Wat ik schrijf haal ik uit de stand van sterren en planeten op het ogenblik dat ik neerzit om te schrijven; haal ik uit de gebeurtenissen van de dag; haal ik uit de lectuur van de dag.

Zo was er vandaag de uitzonderlijk mooie tekst uit de Standaard der Letteren (14 februari) van Pascal Verbeken die, op zijn schrijftafel, als stille getuige en inspiratie bron ‘een schriele scheut van een beuk’ heeft staan.

Een simpel iets, maar een herinnering aan Paul van Ostaijen omdat de scheut afstamt van de beuk waarop van Ostaijen zicht had de laatste dagen van zijn leven.

Het is een groot iets om zo een scheut voor jou te hebben als je binnenkomt, en je neerzit om te schrijven. Al het overige verdwijnt voor een ogenblik.

Heb zo een lange tijd met een bolvormige kei, gevonden in de Navizence in Zinal (Valais) op mijn tafel voor mij gehad, die ik, na mijn kennismaking met de ‘Tao of Physics’ van Fritjof Capra vervangen heb door een stuk verwrongen staal dat een vriend me mee had gebracht uit de ovens van Sidmar. Vandaag is het een eigenaardig stuk wortel dat ik vond in het bos.

Pascal Verbeken verwijst naar het lied ‘Black crow’ van John Mitchell die zich hierin vergelijkt met een kraai die langs de kant van de weg speurt naar glinsterende voorwerpen in het gras.

Een mooie metafoor is het inderdaad voor een reportageschijver zoals Verbeken het vindt. Ik geef hem groot gelijk. Ik ook lig met tal van herinneringen in de vorm van een of ander gesteente of wortel gebeeldhouwd door wind en water en de tijd.  Ik ben zelfs begonnen met de kleinste en meest handelbare eruit in te lijsten en op te hangen.

En dan schrijft Verbeken iets heel moois:

‘Die voorwerpen zijn fetisjen, maar ze hebben ook een praktisch nut. Ze brengen me in de sfeer en helpen me, als een stemvork, om de juiste toon aan te houden, een heel boek lang’.

Een gelukkig man die Pascal Verbeken.

19-02-2014, 05:55 geschreven door Ugo d'Oorde  

Il fut un temps, dat ik de zondagmorgen, de missaal onder de arm, te voet ter kerke ging, twintig minuten ver, via een aardeweg, doorheen de velden, met de bossen aan de einder. En voor mij als achter mij, in alle stilte, andere mensen uit ons gehucht, de Klinckaert, en die nog van verder kwamen, deze van de Hooging, samen een zwijgende sliert in de immense openheid van luchten, met de toren van de kerk voor ons uit en de roep van de klokken in de ijle lucht: ‘haast u, haast u’.

Dan tussen de huizen terug, over de straatstenen, naar de hoger gelegen kerk. En geen auto’s die stoorden toen, hoogstens een fiets en geen televisie in de huizen, een dagblad, een radio misschien. Als ik er nu aan denk hielden we toen de wereld van het bestaan in de palm van ons hand.

En als ik de Latijnse tekst van de priester volgde in mijn missaal, als ik de Gregoriaanse gezangen stil meezong was dit mijn gebed, want weinig had ik te vragen en weinig te begrijpen, wachtend tot ik mijn stoel keren kon om te kijken in het gelaat van Emma  achter mij. Emma, mijn stille liefde.

Na het ’ite, missa est’, het ‘et cum spiritu tuo’, en het laatste evangelie nog, de mooiste spirituele tekst ‘In principium erat Verbum…’, de missaal was al dicht geslagen, het duurde maar, ‘et cum spiritu tuo’.

Ik herinner me de man met Vlaamse Filmkes of Ivanovkes die we kopen konden na de mis - 25 centimes van een frank, geloof ik – ik herinner me ‘De kleine Pick-Pocket’, ‘Pater Damiaan, de Held van Molukai’.

Ik herinner me dat ik Franse les kreeg, de vervoeging van het werkwoord ‘être’ met de vreemde uitspraak van ‘je suis’. Ik herinner me dat ik Jules Verne las, ergens buiten op de boomgaard of ‘s avonds met de voeten op de Leuvense stoof gezeten.

Het grote leven als ik in de bossen dwaalde of bootjes uitzette op het helder stromende water van de beek achter de boomgaard, om te zien welke boot eerst zou aankomen aan de kronkel van de beek bij de vlier, onder de kleine brug door.

