Op trage ogenblikken als de tijd zich stolt omheen de dingen, is het alsof hij plots op het punt staat het beeld te grijpen dat alles uitklaren zal, datgene wat niet te verwoorden is en toch, lijk het geruis van de wind in de bomen, aanwezig is, ons begin en ons einde verstrengeld.

Hij leeft in de onbegrensde ruimte van de geest waar alles mogelijk is, droom die realiteit is en realiteit die droom kan zijn. Waarin hij zijn herinneren vervormen kan en aanvullen tot een nieuw herinneren, waar hij wegwandelen kan in het landschap van schijnbaar onbenullige gebeurtenissen, die toch hun belang hebben of zullen hebben vroeg of laat.

Zoals onze primitieve(!) schilders op de achtergrond van hun doeken, droom-landschappen wisten te schilderen om meer intensiteit te geven aan hun onderwerp, om aan te tonen dat in hun verbeelden er ook een totaal andere wereld aanwezig was, zo ook wenst hij de aanwezigheid van het niet te verwoorden Andere, te benadrukken.

Hij wil dus dit zeer conformistisch, kleinburgerlijk leven dat hij gekend heeft en in al zijn dagelijkse gebeuren nog kent, bemeubelen met de dingen die hij niet bezat, herbeleven wat geweest is en dit herbeleven schuiven in en over wat hij gewenst heeft dat het zou geweest zijn.

Hij wil dat de muren van de woning die hij betrekt doordrongen zouden zijn van alle huizen die hij heeft bewoond, van alle plaatsen waar hij is geweest en van alle tijden die hij heeft gekend. Zo wil hij thans alle blanke vlekken kunnen invullen, nu hij heel goed weet dat in zijn lichaam de krachten aan het minderen zijn, en dat deze afname enkel gecompenseerd kan worden door een grotere aanwezigheid van geest.

De tijd van ledigheid is voorbij. Hij heeft nu een gevecht te leveren tegen die andere persoon in hem die hem ontmoedigen wil, die hem voortdurend wijst op het nutteloze van zijn denkpatroon.

28-02-2014, 00:09 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik kan deze man niet laten voorbijgaan zonder een woord, zonder een herinnering op te roepen. Een eerste maal ontmoette ik hem naar aanleiding van een schilderijen tentoonstelling van jonge schilders, waarbij hij gevraagd werd als jurylid. Hij had toen nog niet die bekendheid die hem nu omkranste. Een tweede maal was in SIDMAR waar hij werken uit – ik denk uit de SMAK – had samengebracht en waar hij in zijn eigen stijl een voordracht gaf over de werken die hij had uitgekozen. Achteraf, staande voor het schilderij van de Deen Asger Jorn, vertelde hij me over de betekenis van de COBRA beweging voor de schilderkunst. Een derde maal was het bij mij thuis waar mijn echtgenote hem had uitgenodigd op een lunch. Hij kwam over als een man vol leven, een groot iemand, groot in de simpele zaken van het leven, met een eigen – sterk eigen – kijk op het begrip hedendaagse kunst.

Hij was een wereldfiguur in zijn visie over wat kunst was en wat kunst moest zijn. Zelfs indien zijn oordeel niet altijd onbesproken bleef, werd hij door velen gevolgd, gewaardeerd en opgezocht.

Hij overleed de morgen van 27 februari, hij, die eeuwig had moeten leven en in elk geval niet zo vlug zal vergeten zijn. Zijn dood trof me diep.

28-02-2014, 00:02 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat is dit ruisen dat van verre komt,

van achter de dorpen, de steden,

van voorbij de horizon,        

dat het spreken is

van wat niet wordt gezegd,

niet gezegd kan worden,

niet opgetekend in een verhaal

met kleurtekeningen,

in holtes van licht

binnen sijpelend

onder romaanse gewelven

en in pijnpunten

op  kapitelen

in verborgen leemtes

zoals van Moissac,

met de eenzame ceder

op de binnenkoer

alsof het de laatste van de wereld was.

Wat is dit ruisen dat van verre komt

van achter de hagen,

de luchten, de planeten

en langsheen de sterren,

gebrandmerkt in onze leden

en vermenigvuldigd

tot we er over struikelen

niet wetende, niet vermoedende

wat er is dat moet geweten

en toegedekt zal blijven,

nog voor eeuwen.

Dit ruisen dat van verre komt

we hoorden het,

immer door

hebben toen geaarzeld

gemeend van waar het komen kon.

