Hoe kun je, ga je me zeggen, in een land zoals dit hier, in een wereld zoals de Europese Unie hier, schrijven over je gehechtheid aan stenen en verdorde wortels. Kun je daarenboven nog luisteren op ‘BBC four’, naar een heruitzending van een schitterende negende van Beethoven, opgenomen in 2004; of gaan kijken naar een tentoonstelling over wie Maeterlinck was en zijn binding met Minne; dit als er geen oplossing wordt gevonden, noch voor de problemen van de Eurozone, noch voor dat vaderland van ons en als de financiële wereld om je heen aan het instorten is.

Ja, hoe kun je met dergelijke zaken bezig zijn, als er zich op de achtergrond van je gedachten een toestand aan het ontwikkelen is die je levensgewoonten gaat vergruizelen. Hoe kun je dan in dergelijke omstandigheden, in je Blog, een tekst produceren waarin je wat schoonheid van taal wil mengen met het verhaal van een klein gebeuren.

Wat je zeker niet wilt is de toestand te nemen zoals die zich voordoet en zich verder ontwikkelt, en hierover te gaan schrijven om het negatieve ervan te gaan uitbuiten, en uitvergroten. Voorbeelden hiervan zijn er genoeg hedenten- dage. Het verbazende is dat deze schijnaar gesmaakt worden. La vie n’est donc pas encore assez roman pour qu’on en ajoute d’autres.

En wat dit land betreft, is het duidelijk dat het in de eerste plaats om besparingen moet gaan. Heel veel hoor ik er echter niet over, duidelijk, omdat de partijen die het voor het zeggen hebben allergisch zijn aan besparingen. Want, waarover het hier gaat mag geen storend element zijn voor de partij, het land er weer bovenop helpen is secondair.

Er wordt niet geraakt aan de indexatie van de lonen, alhoewel dit een totaal onlogische principe is en dit om twee redenen. Een loonsverhoging is een beloning voor meer en beter werk en twee, elke verhoging betekent in dit (apen-)land, een afroming van het effect van de indexatie, ad 50% via belastingen.

Welke waarde heeft dan een verhoging gebonden aan een evolutie van de index, en wat ingeval het tegengestelde met de index zou gebeuren.

De Vakbonden ondertussen staan klaar om in te grijpen, ze staan klaar om in ons democratisch land, hun tweede stem te gebruiken en met de vuist op de tafel te slaan. Zeg me dan eens waarom deze personen nood hebben aan een volksvertegenwoordiger als ze toch dezes beslissingen niet willen aanvaarden.

En dan nog iets, hoe komt het dat in een land waar waarden als sociale vooruitgang, uiteindelijk neerkomen op een algemene verarming, zoals dit thans in diverse landen duidelijk zichtbaar is?

 Is het niet omdat sociale vooruitgang niet mogelijk is als er tevens geen vooruitgang is wat betreft de productieve krachten in het land.

En nog iets, ik dacht hier niets over te zeggen toen ik me neerzette om te schrijven, maar uiteindelijk zijn we getuige van de totale onbekwaamheid van de politiek in dit land om een land te besturen. 500 dagen nodig hebben om een land op zijn poten te zetten – maar we zijn er nog niet - gekheid, pure gekheid.

De onbekwaamheid geldt ook voor wie de sterren van Europa in hun vaandel voeren. Zij hebben te laat ingezien hoe de zwakke broertjes van de eurolanden aan het wegzakken waren omdat ze niet de guts hebben gehad tijdig – en nu ook nog niet - beslissingen te nemen die beslissingen zijn. Schijnbaar wachten ze liever om te zien hoe de financiële catastrofe zich zal voordoen. Pas dan zullen ze reageren, want wie gelooft er in de wijzigingen die opgelegd worden aan Griekenland en Italië? En wat erger is wie gelooft er in Di Ruppo, zou hijzelf één idee hebben gegenereerd.

Ik had geschreven dat ik over dergelijke zaken niet meer zou schrijven, maar ik kan het niet laten, het betreft hier de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen, niet de toekomst van om het even welke politieke partij.

14-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij had zijn gedicht te vroeg op zijn Blog ingelogd, het was duidelijk onvoltooid, zoals zovele zaken van hem onvoltooid waren gebleven, al was het maar zijn studie van het Spaans om van de andere talen die hij begonnen was niet te spreken.

Maar zijn gedicht was onaf, hij had hij zijn stenen vergeten, ‘stenen gebeeldhouwd door de regen’ was de zin die hij er had willen aan toevoegen, en in ‘stenen’ begrepen, de stukken wortels, de versteende stukken wieren, het verdord takje heide van Iona, the holy isle,

Al die dingen die hij meegebracht had van zijn reizen, zo een steen die hij opgeraapt had toen ze, in Noord-Yemen, over een hoogvlakte gewandeld waren naar Kawkaban toe. Iemand in het hotel had er met zijn stift, in het Arabisch, de naam van de stad op geschreven. Een andere, een heel zware die hij had meegebracht in zijn rugzak, komende van de Col de Torrent in de Valais die na een zware stortregen losgekomen was uit zijkant van de weg. En een andere, een klein beeldhouwwerk, een steen met een tekening erin en een vorm die niet na te maken was, een kunstwerk van moeder aarde, van moeder natuur, een steen die ooit moet los gekomen zijn, een stukje bazalt gelijk, gevormd door weer en wind en water, en door de tijd, ce grand sculpteur, zoals Yourcenaer de tijd noemt, om te worden wat die steen geworden is en die hier nu voor hem staat, kijkend naar hem, die weet, zo beeldt hij zich in, dat hij over hem aan het schrijven is. Nog geen tien centimeter is hij groot maar hij heeft een vlakke bodem en staat lijk een beeldhouwwerk zou staan.

Als zijn dochters of kleinkinderen dit lezen, zullen ze weten, dat hij gehecht was aan de stenen die hij raapte in vele landen.

En dan spreekt hij nog niet over de stukken wortels die hij bewaarde, waaronder het stuk wortel dat hij kreeg van die oude eenzame dame, in het Noorden van Schotland - aan wie hij in ruil een pocket book van Isaac Bashevish Singer gaf – het was toen hij met Pierre H. stopte aan de meest eenzame woning in de wereld, denkend wellicht aan een gedicht van Rilke dat hij uit het hoofd citeert

In diesem Dorfe steht das letzte Haus,

so einsam wie das letzte Haus der Welt[1].

Und die das Dorf verlassen wandern lang

und viele sterben vielleicht unterwegs.

Vergeef me, denkt hij, als de tekst niet volledig zou zijn, maar het is aldus dat ik hem onthouden heb.

Het wondere van dit stuk wortel is dat het voor hem ook die dame is, dat eenzame huis is, en Rilke is en Pierre, dat het ook de luchten van Schotland is.

En zo heeft elke wortel en elke steen zijn eigenheid, zijn verhaal. Als hij er niet meer zal zijn en stenen en wortels eventueel zouden bewaard blijven, zal het geweten zijn dat hij die verzameld heeft, maar het verhaal eromheen neemt hij mee naar andere oorden. Welke verhalen is niet geweten, maar heel wat is niet geweten en dit houdt ook verband met de uitzending op BBC four van een paar dagen terug: ‘The end of God’, een zoektocht, met heel wat omwegen naar God, om dan toch in de Higgs particule, door de wetenschappers omgedoopt tot de ‘God’s particle’, een sprankel van Hem te vinden. Of om dan toch tot het besluit te komen dat met de komst van de quantum fysica, wetenschap en religie in elkaar verweven zijn en niet meer te scheiden.