Ik herinner me vooral de grote rust van de zondagnamiddag en ik door de velden en de bossen dwaalde, alleen of met vrienden, Robert of met, hoe heette die andere vriend nog die later pater geworden is in Japan?

Opgenomen in de grote helderheid van de seizoenen doorheen mijn dagen meegedragen. En dan ineens die jeugd van mij die plots voorbij was.

18-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen opent zich voor hem alsof hij een boom was in de vlakte, de wind suizend in zijn kruin. En komende uit de diepste gronden, de sappen die stijgen tot in de verste uithoeken van zijn takken, zo krachtig dat de botten op het punt staan, bij de minste stijging van de temperatuur, open te barsten met een lichte  knal.

Ook hij barstte open naar meer eenvoud, meer oprechtheid, meer   losheid in zijn gebaren, in zijn denken en zijn spreken.

Hij voelt zich verzadigd nu, hij weet waar hij staat en wat hij nog verwachten kan een diepere verbondenheid met het omringende. Hij is aan niemand een uitleg verschuldigd maar hij weet dat het leven heel wat meer is dan wat hij waarnemen kan, dat het meer is dan de som van alle delen samen.

En zelfs als hij dit laatste niet kan bewijzen noch met woorden, noch met cijfers, zelfs al wordt deze metafysische gedachtegang vandaag door velen met de voeten getreden, toch gelooft hij in dit gevoel van het eeuwig-zijn. En hij weet dat hij heel wat namen oproepen kan die hem zullen bijstaan met woorden die heel wat sterker klinken dan deze die hem vanmorgen, bij het eerste licht dat genade was, in zijn mond werden gelegd.

En Bernanos in zijn Journal d’un curé de campagne mag dan schrijven que toute est grâce, het kan, maar beter ware que tout est esprit . Al kan het dat hij Charon niet goed gelezen heeft of verkeerd begrepen of bij hem te zeer gelezen wat zijn verbeelding eraan toevoegen wou, maar dat alles geest is, weet hij. En zelfs dat het meer en meer zekerheid wordt, en de komst van de kwantum fysica heeft het ons duidelijk gemaakt, dat de geest in de mens het teken wordt van het derde millennium dat we thans beleven, zoals André Malraux het voorstelde destijds.

Tenware, het tegengestelde op ons zou afkomen de leegte van het getwitter en de kreten van facebook.

17-02-2014, 07:52 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij las in de National Georgraphic van mei 2006, dat een landbouwer in Egypte, nabij Nag Hammadi in 1945 , een kruik had opgegraven bevattende, een aantal in het Koptisch – Egyptisch in Griekse lettertekens geschreven - ‘new versions of Christ’s teachings, including Gospels of Thomas and Philip and a gospel of Truth’. Nu, voegt de schrijver er aan toe, hebben we ook het Evangelie van Judas Iscarioth.

De tekst ervan – almost a thousend fragments scattered like crumbs – werd met behulp van de computer bij elkaar geschoven en vertaald. De tekst ervan verscheen in boekvorm, maar is ook te vinden op www.ngm.com/gospel).

Ik heb de zuiver gnostische tekst gelezen – ook uit het beter bekende Evangelie van Thomas komt een gnostische Christus te voorschijn – en heb er niet al te veel van begrepen, enkel dat Judas Iscarioth een van de meest vertrouwde apostels was, of dan toch iemand die de woorden van Christus het best begreep. Maar om er uit op te maken, wat de vertalers schijnen naar voor te schuiven, als zou Judas gehandeld hebben in opdracht van Jezus, valt moeilijk uit de teklst op te maken.

Wel is het zo dat Judas zich achteraf niet heeft gezelfmoord, maar zich heeft bezig gehouden met het schrijven van zijn Evangelie wat heel wat meer is.

De opening lijnen van de eerste pagina spreken over ‘The secret account of the revelation that Jezus spoke in conversation with Judas Iscariot.’.

16-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik dacht terug aan wat ik gisteren als blog liet verschijnen, alsof het mijn dagboek was en ik het aandurfde me schaamteloos bloot te geven, als zou het voorbije zonder enige waarde geweest zijn.

Ik kan dus niet meer terug, ik kan enkel bevestigen door het te minimaliseren, maar het is zonder twijfel dat mijn verlangen tot schrijven mijn leven in een bepaalde richting heeft geduwd en dat ik deze richting nog altijd aanhoud.