Echter

niet naar ons toegehaald

om er in te worden opgelost,

mystiek van vroegere tijden

26-02-2014, 09:13 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het is altijd met respect dat ik opkijk naar de groten van deze aarde die een poging doen een beeld te schetsen van wat de Oneindige Oneindigheid van het Universum, zo naar buiten als naar binnen, te betekenen heeft.

Vele ideeën dienaangaande zijn eeuwen geleden opgestaan, neergeschreven, heropgenomen keer op keer aangevuld, aangepast en verfijnd. Het wereldbeeld dat eruit is ontstaan is overweldigend, is niet te vatten, zelfs het beeld van wat precies de Big Bang zou betekent hebben, hoe deze tot stand is gekomen en hoe hieruit het Universum zich heeft gevormd, zijn gebeurtenissen die elke verbeelding tarten.

Is het dan niet beter de dingen te laten zoals ze zijn en zich vooral niet al te veel vragen te stellen, noch over wat we de Schepping noemen, noch over het al dan niet bestaan van een Schepper.

Op deze dag, in het prille licht van een nieuwe vroege lente en het zwellen van de botten voel ik het vreemde van dit nieuwe leven dat doordringt tot in mijn leden, tot in mijn geest. En ik denk aan wat ik las bij Lao Tseu :

Quand un esprit inférieur entend parler du Tao il le tourne en dérision, s’il ne le tournait pas en dérision, le Tao ne serait pas le Tao.

Ik zou dit ook kunnen zeggen van God. Zij die lichtzinnig deze naam horen vernoemen keren het hoofd, indien ze het hoofd niet hadden gekeerd, dan god zou God niet geweest zijn.

Ik blijf dus met die vraag zitten wie of wat is die God waar we, atheïst of gelovige, ondanks alles niet kunnen over zwijgen en hoe bestaat Hij met betrekking tot het Universum. Is er én het Universum én God, of is het Universum het materieel aspect van God, of van wie of wat we God noemen?

25-02-2014, 09:46 geschreven door Ugo d'Oorde  

Met vrienden van vroeger was hij uit Ieper met de bus vertrokken voor een bezoek aan een champagnekelder ergens in de buurt van Reims. Het land waar ze doorreden was een grote mistwolk met hier en daar plots banden licht, gefilterd in bundels over de velden waar jagers als schimmen over schoven.

Toen er gestopt werd in Saint-Quentin, zag hij voor zich, oprijzend uit de mist, op het einde van de wandelstraat, de donkere vormen van de Collegiale en was er een stem in hem die hem kiezen deed een bezoek aan de kerk te brengen dan het drinken van een koffie.

Hij was tussen twee bedelaars binnengetreden in de grote  donkere zwijgende ruimte waar hij onmiddellijk geconfronteerd werd met het labyrint, getekend in de betegeling van de van bidstoelen bevrijde middenbeuk.

Was het, op het ogenblik dat hij zich bewoog over de lijnen van het labyrint of was het erna als zijn oog de lijn van de kolommen naar het gewelf toe volgde, dat hij als meegezogen werd de hoogte in en dat hij plots wist dat het labyrint de sleutel was of dan toch een heel belangrijk element was voor het ontcijferen van de levende ruimte over hem die als een koker was waarin hij opstijgen kon om in contact komen met de er aanwezige onzichtbare krachten die niet anders konden zijn  dan de krachten van het kosmisch Absolute.

Alsof hij, zichzelf vergetend, in deze koker van krachten, God of het Absolute plots raken kon met de vingertoppen.

In de bus die hen verder voerde naar Reims toe, bleef de resonantie van de gevoelens die waren opgewekt. Hij sprak erover met de vriend naast hem die ook de kerk had bezocht maar bij wie het labyrint helemaal niet was opgevallen.

Hij was er in elk geval van overtuigd dat hij een tipje van de sluier, over de functie van het labyrint in de eerste gotische kathedralen, had opgelicht; dat de mens die de kathedraal bezocht, gemagnetiseerd werd door de krachtenlijn én van het labyrint én van de kolommen en op deze wijze in contact werd gebracht met deze krachtenlijnen die voor de Kathedraalbouwers naar God of het te bereiken Absolute voerden.