Maar zijn onvoltooid gedicht is dus wel degelijk onvoltooid en zo zal het blijven.

13-11-2011, 00:19 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onvoltooid Gedicht.

Heb maar een klein leven gehad,

heb geen opvallende dingen gedaan,

geen boeken gepubliceerd,

geen symfonieën gecomponeerd,

geen theorieën uitgeklaard

over wat het leven is en wat het sterven.

Voel dat het einde nader komt,

zeer dicht er komt. Mijn Blog

een laatste stuiptrekking om toch

te blijven uit te kijken

naar wat heel wazig in de verste verte

als een toevlucht lijkt,

een opgenomen worden

in een rijk om geest te zijn.

Enkel geest te zijn, het grote wonder.

Heb wel Joyce gelezen en Odysseus,

Wel Eliot en de Ecclesiasticus,

wel Faulkner, wel Pasternak en Bernanos,

wel Borges, maar niet Sartre.

Heb wel gezorgd dat ik nog niet gestorven

was voor de dood er was, zoals zovelen.

Heb maar een klein leven gehad.

Wel woorden geschreven en opgestapeld,

woorden die mijn dagen waren,

opgedoken en opgetekend,

jaren lang, bronnen gekend, wat inspiratie,

maar te hoog geïnterpreteerd

waar niets te vinden is,

beschimmeld nu, bevorderd tot vergetelheid

Heb wel lief gehad, in pijn en vreugde,

wat kon en wat niet kon, lief gehad,

samen gebald en uitvergroot

tot ruikers tederheid die hun kleur,

hun eigenheid behielden tot lang erna.

Herinneringen die kinderen werden,

en kinderen van kinderen

om je op te peuzelen, je meermalen

tot tranen toe, zo onlangs nog.

Heb wel lief gehad en nog.

Heb wel vele kleine dingen lief gehad

die vrede gaven, rust en geborgenheid.

Heb zaden opgespaard, geplant

in kleine plaatsen en zien groeien.

Wie zegde me dat het salie was,

dat het druivenranken waren,

dat het stinkende gouwe was,

Wie de duizend bloemen me geleerd,

het helmkruid, nu verdwenen,

wie de hagewinde,

de wikke, de weegbree.

Wie leerde me de namen kennen,

de wielewaal en waar hij woonde.

Wie de paddestoelen, de agaric,

de cantarel, de boleet.

Hoe wijs nog toen, het weten was.

Deze woorden hier

een onvoltooid gedicht gebleven.

Zul je me ooit lezen?

12-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik overloop de Blogs die ik in het begin van dit jaar geschreven heb en die ik heb verwijderd. Ik dacht er enkele te kunnen hernemen maar bijna allemaal zijn ze tijd gebonden en vandaag niet meer gepast te gebruiken. Ik ben dus elke dag aangewezen op het vinden van een nieuw onderwerp.

Het is een gewaagd iets, te denken dat er een plots een idee zal opduiken, een nieuwe aanloop die me brengen zal in plaatsen die ik niet verwacht had.

Soms zijn kleine dingen voldoende, zoals een paar dagen terug toen ik een eerste zin binnenkreeg waaruit een gedicht ontstond dat ik enkele tijd vasthouden wil omdat het nog niet rijp is als gedicht.

Ik vraag me dan af hoe Stefan Hertmans te werk gaat. Ik las dat hij een nieuw boek uit heeft. Ik zal het kopen en het lezen. Hertmans is een schrijver die vol beloften steekt. Natuurlijk is het niet iemand die een oplage van 100.000 zal bereiken – al weet je maar nooit - de markt hier is gericht op snoep- of soeplectuur en Hertmans is een man van de geest, is elitair en dat lusten weinig.

Maar één zaak is zeker, je zult er niet bij in slaap vallen. Hij is een man van de ruimte.

Ik schreef dit een week geleden in afwachting van de publicatie ervan. Ondertussen is Hertmans’ boek uit. Het wordt besproken in de Standaard der Letteren van 4 november. Hun oordeel spreekt boekdelen: ‘Je zou er haast een hele kast boeken voor weggeven’.

Ik ben benieuwd en houd jullie op de hoogte van mijn verblijf bij Stefan Hertmans.

11-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

U hebt jaren lang de ogen gesloten voor wat zich afspeelde in Griekenland. U waart nochtans een meer dan gewaarschuwd man. Wacht dus niet op wat de Grieken gaan doen of niet doen, evenmin wat Italië zinnens is, dit is maar al te gemakkelijk.

Neem uw verantwoordelijkheid want u bent ten dele schuldig aan de toestand van vandaag, u ontkomt niet aan dit schuldig verzuim.

Waarborgt - op de vervaldag - de Overheidsleningen van alle Landen van de Eurozone wat het kapitaal betreft.

Wijzigt het Fonds in een Bank to settle European Governments debts. Geef Eurobonds uit en komt tussen op de markten – en niet de ECB - waar nodig.

De tussenkomst voor een land, in de terugbetaling van de vervallen obligaties, wordt ingeschreven in een Grootboek van de Schulden. Deze bedragen zullen terug te betalen zijn door de jeugd van die landen, aldus zijn de politiekers verwittigd. Dus absoluut geen kwijtscheldingen.

Gezien er geen devaluatie meer mogelijk is, worden in die schuldenlanden de deposito’s – boven een bepaald bedrag – afgeroomd ten bedrage van een bepaald %, en deze afroming belegd in Overheidsobligaties van het land – met of zonder waarborg van Europa - wat de taak van het Fonds aanzienlijk zal verlichten.

Schrap alle vertalingen in uw Commissies. Europa heeft één munt en één werktaal. Met wat aldus gespaard wordt kan een deel van de verschuldigde rente op de uitgegeven Eurobonds worden gedekt.

Als de markten hierop niet positief reageren, sluit dan de boeken. De toestand is hopeloos.

10-11-2011, 10:32 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het jaar 1927 (2): Psalm 139.

Je bent 18, je staat met vader op het aardappelveld, met je blote voeten stevig in de aarde, in de warme deugddoende aarde.

Een vriend komt over het veld naar je toe gewandeld, de zwijgende luchten weten wat er gebeuren gaat, omdat wat gebeuren gaat geschreven staat. Omdat hij je een boodschap brengt, enkele woorden slechts, maar woorden die als een zweepslag zijn voor je verder leven.

Pas na zijn dood zult je even terugblikken op de zin die hij toen sprak en het leven dat voortkomen zou uit zijn boodschap en wat dit betekenen zou voor jou, zelfs met deze zin hier inbegrepen.

Je herinnert je een vers uit een psalm[1] die je vrij vertaalt:

Uw ogen, Heer, zagen alles wat ik was, en nog onvolmaakt zijnde, staat alles over mij al opgetekend in je boek, hoewel alles er nog niet is, hoewel het nog komen moet, het staat opgetekend in je boek.

En, vandaag, met nog een vezel vast aan de boom des levens, wat staat nu nog opgetekend voor jou, in dat Boek van de Heer, geschreven in rode of groene, in blauwe of gele letters, of in gouden misschien, of zilveren, maar opgetekend staat het.

Wie weet, misschien wordt het nog een totaal nieuw beginnen. Een boodschap die uit de lucht zou vallen lijk een meteoriet en wat rest van het blad aan de boom, terug een knop zou worden die open barsten zal in de lente.

Wie weet?.