Honni soit qui mal y pense, maar het is en blijft een feit dat ik niet ontkennen kan. Het schrijven zit in mij geworteld en het volstaat dat ik ga neerzitten, vandaag meestal voor mijn klavier,  ik de dingen opteken zoals ze me te binnen vallen. Er is natuurlijk niets verkeerd aan, maar onmiskenbaar is dat ik hierdoor belangrijke zaken in mijn leven heb over het hoofd gezien waarvan ik nu de gevolgen ga ondergaan.

Ik denk dat we allen rondlopen met een idée fixe dat ons in de ban houdt, maar de uitkomst die dit idee beschoren is heeft soms de kleur van een mislukking. Zoals ik dit vandaag ervaar.

Ik schrijf dit uit, velen houden het zich voor zichzelf, maar op mijn leeftijd is het beter de zaken te nemen zoals ze zijn in de hoop het beter te doen voor de jaren (?) die me nog resten.

15-02-2014, 10:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Dit is dan het grote verhaal uit de Bijbel, het verhaal van koning David en Bethsabee en het is dit verhaal dat uitgebeeld werd door Jean van Roome (begin XVIIde eeuw) op acht abnormaal grote wandtapijten, die in het kasteel van de Renaissance in Ecouen te zien zijn.

Maar mogen we even verder kijken, want we lazen nog niet zo lang geleden over de geschiedenis van David dat die niet zo zuiver was, evenmin als de geschiedenis van Israël. In een knipsel uit De Standaard van 16 januari 1997 lees ik dat:

de Joden Hebron opeisten omwille van de graven van hun aartsvaders. Want zo staat er te lezen in de Bijbel dat nu zowat 4.000 jaar geleden aartsvader Abraham de som van 400 zilveren shekels betaalde voor een grot om er zijn vrouw Sarah in te begraven. Later vonden hijzelf, Isaac en Jacob en hun echtgenotes hun laatste rustplaats in de grot van Machpelah. Dat is de reden waarom de Joden denken meer rechten op de stad te hebben dan de 100.000 Palestijnen die er wonen.

Niemand, maar schijnbaar dan ook niemand, hecht ook maar enig belang aan wat Kamal Salibi schrijft  in zijn boek The Bible came from Arabia[1], waarin hij Hebron (hbrwn) identificeerde met het huidige Khirban (hrbn) gelegen in de omgeving van de stad Qunfundhah in West-Arabie (ongeveer ter hoogte van Mekka), en schrijft Salibi nog : 

l would not have been so certain, had it not been for the existence of a Machpelah (mkplh) and a Kiriath-arba (qryt ‘rb’), ‘village of four' or four  villages in  the  same vicinity,  which  l visited.  Those are today Maqfalah(mqplh) and the four villages Qaryat (qryt) Al Silan, Qaryat AI-Shiyab, Qaryat Asiyah, and Qaryat Amir. No other cluster of 'four villages' with construct names, the first part of the name being exactly Qaryat, is found anywhere else in the Near East. Nor have l been able to spot the name of Machpelah in any other Near Eastem region.

Wat nut heeft het, mijn waarde Salibi een boek als  het  uwe,  dat één  van  de  meest  interessante gegevens bevat over de geschiedenis van het Joodse volk, de wereld in te sturen

Want natuurlijk  neemt  niemand  in  Israël  u ernstig, zoals ze evenmin de hoogleraar, Ne'eman en de archeoloog Ze'er Herzog die het beiden hebben over de geschiedenis van het Joodse volk, ernstig willen of durven  nemen.

We  lazen  hierover in  een uitgeknipt  artikel van De Standaard van 21 februari 2000 van Hilde van den Eynde, waarin onder meer gewezen werd op het feit dat:

na zeventig jaren graven in het ‘Heilig Land’, de meeste archeologen niet meer twijfelen: de Israelieten waren geen slaven in Egypte, ze zwierven niet door de woestijn en ze hebben niet met de hulp van Jaweh het land van Kanaan veroverd.

We zouden er ook nog Gunnar Heinsohn kunnen bijhalen die in een zelfde bemerking vooropstelt :

 Aus der tentativen Evidenzdatierung Megiddos ergibt sich ganz von selbst die Lösung des wohl schwerwiegendsten Problems in des archäologie Israels, also der Abwesenheit glaubwürdiger Schichten für das Israelitische Königtum zwischen –950 und –730.[2]

Ook een artikel over King David in de National geographic van december 2010 wijst in deze richting: ‘Despite decades of searching, archaeologists had found no solid evidence that David or Solomon ever built anything’.

Ze zouden moeten gaan zoeken in Saudi Arabië om sporen te vinden en van het paleis van David en van dit van Solomon. 

