, maar hij, Ugo gaat verder, hij mag optekenen: ik  lees, ik leer, ik schrijf zo lang ik leef. des te meer omdat het boek een werk van lange adem was.

*