Het is ook om er duizelig bij te worden, wat een wereld er al geschreven staat in de boeken – en welke wereld in de Psalmen - wat heb ik er nog aan toe te voegen, niets in meer. Ik kan het enkel terug nemen en het verhalen op een andere wijze, een betere of een minder goede. Dit is het enige dat ik vermag, en hernemen is een noodzaak voor mij, herkleuren en herschikken in andere verbanden.

Dit is mijn leven, het woord is mijn adem, is mijn bloed.

*

Een trouwe vriend, Ferdi v.d.H. reageerde, op mijn Blog van gisteren en ik dank hem ervoor. Des te meer omdat hij me begrepen heeft en hij herneemt hiervoor zegt hij, de woorden van Aragon, hij vindt que ‘ je raconte ma vie comme on fait des rêves au réveil’. Waarmee hij me verraste, maar gelijk heeft hij wel, mijn Blogs froleren wat ik wens te zijn.

10-11-2011, 00:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een jeugdvriend, Gilbert Van Den Steen, overleed op 27 augustus ll.. Ik lees dit in Connect, het personeelsblad van de Nationale Bank van België. Hij was van het jaar 1927.

Van in de jaren 1942 al waren we samen. We studeerden samen in het Klein College in Aalst. We namen samen elke schooldag dezelfde stoomtram van Wetteren over Oordegem en Erpe-Mere naar Aalst. We vormden samen op die tram met een paar andere vrienden, een klein zangkoor en velen stapten op onderweg, in de wagon waar wij waren, op het platform waar we bleven rechtstaan.

Na de schooljaren kwam hij terecht in Brussel, ik in Aalst in het Ministerie van Financiën.

Op een dag einde augustus 1947, bracht hij me een bezoek. Ik was met vader op het veld aardappelen aan het rooien. Hij vertelde me dat er een examen was in de Bank en hij raadde me aan deel te nemen. Wat ik gedaan heb. Ik slaagde en ben er op 1 april van het volgende jaar begonnen. Ik ben in de Bank gebleven tot mijn 65^ste.

Als ik er vandaag een Blog aan wijdt dan is het omdat door dit ene bezoek, dat plaats vond op het aardappelveld, mijn leven op een spoor werd gezet dat bepalend is geweest voor de rest van mijn dagen. Een enkele zin, enkele woorden die beslissend waren opdat ik vandaag een Blog zou onderhouden.

Hoe denk ik over zijn dood, die heel wat herinneringen oproept, maar wat kan ik meer dan enkele woorden schrijven over hem. Hij was totaal anders ingesteld dan ik, en op een bepaald ogenblik is er iets tussen ons gekomen, hij is verliefd geworden op het meisje van mijn broer Daniël, en is ermee getrouwd. En in een beginfaze, ik was toen al in de Bank in Brussel en we zagen er elkaar regelmatig, was dit feit de reden dat we een hele tijd elkaar uit de weg zijn gegaan. De sfeer tussen ons was niet meer dezelfde, er waren sporadisch nog wel telefoons en ontmoetingen, maar er was iets gebroken en in meer er was niet de spirituele ondergrond die ik wel had bijvoorbeeld met Michel Jamar en Jacques Roelandts die ik meer zag dan hem.Na mijn vertrek naar de provincie zijn onze wegen uit elkaar gegaan. Maar ik weet nog van hem dat we beiden één grote droom hadden, een reis met de Transsiberische trein naar Vladivostok. Maar dit is voor ons beiden, in elk geval wat mij betreft, een droom gebleven.

Hij heeft me, jaren geleden eens bezocht, hier in Latem, samen met een een paar andere vrienden en collegas, Wilfried Van der Perre en wijlen Marcel Thys, hij had toen een begin van Alzheimer.

In feite herhaal ik hier wat ik al heb geschreven, als ik met een Blog begonnen ben dan was het ook met de bedoeling vrienden van vroeger, ook deze uit de Bank te bereiken. Maar reacties van die kant blijven uit, John Poullet, Robert Van Steenkiste en vele anderen komen niet meer uit hun schelp. Slapen ze de ganse dag?

Gilbert en Willy De Clerck zijn van het gezegende jaar 1927. Ik stel vast dat het, het seizoen is van het vallen van de bladeren van 1927. Ik zie mijn blad al hangen aan de boom, sterk vergeeld, met nog enkele vezels vast.

Zo lang mijn Blog wordt gepubliceerd is het blad er nog, misschien zijn de vezels nog sterk genoeg om sappen op te nemen, heeft het zelfs nog de kracht en de moed om zich iets vaster nog te hechten, Misschien.

09-11-2011, 00:08 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dacht gisteren, werkend aan mijn vorige Blog, aan een bijzondere passage in het boek van Pasternak's Zhivago. Ik had het boek gelezen in een Engelse vertaling, omdat ik vond dat ik aldus geconfronteerd bleef met een taal die niet mijn moedertaal was, waarbij de woorden als omfloersd met hun betekenis gelezen worden. En vanmorgen heb ik het boek ter hand genomen en de passage gelezen over Anna, de moeder van Tonya, de verloofde van Yuri Zhivago.

In answer to the desolation brought by death… he was drawn, as irresistibly as water funneling downwards, to dream, to think, to work out new forms, to create beauty. He realised more vividly than ever before, that art has two constant, two unending preoccupations, it is always meditating upon death and it is always thereby creating life.

Ik dacht een ogenblik terug, na al die jaren, aan grootmoeder, de eerste dode die ik zag, hoe wit en stil ze lag op haar doodsbed, En later, bleef ik haar zien, toen ze in de kerk, dicht bij mij in de doodskist lag, toen de kist werd neergelaten in de kuil en ik wenend kijken bleef tot de kuil werd dichtgegooid met aarde. En de vraag toen aan moeder, nu ze de eeuwigheid was ingegaan, was het zo dat ze thans neerzag op mij vanuit de hemel, en dat ze mij beschermen zou tegen de bekoring en tegen de zonde?

Maar Pasternak, de grote man gaat veel verder. Hij blijft tasten naar de betekenis van de dood om nader te komen tot het leven, tot de zin ervan, de intensiteit ervan, en het is hem duidelijk dat de aanwezigheid van de dood in het leven de voedingsbodem is van de kunst die hierbij het eeuwige oproept.

Wat niet meer kan gezegd worden van de kunst van vandaag. Of waarover Jan Hoet, die ik zoëven hoorde op TV, naar aanleiding van de expositie die hij, in opdracht van de Chinese regering gaat organiseren ergens in een nieuwe stad in China en meer in het bijzonder in de nabijgelegen woestijn.

Zijn oordeel over de kunst blijf heel wazig voor mij, en ik denk dan aan enkele zinnen uit een toneelstuk van Chistopher Fry[1] waarin countess Rosmarin zegt tegen haar butler:

Protect me from a body without death. Death is part of life. It is included in the terms of the contract by which we take over the lease of our living.

De dood is deel van het leven. En het is, zegt Pasternak, mediterend over de dood dat het leven zijn zeg heeft.

Of dit ook zo is voor de kunst waar Jan Hoet over spreekt, weet ik niet. Zeker is het dat het zo is voor de Kunst der Letteren. En voeg er graag aan toe dat zinnen zoals ik er vele ontmoet in de Zhivago van Pasternak, een boek groot en eeuwig maken.

08-11-2011, 01:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als je, komende uit de kamer van de dood, de luchten voelt die zijn als van satijn, die zijn als een klaarte in een immensiteit van geest die ons omhult, en traag de bladeren rijzen, de wegen ermee bestrooid is groot en intens het leven in ons.