We wensen hier  niet verder over uit te weiden, het feit is dat de Israëlieten in de stad die ze Hebron (de eerste hoofdstad van David) noemen, heden ten dage gevestigd zijn en, dat ze er een wijk hebben gesticht die ze Kiryat Arba hebben gedoopt, zijnde de plaats waar het graf van hun aartsvaders zou gelegen zijn.

Ik zou ook wijlen Kamal Salibi verder kunnen citeren en met hem, de weg afgelegd door Mozes, na hun vlucht voor het onheil uit Egypte, doorheen Saudi Arabië en Noord Yemen (en niet de Sinaï woestijn) kunnen volgen. Maar wat nut heeft het nog de dag van vandaag.

                                              *

Dit alles als  randbemerking  bij  wat we  de geschiedenis noemen van David en Bethsabee.  De Middeleeuwen en de eerste jaren van de Renaissance waren nu precies de periode niet om de Bijbel te gaan beoordelen, trouwens, voor onze Jean van Roome (en voor de Brusselse tapijtwevers) was het een belangrijke opdracht die uitgevoerd werd  zoals van hen werd verwacht, met veel pracht en praal wat zeker in de smaak viel van de mens van toen.

13-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De geschiedenis van David, Uria en Bethsabee, is een van de meest gedetailleerde en meest geloofwaardige die vermeld staan in Samuel II. La Bible Osty schrijft zelfs in een voetnoot bij de aanvang van het verhaal :

Le morceau qui suit (2-27) est,  par sa belle tenue littéraire, un des meilleurs de la Bible. Le narrateur poursuit son récit avec l'impassibilité d'un rapport de police. David ayant commis l'adultère avec Bethsabée, la femme d'Uriah, cherche à couvrir leur faute commune. Il a d'abord recours à un stratagème, qui échoue. Il décide alors d'assassiner Urie, et il confie cette tâche au chef de l’armée. 

En de opdracht waarin aan Joab gevraagd wordt Uria in het heetste van het gevecht te sturen opdat hij zeker gedood zou worden wordt aan Joab overhandigd door Uria zelf.

Het  verhaal neemt  dan een andere wending. Joab zend een boodschapper terug naar David om te vertellen  hoe Uria aan zijn einde kwam. En David, wat zegt hij tot de boodschapper, want dit ook is typerend voor de sluwerd die hij was :

25. Toen zei David tot de bode. Trekt u deze geschiedenis maar niet al te zeer aan. Het zwaard verslindt nu deze dan gene. Zet de strijd tegen de stad krachtig voort en maak haar met de grond gelijk. Zo moet u hem moed inspreken.

26. Toen de vrouw van Uria vernam dat haar man dood was hield ze de rouwklacht over haar echtgenoot

27. And when the mourning was past. David sent and fetched her to his house, and she became his wife, and bare him a son. But the thing that David had done displeased the Lord.

De eerste zoon sterft na een ziekte en in hoofdstuk 12, vers

24. Daarna troostte David zijn vrouw Bethsabee. Hij kwam bij haar en sliep met haar. Zij baarde een zoon en noemde hem Salomon.

*

Het is uit het geslacht van David, via Salomon, de zoon van Bethsabee, dat uiteindelijk, uit een Jacob, Jozef geboren wordt, zoals we lezen in Mattheus, chapter l, vers 16 :

16. Jacob nu was de vader van Jozef, de man van Maria en uit haar werd geboren Jezus die Christus genoemd wordt.

Wij hebben  hier geen probleem mee, we weten immers dat Lucas ook twijfels had als hij schrijft in 3, 23:

23. Deze Jezus nu was bij zijn optreden dertig jaar. Hij was in de opvatting der mensen, de zoon van Jozef, de zoon van Eli[1]

Maar wat ware er gebeurd en wie zou de opvolger uit het huis van David geweest zijn indien Bethsabee geen bad had genomen onder het terras van David en dit de avond dat “she was purified from her uncleanness” of was het precies daarom dat ze zo kwistig het water over haar heen liet vallen, en is het uit deze kwistigheid dat het geslacht van David, zoals het opgetekend staat bij Mattheus, ontstaan is ?

Vervolg morgen

12-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Uria the Hethiet, de echtgenoot van Bethsabee, was gelegerd aan het front, wie weet hoe lang reeds dat hij het echtelijk bed onbeslapen liet.