24-02-2014, 10:22 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je zou je een foto kunnen bovenhalen hoe je er uit zag of waar je waart twintig of meer jaar geleden, bv. ergens in Italië – het mag ook Genua zijn - op een leeuw gezeten om aan te tonen hoe goed je er uitzag toen en hoe goed nog vandaag, wat ik niet doen zal, wel zou ik twintig jaar kunnen teruggaan in de tijd en zien waar ik toen mee bezig was, welke boeken ik kocht en las of welke teksten ik aan het schrijven was, maar het heeft weinig zin wat mij betreft, want telkens moet ik terugkomen tot het nu van het nu, het enige dat zin heeft.

Ik luisterde toen wel niet naar de Matthäus-Passion zoals nu, ik was, precies twintig jaar geleden, van Robin Lane Fox, ‘The unauthorized Version: Truth and Fiction in the Bible’ aan het lezen. Ik zag dit boek toen als een nieuw geestelijk avontuur en de eerste zin eruit die ik overgenomen had was een zin  uit het Evangelie van Johannes, zijnde de woorden van Jezus aan Pilatus gericht:

‘To this end was I born and for this cause came I into the world, that I should bear witness to the truth. Every one that is of truth heareth my voice’.

What is truth?’ asks Pilate and does not receive a reply.

Dit is dan de foto die ik terugvind in mijn dagboek met mijn bemerking van toen, dat ofwel de schrijver van het Evangelie van Johannes het niet wist, ofwel dat Jezus het niet nodig vond Pilatus uit te leggen wat de waarheid was.

Vandaag zou ik eraan toevoegen dat ik ook ben blijven zoeken naar die Waarheid en dat ik, hoe meer ik er naar zocht hoe verder ik er ben afgedwaald.

Ik heb wel een visie die me leert dat mijn einde of wat er na zal komen even sensationeel en wonderlijk zal zijn als het leven, zoals ik het waarneem omheen mij en in mij. Het leven dat een wonder iets is, onevenaarbaar, ongrijpbaar qua ingewikkeldheid eens teruggebracht tot de allerkleinste bouwstenen ervan, en hun inwerking op elkaar, onovertroffen en onbegrijpbaar voor de mens die we nog maar zijn.

Ondertussen is er Bach en Bach en Bach. Is er:
 

Erbarme dich’,

Mein Gott, um meiner Zähren Willen

Schaue hier, Herz und Auge weint vor dir

Bitterlich.

Wat nut heeft het vanavond nog meer te schrijven.

23-02-2014, 11:11 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als ik gisteren Frederico Garcia Lorca heb boven gehaald en dat fameuze gedicht van hem dat ik vond in een boekje over poëzie[1] dan was het omdat ik ineens de moed verloren had om verder te werken aan mijn blog.

Was het omdat ik dacht mijn boeken dicht te doen, mijn blogs te laten voor wat ze waren en weg te zinken in een rustgevende ledigheid, wachtende op wat de komende dagen me brengen zouden.

Eens te meer overviel me het gevoel leeg geschreven te zijn – een gevoel dat regelmatig opduikt  en dat ik keer op keer verwerp - maar dit maal was het verschillend, dit maal was een gevoel van totale moedeloosheid.

Omdat ik dacht dat wat ik nu al enkele jaren aan het doen ben me geen stap verder heeft gebracht, geen stap dichter tot de waarheid die ergens achter de wolken in het verste uiteinde van de Kosmos aanwezig moet zijn, onbereikbaar, onherkenbaar, onontvankelijk. En elke poging nader te komen tot dat punt, al was het maar in een enkele maal in een hoogstaand literair betoog, gedoemd is te mislukken.

Mijn schrijven brengt niet de minste aarde aan de dijk, het is een nutteloos gedoe van een oud man die zich vastklampt aan het woord en aldus de wereld hoopt te redden van de ondergang. Een oud man die zich niet oud wil voelen, maar het toch duidelijk herkenbaar is, en die zinnen uit zijn hoed haalt, zoals een goochelaar er witte duiven uit te voorschijn tovert – wat ik trouwens nooit begrepen heb – en er soms met een zekere fierheid durft op terugblikken, waarin hij zich telkens schromelijk vergist. Te schromelijk opdat hij verder zou gaan zoals hij bezig is.

Maar dan is er nog die Ugo d’Oorde, die dwarsligger die hem troost, aanmoedigt en rechthoudt omdat hij weet dat zijn leven staat en valt met de blog die elke dag gebracht wordt.

Wie het halen zal valt staat in elk geval reeds geschreven in het Boek waarvan sprake in een van de verzen van psalm 139.

22-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een vreemd gedicht van Garcia Lorca, een gedicht dat voor mij de zuiverste poëtische expressie is. Een gedicht dat zijn poëtische kracht haalt uit het woord en uit de beelden die opgeroepen worden, alhoewel het kinderlijk schijnt heeft het zeker een dramatische inslag.