Als je dan in de menigte om je heen, vrienden ontmoet die meer dan vrienden zijn, die broeders zijn om te omhelzen, wordt je stil daarna, wordt je een lange tijd stil daarna, is er een warmte in je hart, voor een lange tijd.

Je schrijft dan maar, vóór de avond valt, van uit je warmte, een korte brief en voegt er poëzie aan toe, gouden woorden die je hoorde, en nu de wereld worden ingestuurd, om aan te komen bij wie ze lezen zal, zo hoop je toch.

Dan kan het ook dat deze woorden worden doorverteld omdat het een ontmoeting was op een ongewoon terrein, in ongewone omstandigheden, en in even ongewone bewoordingen worden neergeschreven:

… Et paix à ceux s’ils vont mourir qui n’ont point vu ce jour.  Mais de mon frère le poète on a eu des nouvelles. Il a écrit encore une chose très douce. Et quelques-uns en eurent connaissance…[1]

07-11-2011, 00:04 geschreven door Ugo d'Oorde  

Euro: Reacties en Conclusies

Ik kreeg (positieve) reacties op mijn Euro-Blog van 4 november. Samengevat puur ik hieruit volgende bedenkingen:

1.       

De onmacht van de Griekse Regering om haar Openbare Schuld te honoreren op de vervaldag, zal onvermijdelijk een zwaar impact hebben op Europa en in de eerste plaats op de landen van de Eurozone.

- Ofwel zijn het de banken die in Griekse obligaties belegd hebben, die het verlies zullen ondergaan;

- Ofwel zijn het de landen van de Eurozone, de E.U. zelf, wat volgens mij het meest logische zou zijn – mijn Blog van 4 november - en zeker ook het minst storende.

2.

Zijn het de banken die de totaliteit of een deel van de Schuld ondergaan, dan ontstaat er een probleem, namelijk het vinden van de nodige kapitalen ter aanvulling van hun liquiditeitspositie. Maar in de huidige omstandigheden, wie is er bereid in te tekenen op de kapitaalverhogingen van de banken?

3.

Is het de Eurozone die de volledige/gedeeltelijke terugbetaling – ik opteer voor de volledige terugbetaling - van de Griekse Schuld op zich neemt, dan vermijden de banken de aanvulling van hun liquide middelen. Op dat ogenblik stelt zich het probleem van de financiering van de interventie van de Europese Commissie in de markt van de ‘Bad Bonds’ van welk land ook Deze financiering kan gebeuren door de uitgifte van Eurobonds en deze

kunnen en zullen wellicht, aangekocht worden, én door China, én door Brazilië en door anderen, ook door de ECB, indien nodig.

4.

In mijn vorige Blog van 4 november heb ik vooropgesteld dat de Europese Commissie, eerlijkheidshalve, de schuld van de probleemlanden moet waarborgen – de oplossing gezocht in het oprichten van een Fonds gaat in deze richting - in dit geval, welke beslissing Griekenland (of Italië) ook neemt, en ongeacht de tijd die deze beslissing vergen zal, zal de bekendmaking van de beslissing van de Europese Commissie de schulden nte waarborgen, de spanning in de markten weg te nemen. Er hoeft enkel gewacht op de instemming van Griekenland/Italië met de voorwaarden gesteld door de Commissie, om in actie te komen

Ik vermoed – zeker ben ik niet – dat hiermede het probleem van de 8 miljard euro die Griekenland in het begin van december nodig heeft om bestaande schulden af te lossen, van de baan is. Het FMI hoeft dus niet aangesproken te worden.

5.

Welke bedragen staan hier voor de Commissie op het spel?

We spreken niet meer over nieuwe kredieten die zouden toegestaan worden. Wat dit betreft moet Griekenland zich zelf behelpen. Het betreft enkel en alleen de Griekse Overheidsobligaties die voor het ogenblik in omloop zijn. Het betreft evenmin de gelopen intresten, deze moeten ingeschreven staan in het Griekse budget.

Het maximum bedrag, wat Griekenland betreft, kan in het slechtste geval, na de laatste vervaldag, oplopen tot 380 miljard euro, maar dit is gespreid over een gamma van vervaldagen wellicht.

In het Fonds was er sprake van een virtuele waarborg van 1.000 miljard euro. Er is dus enige ruimte.

Maar, en nu begint het pas. Een dergelijke omloop aan Eurobonds aan 3%, kost vlug 30 miljard euro aan intresten. Te verhogen met een bedrag aan terugbetalingen. Een zwaar verdict voor het Europese budget.

Pas nu realiseer ik me het volume en het impact dat deze schuldenmassa kan hebben op het budget van de EU.

6.

Vanaf het bestaan van Eurobonds in omloop, zullen de Europarlementariërs en Barroso en Van Rompuy, weten wat het is een openbare schuld aan te houden en de dienst ervan op een correcte wijze te verzorgen. Ze zullen tevens een duidelijk beeld hebben van de moeilijkheden waarmede bepaalde landen geconfronteerd zijn om hun openbare schuld in de hand te houden.

7.

De bestaande voorstellen onlangs genomen door de Europese regeringsleiders, om 4 uur ‘s morgens, zijn meer dan duidelijk ontoereikend en wachten op een nog zwaarder vervolg. Wat er ook nog uit de bus moge komen, vroeg of laat moet er betaald worden.

8.

Kwijtschelding van Schuld is uit den boze, het schept een precedent zonder einde. Dus laat ons hier niet aan denken. Wel aan een Inschrijving van elke wanbetaling van de schuldenaar van zijn obligaties, in het ‘Grootboek van de Schuld van de eurozone Landen’, wat voor vele landen een rem zal betekenen, in elk geval is het een afschrikking.

9.

Europese integratie betekent: één budget, één openbare schuld, één munt - en dit ware de correcte volgorde geweest – en één administratieve taal.

Deze laatste is even noodzakelijk. De kosten van de te talrijke vertalingen zijn absurde kosten. Wie in het Europees Parlement zetelt en zijn stem verheffen wil, doet het in die ene officiële Europese taal.

De vertaalkosten vallen weg, wellicht een kleine compensatie voor de te betalen rente op de Eurobonds. (Ik ben niet gaan kijken naar het budget van de EU, het was te laat.)

10.

Mijn kinderen en kleinkinderen, hebben heel wat te winnen bij een goede en vooral vlugge oplossing van het europrobleem. Maar dat het Barroso en Van Rompuy, dat het Europa in zijn geheel, heel wat zal kosten dat staat nu al vast. Illusies hebben hier geen plaats.

*

Geschreven na de uitvaart van een groot staatsman, Willy De Clerck – de zoveelste van mijn geboortejaar - ben ik er van bewust, dat wat ik hier verkondig niet de perfecte oplossing biedt. Mijn woorden beogen alleen enkele formules naar voor te schuiven opdat, getoetst aan andere, du choc des idées jaillisse la lumière.

Weet ook dat deze Blog, na een dag van grote emoties, het bijwonen van de uitvaart van Willy De Clerck en de toespraken van de kinderen en vooral van Guy Verhofstadt, me heel wat moeite heeft gekost, meer dan ooit een Blog me gekost heeft. Wil  hier rekening mee houden.

Ik heb gezegd!

06-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Eugène Ionesco[1].