Het zou dus goed kunnen dat Bethsabee, om de aandacht te wekken van David, van wie ze wel moet geweten hebben dat hij zijn kamer had op een hoger gelegen terras, het water overvloedig vloeien liet over haar lichaam, een lichaam dat als van amber was in het avondlicht.

Het kan ook dat ze zich simpelweg zonder bijbedoeling, in alle soberheid ontdeed van haar uncleanness. Maar David, zag haar en was verblind door haar schoonheid en hij wou haar in zijn bed.

Nochtans wist David genoeg, dat overspel met de dood werd gestraft, want stond er niet geschreven in Deuteronomy, 22,22 :

Wanneer een man op heterdaad betrapt wordt terwijl hij gemeenschap heeft met een getrouwde vrouw dan moeten beiden sterven, de man die gemeenschap had met die vrouw en ook de vrouw. Zo zult gij dit kwaad in Israël uitroeien.[1]

En met Bethsabee in verwachting tracht David de zaak op zijn manier op te lossen. Hij roept via Joab, de bevelhebber, Uriah terug van het front in de hoop dat hij bij zijn thuiskomst in het echtelijk bed zal slapen. Maar Uriah moet lont geroken hebben, want hij gaat die eerste nacht niet naar huis. En we lezen in Samuel II, 11, vers:

9. Maar Uria overnachtte in het portaal van het paleis bij de dienaren van zijn heer en hij ging niet nar huis. 

10.Toen aan David gemeld werd dat Uria niet naar huis was gegaan zei hij tot Uria: ‘U hebt toch een hele reis achter de rug, waarom bent u niet naar huis gegaan?’

11. Uria antwoordde: ‘De ark en Israël en Juda zijn ondergebracht in loofhutten en mijn heer Joab en dienaren van mijn heer liggen in de open lucht. Kan ik dan naar mijn huis gaan om daar te eten en te drinken en bij mijn vrouw te slapen?

En David laat hem een dag langer blijven, nodigt hem uit op een rijkelijk diner en zorgt ervoor dat hij dronken buiten gaat, maar Uriah gaat nog steeds niet naar huis.

            13. David nodigde hem uit om aan zijn tafel te eten en te drinken en voerde hem dronken. Toch ging Uria weer slapen op zijn brits bij de bij de dienaren van zijn heer en hij ging niet naar huis.

14. De volgende morgen schreef David een brief aan Joab die hij door Uria liet overbrengen.

15. In de brief schreef hij het volgende:’ Zet Uria vooraan in de strijd, waar het hevigst gevochten wordt en trek u dan achter hem terug, zodat hij wordt getroffen en sneuvelt.

Vervolg morgen

11-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een van de meest frappante geschiedenissen uit het Oude Testament is wel deze van Koning David en Bathsebee die gedetailleerd opgetekend staat in het boek II Samuel van de Bijbel . Om een trouwe lezer ter wille te zijn ben ik deze gaan plukken uit mijn  Willibrordus-Bijbel van 1975, uitgegeven door de Katholieke Bijbelstichting, Boxtel, Uitgeverij Emmaus – Brugge.

En ons verhaal beginnen we in hoofdstuk  11 van het Boek Samuel II :

1.Omstreeks de jaarwisseling wanneer de koningen te velde trekken, liet David Joab met zijn eigen lijfwacht en alle Israëlieten uitrukken; ze vernietigden de Ammonieten en sloegen het beleg voor Rabba. David zelf bleef in Jeruzalem

Beter ware geweest dat David zelf zijn leger had aangevoerd ‘wanneer de koningen te velde trekken’ dan ware niet gebeurd wat nu zal gebeuren, en dan had de wereld er misschien gans anders uit gezien :

2. Op een avond stond David van zijn rustbed op ging wat wandelen op het dakterras van het paleis. Vanaf hzet terras zag hij een vrouw die aan het baden was, zij was heel mooi.

3. David liet naar de vrouw informeren en er werd hem gezegd: het is Bethsabee, de dochter van Eliam, de vrouw van Uria de Hethiet.

4. Toen zond David boden om de vrouw te halen; ze kwam bij hem en hij sliep met haar, terwijl ze na haar menstruatie nog in de tijd van haar reiniging was[1]. Daarna ging ze weer naar huis.

En wat gebeuren moest gebeurde :

5. De vrouw was zwanger geworden en ze liet aan David berichten: ‘ik ben zwanger’[2]

Onderbreken we hier even ons bijbelverhaal om morgen terug te komen met het vervolg van ons verhaal.

10-02-2014, 10:48 geschreven door Ugo d'Oorde  

Zo schijnt het gemakkelijk een pagina te vullen als je blijft hangen bij het eerste beeld dat je beroert en erover schrijven gaat terwijl het regent tegen het raam en de bomen zwijgend staan alsof het ze niets kan schelen of het nu regent of niet, zoals het ook mij niet raakt.

Ik zou nu over Tournus kunnen spreken en over Brancion dichtbij, met een Romaans kerkje, waar de doden opstaan uit hun graf, de dag van het Laatste Oordeel; of over het kerkje van Chapaise, waarvan Pierre een potloodtekening maakte die ophangt in de kamer waar ik soms schrijf.

Ik zou over Evora kunnen schrijven of over el convento de Mafra met een gevelbreedte, volgens Saramago, van meer dan 1200 meter. Een klooster, waar ik was, en die zo groot is dat Saramago, er in zijn ‘Viaje a Portugal’[1] - een boek dat ik ook in het Spaans las - over schreef:

El convento de Mafra es grande. Grande es el convento de Mafra. De Mafra es grande el convento. Son tres maneras de decir, podían ser alguna màs, y todas se pueden resumir de esta manera simple: el convento de Mafra es grande... (pag 419).

Waarom ik zijn werken niet in het Portugees lees is voor de hand liggend, ik ken enkel de lidwoorden in die taal, maar Saramago lezend in het Spaans is voor mij alsof ik hem lees in zijn eigen taal en dit is de reden waarom ik hem, zonder scrupules, citeer in het Spaans, juist zoals ik Pessoa citeer in het Frans, maar ik schreef dit reeds misschien.

Het weze me vergeven. Ik ken dan toch de charme van hen te begrijpen alsof de woorden rechtstreeks van hen kwamen maar dan omgezet via de vertaler die ik ben.

09-02-2014, 00:18 geschreven door Ugo d'Oorde  

Gentiaan in augustus.

 

Niet elk van ons heeft gentiaan

zien bloeien op de Lona-alp,

terwijl het sneeuwde,

witte vlokken

op donkere gentiaan,

alsof met stuifmeel toen bestoven,

en al even onverwacht,

bevruchting gaande was.

En dachten we

geen overgang in wat van beide is,

want bloem die zaad al is

en zaad al bloem,

conceptie van

wat amper door de tijd

gebonden is,

En sneeuw en stuifmeel

op onze hoofden neergekomen,

ook wij bevrucht en onze geest

als rijpend zaad ook kiemen zal

om op te stijgen

al sneeuwde het

terwijl het pas augustus was.

En wij ook toen gedacht,

de dood nog onverwacht.

07-02-2014, 10:17 geschreven door Ugo d'Oorde  

Soms gebeurt het dat ik niets te schrijven heb, dat ik de moed niet heb te gaan bladeren in een of ander boek, de moed en de kracht niet om te gaan neerzitten voor mijn klavier, alhoewel ik weet dat ik een tekst te schrijven heb. En dan gebeurt het kleine wonder, schuiven plots gedachten door mijn geest en ben ik in de bergen op de weg over de rotsen naar le Pas de Lona, en op het einde van die stevig stijgende rotsweg gekomen - die ik ettelijke malen heb afgelegd - kom ik boven op de alpenweide waar de weg zich verder slingert over de alp tot aan de Pas de Lona of de overgang tussen twee valleien.

Echter eens aangekomen op de alpenweide en vooraleer verder te gaan, neem ik  een rustpauze en ga ik naar links, naar een kleine moerassige vlakte met edelweiss, met gentiaan, met arnica en genepi. Een grote verrassende mengeling van grassen en mossen en bloemen, een wondere kleine tuin met stil vloeiend water waar het heerlijk is te vertoeven.

Je loopt er rond met je camera, je tracht er elke bloem, elke plant te fotograferen alhoewel het niet hoefde, want het beeld is in jou geprent en zal je niet meer loslaten, zelfs al weet je, dat je nimmer meer  de klim zult doen en die specifieke plaats nimmer meer bezoeken zult. Maar ze staat gebrandmerkt in je geest.

Niemand zal weten over welke plaats het precies handelt, enkel zij die het pad, vertrekkende van uit Grimentz[1] en komende ter hoogte van de bomengrens, naar links, richting het zuiden nemen,  een kleine alpage  oversteken en dan immer naar links, over de bergstroom om, in de flank van de bergrug, naar het westen toe, het gewenste pad te vinden dat steeds maar stijgend doorloopt tot de hoger gelegen alpage, waar die speciale tuin zich bevindt.