Er komt een dag dat ik, vooraleer deze wereld te verlaten, orde op zaken zal moeten stellen, want het kan niet dat ik alles achterlaat zoals het er nu bij ligt en staat. Vooral in mijn boeken moet een schifting gebeuren en ook in de vele teksten die hier en daar, met hun klad nog, liggen opgestapeld. Er zijn bijvoorbeeld boeken die in hun rek blijven vele ervan heb ik zelfs nog niet geopend en andere eens overlopen misschien, en mijn teksten en gedichten zijn een grote verwarring.
Maar dan gebeurt het dat ik, om een of andere reden, die ik niet ken of niet wens te kennen, of niet nodig heb te kennen, een van die ‘verwaarloosde’ boeken zo maar uit zijn rek neem om het in te kijken en dan te vallen op een onderlijnde passage, met een foto als bladwijzer erbij, en te lezen wat ik maar al te graag wou lezen, een bevestiging van wat ik ook vroeger al geschreven had.

Zo was er deze avond voor het gaan slapen, ‘Fragments of a Journal’ van Eugene Ionesco[2], waarin ik, over een passage uit zijn ‘Exit the King’ – de Engelse vertaling van ‘Le Roi se meurt - te lezen kreeg:

‘Is there a universal consciousness? Is consciousness all pervading? Is there a dormant consciousness in stone, as I believe Leibnitz thought? Neither Planck, nor Heisenberg, nor Einstein, nor de Broglie wholly rejects the idea of a universal, cosmic consciousness. There may be some plan, some intention. If there is an intention, there is consciousness. These thinkers do not exclude the idea of a God who would be that consciousness’.

Een ‘kosmisch bewustzijn’ aanwezig in de steen van Leibnitz. Of, Hij die zich, verborgen in de brandende braamstruik in het Boek Exodus, ‘Ik Ben’ noemt, aanwezig in al wat IS.

                                  

Maar ik viel nog op een ander punt dat ik aanhalen wil. Ionesco kon niets anders meer dan schrijven. Zo lees ik op het einde van zijn tekst in zijn Journal, over ‘Exit the King’:

Perhaps I shall keep on to the end writing books and plays, because I can’t do anything but that. I’m incapable of any other profession. Since I’ve known myself, I have never done anything else.

Schrijven is een ziekte, is een drug, ik voel het, ik beleef het. Mijn schrijven echter heeft niet de geladenheid die een schrijver als Ionesco heeft. Ik neem over of inspireer me op wat ik gelezen heb
en voeg eraan toe wat ik zou kunnen gelezen hebben.

05-11-2011, 05:54 geschreven door Ugo d'Oorde  

Le G20 s’ouvre sur une crise européenne[1].

Een Europese crisis waarvoor Europa zich op de borst moet kloppen, maar het niet doet, als ik Barroso zie acteren als een pauw.

Ik heb nooit geweten dat de NBB niet nauwgezet de regering in het oog hield wat haar budget betrof, wel wetende dat een evenwichtig budget, een gouden regel was voor het behoud van de waarde van de BEF. Maar weinig heeft het geholpen, de politiek wist het beter, zodat jaar na jaar de openbare schuld toenam en het steeds maar moeilijker en moeilijker werd om een budget in evenwicht voor te dragen. Pas na de komst van de ploeg Martens-Verhofstadt is er enige rigiditeit gekomen wat het budget betrof, maar lang heeft dit niet geduurd en het land België is uitgekomen waar het zich thans bevindt met een schuld die de 100% van het BBP floreert - Le Monde van enkele dagen terug meende zelfs dat het 120% was.

Dit alles ter inleiding, om te zeggen en te volharden in wat ik zeg, dat Europa de schuldige is van wat zich op het ogenblik voordoet met de euro van ons allen.

De fout of de schuld ligt voornamelijk bij Griekenland natuurlijk, en dan vooral bij de Centrale Bank - al weet ik niet of ze niet hebben gedaan wat bij ons de NBB regelmatig heeft gedaan - en verder bij de Regering, en ik begrijp hoegenaamd niet dat een Eerste Minister, die de openbare schuld van zijn land oogluikend heeft laten groeien tot 180 % van het BBP, nog recht heeft op enig ontzag in het buitenland.

Maar de talrijke Europaparlementariërs, waren aan het slapen van 2005 tot en met 2010, en zagen niet wat er aan het gebeuren was én in Griekenland, én in Italië, én in de andere landen, waaronder, spijtig genoeg ook België, want als de toestand in Europa geworden is tot wat hij vandaag is dan hebben zij er schuld aan niet tijdig te hebben gereageerd. Dit is de bemerking die ik hoor om me heen.

Vandaag, en liefst niet morgen, moeten zware, ingrijpende maatregelen genomen worden. Maatregelen die duidelijk en doorslaggevend zijn en als ik Le Monde lees, met aandrang - en terecht - gevraagd worden door de niet-Europese landen van de G20.

Zo mijne Heren, Barroso, Jüncker, Van Rompuy, toon dan dat u waardig bent de plaats te bekleden waarvoor u verkozen werd.

Vergeet al wat u en uw commissies hebben voorgesteld om de euro te redden want dit is onvoldoende.

De 380 miljard euro overheidsschuld van Griekenland is meer uw zaak dan die van de banken, zoals ook de 1.800 miljard euro van Italië uw zaak is. Als deze schuld gegroeid is tot wat ze is, had u dit al jaren vroeger moeten zien aankomen. De maatregelen die Griekenland nu moet nemen zijn dodelijk voor de ‘verwende’ burgers als voor het land. U had dit moeten voorkomen. U als verantwoordelijke voor de euro.

Het wordt hoog tijd dat u dit inziet en dat u deze schuld niet langer afwentelt op de banken, gezien u de waarde van de beleggingen die de banken hebben gemeend te mogen doen, hebt laten verslechteren - oogluikend voeg ik eraan toe, schuldig verzuim voeg ik er aan toe.

Het is aan Europa, en aan niemand anders, om de ramp, o.m. deze van de Griekse overheidsschulden, op te vangen. Het principe waarin het fameuze Fonds gedoopt werd, is oog verblinding, want vroeg of laat krijgt u, Europa, toch het deksel op de neus.

Zo, doet wat moet gedaan om de euro te redden. En er zijn geen tien oplossingen. U hebt er één, maar een oplossing die draagkracht heeft en een kostprijs.

U verleent – mits voldaan wordt aan de voorwaarden aan Griekenland gesteld - uw waarborg, wat de terugbetaling op de vervaldag betreft, van de Openbare Schuld van Griekenland, de schuld die tot op heden bestaat. De schuld van morgen is niet uw zaak, maar die van Griekenland. U waarborgt op zelfde wijze ook de openbare schuld van de andere eurolanden. Maar u betaalt geen cent uit zonder deze in te schrijven in een Grootboek van de Openbare Europese Schuld van dat land. Er is hier geen sprake van kwijtschelding, hoogstens verschuiving van de terugbetaling ervan – wat nu ook al zat in het plan van 27 oktober - op dertig jaar, maar dan een schuld van Griekenland tegenover Europa en niet een schuld tegenover de banken.

Dit is de hoofdbrok: de overname van de schuld, vervaldag na vervaldag, indien er om gevraagd wordt.

Ik vermoed dat, als gevolg van de vraag aan de banken einde juli gesteld, er een idee bestaat van het volume van de Griekse schuld in handen van de niet-Griekse banken. Er zou dus kunnen gedacht worden, de schuld in handen van de Grieken niet te waarborgen???

Van hieruit zijn diverse scenario’s mogelijk waaronder de meest elegante, de uitgifte door Europa van Eurobonds, geliefd bij velen naar ik hoorde.

Hierop kan zelfs door de ECB worden ingeschreven, zullen andere, niet-Europese landen, kunnen intekenen en is aldus de financiering van de Schuldencrisis een oplossing nabij.