Maar wat de gentianen betrof die ik er vond, las ik later, in dat ‘Putje van Milete’ van Stefan Hertmans – gehaald uit de duizend pagina’s gedichten van  D.H. Lawrence,  die fameuze zin waar Lawrence een prachtig gedicht aan ophing:

Not every man has gentians in his house

In soft September, at slow, sad Michaelmas

Vertaald door Hertmans als:

Niet iedereen heeft gentianen in zijn huis

In de zachte maand september, op trage, droeve Sint-Michiel[2]

Stefan Hertmans schrijft waarom hij dit gedicht zo indrukwekkend vindt: ‘Griekse mythologie, christelijke symboliek, autobiografie, ze komen hier samen in een onomkeerbare gang naar de hel.’

Ikzelf had genoeg aan de beginregel en schreef mijn gedicht met een totaal andere visie. Ik heb het al eens gepubliceerd als blog in 2012, maar ik heb het herwerkt en herneem het morgen.

06-02-2014, 00:17 geschreven door Ugo d'Oorde  

In de valavond vlucht hij weg in Charpentier’s kathedraal van Chartres. Zijn ganse leven is zo een vluchten geweest uit de realiteit, de onaangename dingen ver wegschuivend om te trachten op te stijgen in het domein van de geest.

‘Le vitrail gothique, toujours expliqué, toujours inexplicable qui durera le temps du ‘gothique vrai’. Maître et serviteur de la lumière et dont l’effet vient moins de la couleur de ses verres que d’une certaine qualité inanalysable de cette couleur et de ce verre … car en réalité ce verre ne réagit pas à la lumière comme une vitre ordinaire. Il semble devenir une pierre précieuse qui ne laisse pas tellement passer la lumière mais qui devient elle-même lumineuse … Vitrail et gothique vrai, sont inséparables et comme le gothique vrai, le vitrail est un produit de haute science. Le vitrail est un produit de l’alchimie.’

Wat is dit blog van hem anders dan zijn tocht langs de wegen van de geest, de wegen van de bezieling van zovele anderen die hem meeslepen met hun gedachten, hun bevindingen en hem gelukkig maken met een gevoel in meer, een kennis in meer.

En zijn dankbaarheid is groot voor het immens creatieve van zijn broeders in de geest, uit ver vervlogen tijden, die door hun ingesteldheid, door hun poëtische verworvenheid nog immer aanwezig zijn onder ons, hun creatieve geaardheid aanwezig in de materie van de glasramen, lichtend zoals poëzie het licht van de geest uitstraalt, of het woord dat levend wordt in het glasraam.

05-02-2014, 00:05 geschreven door Ugo d'Oorde  

Louis Charpentier in zijn ‘Les Mystères de la Cathédrale de Chartres’[1] spreekt over de Spiritus Mundi van de alchemisten of de wouivre ailée, le grand serpent céleste die de aarde omhult met een groot vitaal krachtenveld dat even onmisbaar is als water en lucht, als aarde en vuur.

De aarde wentelt dit krachtenveld binnen in de richting van west naar oost. Het impact ervan op de mens loopt van het oosten in de richting van het westen. Dit is de reden waarom het koor van de kerken en kathedralen gericht is naar het oosten; waarom de priester zich destijds voor het altaar opstelde met de rug naar de gelovigen, de armen open gespreid, de handpalm gestrekt teneinde deze krachten op te vangen en door te geven aan de gelovigen  en zegt Charpentier, de gelovigen staande de mis bijwoonden  nu-pieds pour conjuguer en eux le courant qui vient du sol à celui qui vient du ciel .

Vandaag is dit totaal overbodig, is deze metafysische ingesteldheid, deze ganse symboliek van een kosmische verbondenheid totaal verloren, gewild of uit pure onwetendheid. Alles wordt nu herleid tot weinig zeggende woorden die naakt over de hoofden van de mensen, via een micro, worden uitgegoten.

En Charpentier schetst in enkele lijnen het essentieel verschil tussen de romaans en de gotische bouwstijl:

Le Roman statique par essence, a ses formes dirigées du haut vers le bas, la voûte pèse sur les murs. Le Gothique bâtie sur une dynamique de pression, a ses forces dirigées du bas vers le haut. La voûte romane s’écroule, la voûte gothique…ne pèse plus mais gicle vers le haut sous les poussées des contreforts latéraux.