Maar dan, Mijne Heren, Verkozenen van Europa, Is het aan u om de dienst van de aldus door Europa opgebouwde  Openbare Schuld te verzekeren, en te zorgen voor de afbouw ervan. Te zorgen dat de rente op uw schuld en de afbouw ervan terecht komt op uw budget. Het is aan u om te tonen dat u, wat budgetcontrole betreft, betere regeerders bent dan de Grieken, de Italianen, de Portugezen, de Spanjaarden, de Belgen.

Ik word binnenkort 84 jaar en geloof me, ik had liever een Blog geschreven over de poëzie van Saint-John Perse of een of andere élegie – misschien ware het beter geweest en had het me meer aanzien gegeven, maar het probleem van de euro is te intrigerend om het terzijde te laten - dan over het mismanagement dat de euro is te beurt gevallen.

Een zaak is zeker, dergelijk voorstel zou Brazilianen en Chinezen misschien wel aanlokken. En in elk geval, als Europa iemand zoekt om dit verder uit te werken, dan sta ik er nog maar met weinig enthousiasme, Ik deed het maximum.

En nog iets, ik hoor vandaag dat de arbeiders van Arcelor-Sidmar niet akkoord gaan met de voorstellen van hun bazen, wensen ze het lot van hun Waalse broeders te delen? Maar dit doet hier niets ter zake.

04-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elle a dit oui

De dagen komen en gaan, en zo komen en gaan mijn Blogs. Maar er zit meer afwisseling in mijn teksten dan dat er afwisseling steekt in de dagen die een ritme kennen van opstaan en slapen gaan, en tussenin, de momenten dat ik neerzit om te schrijven, wat nu ook, sinds bijna twee jaar, deel uitmaakt van mijn levensritme.

Op de dag van Allerheiligen – maar dit verschijnt pas op mijn Blog van 3 oktober - waren er twee gebeurtenissen.

Ik maakte kennis, via Internet, dankzij Kim en Jeroen – ze bezochten zijn atelier - met het verbazende werk van een jonge kunstenaar, Nick Erwin. Nu, er kan wel elke dag een nieuwe kunstenaar ontdekt worden op het Internet, maar Nick Ervinck is meer dan een uitzondering, wat hij maakt is geniaal. Zoek het maar eens op, het loont de moeite.

Maar voor mij had een tweede gebeuren, een heel bijzonder, ontroerend karakter. Meer dan een Blog is het waard, als een kleinzoon, die je van kleinsaf heb gevolgd, op een morgen plots voor jou staat als een ernstige jonge man, en je een fles champagne aanreikt, je aandacht vestigend op - en je grijpt naar je leesbril – het speciaal aangebracht etiket waarop te lezen staat: ‘Elle a dit oui’.

Hij heeft haar ‘de’ vraag gesteld en nu roept hij het uit, opdat de wereld het weten zou: ‘Elle a dit oui’ of, ze is in zijn armen gevallen en heeft, met tranen in de ogen, in haar grote liefde voor hem, ja gezegd.

En jij, oude man met een jong hart, toen je begreep waarover het ging, hield je tranen geborgen, omdat hij je eerste kleinzoon is die je met dergelijke verrassing overvalt.

Nochtans, dat zoiets zich zou voordoen was te verwachten. Anthony was al meer dan een tijd samen met die lieve, kokette, verstandige Ruth, maar dat het zo ineens gebeuren zou dat hij haar ten huwelijk zou vragen, en dan nog op de wijze waarop het gebeurde, en meer nog, op de wijze waarop hij het verkondigde, geschreven op het totaal vernieuwde etiket op een fles champagne, was meer dan origineel.

Hij, Anthony, is me totaal ontgroeid, ik zie hem in mijn gedachten nog steeds als jonge knaap, maar hij is ondertussen een jonge man geworden die heel goed weet wat hij wil.

Ruth en Anthony, ze zullen samen hun wegen gaan, innig gebonden aan elkaar als één persoon. Hun verhaal zal geschreven worden in woorden van wijsheid dat hun geluk zal zijn, aan elkaar gesmeed tot hun haren grijzen en verder nog.

03-11-2011, 04:59 geschreven door Ugo d'Oorde  

Papandréou en zijn volksraadpleging, wat vermag Europa.

1.     Europa annuleert haar verbintenissen van 27 oktober t.o.v. Griekenland en garandeert de op vandaag bestaande Griekse overheidsschuld à 50 of à 75 of nog het liefst à 100 %, op de vervaldag ervan, dit ontslaat misschien de banken beroep te doen op de kapitaalmarkt;

2.      Ofwel gebeurt de financiering van deze waarborg door de uitgifte van Eurobonds, ofwel door een inbreng van elk van de ‘17–1’ landen van de eurozone;

3.      Elke betaling op de vervaldag van Griekse overheidsobligaties wordt ingeschreven in een Grootboek van de (Griekse) Schuld;

4.      Griekenland wordt definitief uitgesloten van de landen die een bijkomende waarborg kunnen genieten van de Eurolanden;

5.      Papandréou mag dan van nu af aan zijn eigen pot koken. Nieuwe obligaties uitgeven, maar wie zal inschrijven en aan welke voorwaarden. Hij kan ook de Grieken verplichten, 33% van hun spaardeposito’s bij de banken, te beleggen in Griekse Staatsobligaties om verder zijn burgers te kunnen betalen.

6.      Hebt u een andere oplossing om de Euro te redden? Tell me.

03-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Elegie

In een boek, een postkaart, een afbeelding van Akhnaton en overgeschreven op de keerzijde ervan, in een vloeiend, inviterend handschrift, enkele lijnen uit een gedicht van Carl Sandburg[1]:

You and a ring of stars

may mention my name

and then forget me.

Love is a fool star.

Hij denkt, noch tijd, noch afstand, kan hier iets aan wijzigen; de hand die dit geschreven heeft en het ogenblik waarop het geschreven werd, de plaats waar, in de luchthaven misschien, en in de meest vreemde omstandigheden misschien, dood noch leven kan hier iets aan wijzigen. De kaart is met haar postzegel al wat er mee verband houdt, de kaart is een spiegel van wat was.

En lijk bloesems in de wind blijven herinneringen dwarrelen erover, vallen in mijn handen en over mijn haren, over mijn bezig-zijn, lijk de sluimer van een stil parfum in de wind. Zo, na een lange tijd die nu geen tijd is, die niets is, die nooit tijd is geweest, die gisteren was en morgen zijn zal, haar woorden terug, haar stem terug en een waas in zijn ogen.

Zo spreek nog eenmaal mijn naam, en vergeet me dan, vergeet me, want liefde is een dwaze ster.

Ze was nog aanwezig toen hij die avond uitkeek over het grasperk, toen er het moment was dat de witte schemer van een kerselaar in volle bloei hem even verwarde en toen ze, maar hij droomde, hem tegemoet kwam, een wit kleed als een fluisterwolk om haar lichaam, en zij zwevend.

En uitgebalanceerd, de roep er was van Orion, dat hun sterrenbeeld was, met Sirius, de Egyptische Sothis-ster heel laag, en naar het zuidwesten toe Cassiopeia en Perseus, de twee geliefden.

You and a ring of stars may mention my name.

02-11-2011, 00:42 geschreven door Ugo d'Oorde  

Allerheiligen.

Was onlangs terug daar waar de zee zich onvervaard op de rotsen stort, was er omdat ik er blijven wou, was er omdat ik er leven wou.

Ik schreef er de woorden voor mijn Blog van Allerheiligen, me inspirerend op de woorden die werden aangebracht op de steen, geplaatst daar waar de urne met Saramago’s as werd achtergelaten, in het hart van Lissabon, met zicht op de Taag:

‘Mais não subiu para as estrellas,

 se a terra pertenecia’.

Maar hij steeg niet naar de sterren,

tot de aarde behoorde hij.

Terwijl ik dacht dat het zeker niet deze zin is die ik wens op de steen die mijn as bergen zal, wel:

Hij steeg op naar de sterren,

wat hier nog rust is wat as die overbleef.

Maar hier is het, het boek van de zee dat ik lezen blijf. Zin na zin, die ik volgen blijf op de plaats waar ik eens, eens in een tijd bij stormweer, duidelijk, zo duidelijk de stem van mijn broer heb gehoord die me toeriep: Karel ik leef, ik leef.

En nu kijkend, binnenin de beweging van de golven die de beweging van het Zijnde is. En niet begrijpend wat was en wat is en wat uit dit zijnde voortkomen zal.

Niets ervan begrijpend, nada. Luisterend naar de fluisterstem in mij, de glinstering van water in mij, van water over mij, de beweging van de Kosmos over mij.

Omdat ik méér hier ben, omdat ik hier eerst en vooral als geest geboren ben, geleefd, gehoopt en ik hier stijgen zal naar de sterren als hét Moment er is.

Mijn beste Saramago, het is hier dat ik je zeggen wil over je woorden, hoe oncorrect, hoe onterecht die zijn.

Toch schrijf ik je naam in alle geluiden van de zee, omkleed ik je met mijn ziel, met mijn inhoudelijk-zijn. Ik beroer je met de witte schuimlijn die van alle zeeën, alle oceanen, die van je eeuwigheid is.

Ik ben niet meer van de aarde als ik hier kom, Ik ben van de Geest die Kosmos is. Het is naar die Geest dat ik keren zal, dit kan niemand me ontnemen.

De wind jaagt door de bladen van je ‘Convento’ jouw geest is het, niet je nadas. Je leeft als ik je lees en je zult blijven leven als ik je lees, als anderen je lezen, alle nadas van de nadas ten spijt. Je vergiste je, je vergiste je schromelijk. En je weet het al.

De ware Saramago is hierbij opgestaan, zijn resurrectie is voltrokken. Ik heb hem hier ontmoet in de geluiden van de zee over mij en in mij, de geluiden van de wind dwars door zijn woorden heen.

Je sterft niet de dood, je sterft het eeuwig leven.

01-11-2011, 05:43 geschreven door Ugo d'Oorde  

Gezangen die ons raken in ons diepste zijn: Requiem eternam dona eis, als het lichaam binnenschuift in de ruimte van de kerk. En na het Kyrie, ‘Absolve Domine, animas omnium fidelium defunctorum’. Gezangen die de ruimte sacraal opvullen, sacraal verbreden, verlichten en verdonkeren; die in kringen naar de hoogste toppen stijgen om af te dalen in voluten tot laag bij de grond, om dan terug het licht te zijn dat in kleuren binnenvalt: het Gregoriaans waaruit de gotiek is ontstaan, de enige gezangen die toegelaten zijn om de dood binnen te leiden in het leven.

Het bidden is er teveel aan. We zijn aanwezig en dit is ons gebed. En Heer geef haar de eeuwige rust en zuiver haar ziel van wat ze ooit – if ever – verkeerd heeft gedaan.

En in de gesloten kist het dode lichaam dat vergaan zal tot stof, zoals het geschreven staat in Genesis, maar waar ik mijn twijfels over heb dat God, en wij geschapen naar zijn gelijkenis - wat enkel een gelijkenis naar de Geest van Hem kan zijn - dit ooit zou gezegd of geschreven hebben.

Daarna voor de kerk, we staan samen, in het boeiende licht van laat oktober. Vrienden die overblijven voor een tijdje nog, een tijdje dat heel kort kan zijn. En een goede vriend, van geen kwaad bewust, die het waagt me te vragen naar Dante. Dit zeven honderd jaar nadat hij hier op deze aarde aan zijn Commedia werkte.

En schrijver dezes, die uit zijn voegen springt en zeggen durft dat hij over Dante één zin heeft geschreven die nog nooit door iemand anders werd uitgebracht.

Ook zeggen durft dat hij er zeker van is, en als Dante plots gestopt is met het werken aan zijn Vita Nuova, het was omdat hij de tekst onder ogen had van een Murciaanse Arabier die vroeg in de twaalfde eeuw, de hadiths van Mohammed had samengebracht en zijn pelgrilmstocht naar Hel en Hemel had samengebundeld.

Nadien heeft schrijver dezes zich op de borst geklopt, omdat hij zich eens te meer had laten gaan in Dante en met Dante en over Dante. De Dante die niet meer uit hem te rooien is.

31-10-2011, 00:38 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe oud was ik, toen ik met grootmoeder, in volle zomer, barrevoets door de velden wandelde, langs een holle weg, de bermen langs beide kanten begroeid met heidestruikjes, met thymus en salie, met ereprijs en herderstasje, met boterbloen en margriet en andere waarvan ik de naam nog niet kende. En wat me het sterkst is bijgebleven van die wandelingen is de doordringende geur van thymus, is het gezoem van bijen en van grote donkere vliegen is de verscheidenheid van vlinders, overal.

Ik hield haar hand tot een kleine kapel midden in de velden waar ze bidden ging voor een of andere heilige die haar verlossen zou van tandpijn of van een andere zorg die ze me niet vertelde. Ik bad met haar luidop, een onzevader en een weesgegroet, gezeten op een houten bank voor de kapel, starend naar het vlammetje van de kaars die ze had aangestoken.

Dit alles, niet alleen de bloemen en de planten, de bijen en de vlinders, de leeuwerik, maar ook de kapel, ook de gebeden, maakten deel uit van de biodiversiteit die nu aan het wankelen is.

Dit jaar, met Allerheiligen in het zicht, ben ik naar het kerkhof gegaan en heb ik dat stukje weg door de velden opgezocht. Het was geen holle weg meer, er groeide geen heide meer, geen salie, geen thymus er was alleen de wind en de grote stilte over het verlaten land, met dolende kraaien, zwart zoals de kraaien op het schilderij dat Van Gogh schilderde in Auvers-sur-Oise.

Ik liep langs de boomgaard van mijn grootouders met de kweepeerboom en de mispelaar. Geen stam of struik bleef ervan over. Geen appelaars, geen perelaars ook geen notelaar, alles was leeggehaald, bebouwd, begroeid met wat uitheemse sparren, maar geen meidoornhaag meer met vogelnesten, geen kerselaar, geen pruimelaar met wolken witte en roze bloesems in de lente, met bijen en wespen en kevers en vlinders en meesjes en vinken en merels, kleine en grote lijsters.

En geen afgevallen appels op de grond, geen peren, geen vuistdikke pruimen, geen grootvader die zijn pijp rookte tegen de notelaar geleund. 

En geen kinderen meer die in korte broek en met klompen aan de voeten, twintig minuten te gaan hadden tot de dorpsschool en twintig minuten om naar huis te gaan eten en twintig minuten om terug naar school te gaan en terug twintig minuten om in de valavond thuis te komen, bij moeder en bij de warme kachel, om dan te gaan glijden met de vrienden op het ijs van de overstroomde weiden. De stemmen klaar en helder en uitgelaten en vuurtjes aangestoken als er ooit iemand met de voet door het ijs was gezakt. De wereld een oneindigheid ver, onwezenlijk, onbestaande.