Ik denk dat de gotische kathedraal zuiver alchemistisch is, dat ze een athanor is; dat haar ruimte een kosmisch geladen ruimte is die de mens optillen moet naar een nieuw, zuiverder en intenser leven, optillen moet naar de mens die hij zogezegd was vóór de val. De kortzichtigheid van de mens van deze aarde, die de goddelijke wetten meent te kunnen bepalen en deze oplegt aan de mens in de wereld, heeft de gotiek niet begrepen, de gotiek is de maatstaf van de nieuwe mens.

[1] Louis Charpentier: Les Mystères de la Cathédrale de Chartres, Robert Laffont, 1966.

03-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De dag opende

op een kreet, vandaag,

een kreet die honderdvoudig

hangen bleef,

snijdend door mijn leden,

door de cellen van mijn geest.

Het land met letters

bezaaid

maar geen woorden

toen we hoorden

dat er een tijd zou komen

dat jij er niet meer bent 

in een straat of een huis

waar je immer waart.

We hielden de adem in

voor een lange tijd.

Terwijl het regende

en winden in de bomen,

vertelden

waar we waren,

overmoedig destijds

en o zo jeugdig,

over  onweer in de Highlands

en zonovergoten

wijngaarden in de Valais,

Hoorden we

en hielden de adem in

voor een lange tijd.

En vanmorgen,

of ik spreek of ik zwijg,

of ik smeek of ik wanhoop,

of ik treur of ik aanvaard,

je echo zal er zijn

een lange tijd.

Gedachten die  blijven

In sferen

waar ze niet hoeven te zijn:

kan het niet

dat er een wereld zou zijn

zonder jou.

Jij glimlachend

zoals ik je laatst zag,

ik doorboord,

met zorgzaam hart.

02-02-2014, 05:34 geschreven door Ugo d'Oorde  

Flintergedachten

lijk vlinders

in onze handen terecht gekomen,

gegoochel van woorden

zonder zin noch betekenis,

een waterbeeld

van klaterzilver

met wolken getint.

Roerloos hangen dagen

te dromen

tot ze voorbij zijn

terug te komen

om opnieuw dicht te gaan,

keer op keer

gevolgd en opgetekend

en er voor altijd te staan.

Witte bladzijden

Geruisloos doorzichtig

over lege velden

tot inkeer gekomen,

voor een lange wijl toegesproken

en opgevuld

met symbolen,

strakker dan ooit.

Kom ik aan je deur voorbij,

geopend of gesloten,

dan wacht ik even

tot het tijd wordt

     om verder te gaan.

01-02-2014, 08:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

Mon  cher ami Gustave, ‘fratello mio’,

En ce dernier jour du mois de janvier 2014, je sens la grande envie de m’adresser à toi.

A toi, dans ton ‘Home du Soleil’ où je te sais présent comme si j’étais là avec toi. Comme si je te voyais assis, au fond du couloir et me voyant approcher, que tu te levas pour me saluer en me serrant dans tes bras, chaudement comme cela a toujours été le cas lorsqu’on se rencontrait.

Que de souvenirs, que de joies intenses, que de moments précieux passés ensembles. Fut-ce le Bieshorn, ou la Cabane du Tracuit, fut ce Les Couronnes de Breyonnaz ou l’orage de grésil à la descente ; fut-ce les cabanes du Grand Mountet, de l’Arpittettaz, de Moiry, fut-ce une des nombreux descentes en la forêt à la recherche de chanterelles, de pieds de moutons, d’agarics, fut-ce le jour où tu m’amena au Déjert, au-dessus d’Ayer, pour y trouver l’auberge fermé, mais toutes sortes de boissons qui nous attendaient dans la cuve où coulait l’eau de la source.

Innombrables ces souvenirs que j’ai eus le grand plaisir de partager avec toi, Gustave, mon grand ami, fratello mio, comme j’aimais t’appeler, parce que tu étais un frère pour moi.

Je ne t’écris pas souvent, mais il n’y a pas de jour que je ne pense pas à toi. Ce jour-ci, le dernier jour de janvier, je me hâte de te saluer et de te serrer dans mes bras pour te répéter ce que tu signifies pour moi, pour te rappeler le grand ami que tu es resté et combien je me sens séparé de toi.

Sache que nous ne nous sommes jamais séparés, sache que je suis avec toi dans ton home et que toi tu es ici avec moi dans ce plat pays que tu connais.

Je te salue de tout cœur en te souhaitant une très bonne journée, pleine de lumière, pleins de souvenirs, pleine d’amitié.

Charles

31-01-2014, 07:29 geschreven door Ugo d'Oorde