De biodiversiteit van de wegen die we toen bewandelden, wat we deden en hoe de kou geen vat had op ons.

En de boeken die we lazen, 'De Witte', 'Wannes Raps', 'Vijf weken in een Luchtballon', of 'Twintigduizend mijlen onder zee', of Vlaamse Filmkes, of Ivanovkes, tientallen, honderden, een biodiversiteit van boeken.

Mijn jeugd, mijn grote jeugd, wat rest er nog van het ruisen van de canadabomen, het krijsen van de eksters, de oude windmolen met de gebroken ramen en de deur half open. De verlaten hoeve omwald met brak water, half gevuld met bladeren en mossen en afgevallen takken en de twee stenen leeuwen die de wacht hielden naast de ingangspoort.

Biodiversiteit van wat was en niet meer komen zal, een straat zonder auto’s maar met boerenkarren getrokken door boerenpaarden, of een jonge knaap die om zes uur ’s morgens, de kannen melk wegvoerde op een klein karretje, getrokken door een hond, naar de melkerij, om daarna naar school te gaan in winter en in zomer en in de herfst als de noten te rapen lagen op de weg, of de rapen vol waren op het veld en fazanten opvlogen voor ons voeten, als we het waagden een raap te nemen en te pellen om al gaande op te eten zoals het hoorde in die tijd.

Jeugd, waarom heb ik er geen verhaal over geschreven hoe het was en hoe het niet was, zoals bij Ernest Claes.

En het grote moment als ik er nu aan denk, de schoolmeester, Van Oudenhove heette hij, die op het einde van het schooljaar, als alles geleerd was wat moest geleerd, hij ons vergastte op het voorlezen van ‘De Witte’, of van ‘Michael Strogoff’.

En nu, de jeugd van nu, over wat zal zij te schrijven hebben, eens vijftig jaar verder?

30-10-2011, 06:57 geschreven door Ugo d'Oorde  

The string theory van Edward Witten

In het artikel over het optreden van Hawking, schrijft Joël De Ceulaer in de Standaard van vorige woensdag, dat Hawking vermoedelijk niet het grootste genie van deze tijd is. Hij claimt die titel voor de Amerikaan Edward Witten, ‘de man die de laatste decennia de meest fundamenteel nieuwe ideeën over de kosmos ontwikkelde’.

 In dit verband herinner ik me die fameuze reeks uitzendingen van de VPRO[1] waarin Wim Kayzer een serie interviews afnam, onder meer van Edward Witten die beweerde dat het grootste raadsel niet het Heelal was. Hij bedoelde hiermee dat de String theory een minstens even groot raadsel was en hij trachtte dit uit te leggen door de vergelijking te trekken tussen de klank van een stemvork die ‘schel en lelijk is en de rijke klank van een viool die afkomstig is van een mengsel van boventonen’.

Welnu, zegt Edward Witten[2], volgens de natuurkundige snaartheorie is er maar één trillende snaar die vele verschillende boventonen heeft en nemen we die boventonen waar als verschillende elementaire deeltjes. Neem bijvoorbeeld het elektron, de quark, het foton, de neutrino of het graviton, Allemaal zijn het verschillende soorten trillingen in één enkele snaar.’

Hij vindt het ‘een harmonieuze gedachte om al die deeltjes te laten ontstaan uit de verschillende trillingsvormen van een snaar, precies zoals een violonist zijn klankenrijkdom ontleent aan de boventonen van de vioolsnaar.

Wat ik er nog kan aan toevoegen is dat de snaren heel klein zijn, verhoudingsgewijs zou men ruwweg kunnen zeggen dat ons zonnestelsel staat tot een atoom zoals een atoom staat tot een snaar.

In zover ik de tekst van Witten begrepen heb betekent dit voor mij dat we hier aan het speculeren zijn in de wereld die niet meer deze is van de materie, maar de wereld van de geest. Verder gaan ware me begeven op flinterdun ijs.

Ik ga dus niet de tekst van Edward Witten gepubliceerd door Wim Kayzer – een immens werk – resumeren hier. Bent u geïnteresseerd en wil u meer vernemen, schaf u het boek aan, het is een meesterwerk.

Of vraag aan Canvas dat ze deze uitzendingen over ‘van de Schoonheid en de Troost’ eens gaan ophalen bij de VPRO, we zullen er allen veel plezier aan beleven, ze zijn enorm leerrijk en filmisch zeer hoogstaand. Wim Kayzer is een groot man en zijn medewerker Gertjan Wallinga een groot vertaler.

29-10-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Why are we here, and where do we come from?

Twee vragen waar Stephen Hawking zijn uiteenzetting in de aula van de KUL[1] mee begon en er ook mee eindigde. Tussenin vertelde hij hoe hij dacht dat het Universum begonnen was en hoe het geworden was wat het is, uitdeinend en met zwarte gaten.

Maar op de twee vragen hierboven, en op de vraag wat er was vóór de Big Bang - of waarmee God bezig was vóór Hij aan zijn schepping begon - had hij geen antwoord. Misschien omdat het een onnodige vraag is,. we zijn hier en het Universum is er. Maar wat kunnen we er in meer over vertellen.

Vraag één: ‘Why are we here?’

We zijn hier om te getuigen. Om te getuigen van het bestaan van het Universum. Waren wij er niet dan is er niemand, om ook maar één vraag te stellen over het ontstaan van ons Universum. Het zou een Universum zijn  zoals de strook grond tussen de twee Koreas, of zoals het omheinde bos van Houellebecq in zijn ‘La Carte et le Territoire’, er is daar niemand om van binnen in te zeggen dat deze met bomen begroeide gronden bestaan.

Ze bestaan enkel omdat wij er zijn om het te weten - de ene strook in realiteit, de andere in het boek van Houellebecq - indien wij er niet waren om, van buiten uit, te zeggen dat ze bestaan.

En wat kan de betekenis zijn van een Universum als de mens er niet is om te getuigen van het bestaan ervan en te zoeken naar de oorsprong en de toekomst ervan en hoe het zich gedraagt?

En vraag twee: ‘where do we come from?’

Ik heb altijd gehoord dat we de stof van sterren zijn, of dat we uit de oceanen zouden gekomen zijn, tenware we, zoals Fred Hoyle en N.C.Wickramasinghie in hun ‘Evolution from Space’[2] het vooropstellen, dat de complexiteit van het leven op aarde niet veroorzaakt werd door toevallige processen, maar herkomstig uit de Kosmos en dat het leven in een hoge graad van informatie al bestond vóór de aarde bestond, zodat de aarde leven binnenkreeg dat al in een ver gevorderd stadium verkeerde, met de biochemische problemen al opgelost.

Is dit een antwoord op de vraag van Hawking, in elk geval geen antwoord dat zou volstaan voor Karl Popper, maar het biedt een mogelijkheid.

Ik onthoud ook van Hoyle en zijn collega – en ik kan er goed mee leven - dat de ’Kosmische Intelligentie’ er van in den beginne moet geweest zijn, wat heel wat vragen zou oplossen.

En om nog even op de eerste vraag terug te komen, ‘Why are we here’, deze vraag hoeft geen antwoord.

Of er nu een Universum is of niet, een Kosmische Intelligentie is of niet, beide veronderstellingen hebben niet het minste belang ware het niet, dat ook de mens er is, de mens die toekijkt en weet dat hij toekijkt op wat voor hem het Universum is.

28-10-2011, 05:49 geschreven door Ugo d'Oorde