Bij de vertaling  spitsen we ons te veel op de woorden, en de zin ervan, terwijl Lorca ons een poëtische mengeling naliet van woord, beeld en klank.

Ik dacht er het volgende van over te houden:

(Frederico Garcia Lorca werd tijdens de Spaanse burgeroorlog gefusilleerd, zijn graf is nog steeds onbekend.)

Tussen de takken van de laurier

zag ik twee donkere duiven,

de ene was de zon,

de andere de maan.

‘Lieve buren’ zegde ik tot hen:

‘Waar is mijn graf gelegen?’

‘In mijn staart’ zegde de zon,

‘In mijn keel’ zegde de maan.

En ik reizend

met de aarde aan mijn zijde

zag twee arenden van sneeuw

en een meisje naakt.

De ene was de andere

en het meisje was geen enkele.

‘Arendjes’ zegde ik:

‘Waar is mijn graf gelegen?’

‘In mijn staart’ zegde de zon,

‘In mijn keel’ zegde de maan.

Tussen de takken van de laurier

zag ik twee naakte duiven.

De ene was de andere

en de twee waren geen enkele.[1]

21-02-2014, 22:08 geschreven door Ugo d'Oorde  

Lang geleden schreef ik:

Elke nieuwe dag denk ik bij het opstaan, een massa tijd voor mij te hebben om te lezen of te schrijven, maar telkens, of bijna telkens, valt het verkeerd uit. ik moet er heel vroeg, soms voor dag en dauw, aan beginnen om aan te komen waar ik aankomen wil. Toch blijft het zo dat, hoe ik me ook inspan, tal van boeken en dan vooral dagbladknipsels zich opstapelen naast mij.

En zo is een groot deel van mijn leven geweest, een leven van schrijven en lezen, en zo gebeurde het ook dat wat mijn geestelijke ingesteldheid betreft, sommige boeken, Steinmänner[1] zijn geweest op het korrelige ijs van de gletsjer die het leven is.

Zo is er ‘Le Mystère des Cathédrales’[2] van Fulcanelli, over de betekenis van de alchemie in de gotiek, meer in het bijzonder in verband met de Notre Dame van Parijs, waarin ik gevangen werd door zijn schitterende verwijzing naar het capitulum[3] van de mis van de Onbevlekte Ontvangenis, op 8 december, en tekst genomen uit het boek Wijsheid, dat als volgt begint: De Heer bezat me in het begin van zijn wegen, alvorens om het even wat te doen, vanaf het in principio.

Wat ik begrepen heb als de bevruchting van het Woord waaruit alles ontstaan is.

Zo is er het boek van Fabre d’Olivet: La Langue Hébraïque restituée [4], met een woord-gebonden letterlijke vertaling van de tien eerste hoofdstukken, (de Cosmogonie van Mozes) uit Genesis. En dan vooral met zijn schitterende vertaling (die ook deze is van Paul Nothomb) van het vers dat ik niet aanvaarden kan als komende van God, namelijk vers 3, 19: ‘je bent van stof en tot stof keer je terug’. Dit terwijl Fabre d’Olivet me leerde:

‘que ce n’était ni la poussière des uns, ni la fange des autres, vers laquelle il devait retourner; mais l’élément spirituel, principe de son être’.

En als ik de Bijbel niet heb vernoemd dan is het omdat het vanzelfsprekend is dat dit, voor het westen dan toch, maar zeker voor mij, het Boek der Boeken is.

Er zijn er honderden andere geweest, om er duizelig bij te worden, maar deze twee – met vanzelfsprekend de Bijbel - steken er deze morgen boven uit.

En bij wat er reeds geschreven staat, wat heb ik er nog aan toe te voegen, niets in meer, ik kan enkel herhalen, of verhalen op een andere wijze, een betere of een minder goede, wat reeds geschreven staat. Dit is het enige dat ik vermag. Hernemen is een noodzaak voor mij, hernemen en herkleuren, herschikken met andere verbanden.

Dit is mijn leven, het woord is mijn adem, is mijn bloed.

20-02-2014, 11:46 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat ik schrijf haal ik uit de stand van sterren en planeten op het ogenblik dat ik neerzit om te schrijven; haal ik uit de gebeurtenissen van de dag; haal ik uit de lectuur van de dag.

Zo was er vandaag de uitzonderlijk mooie tekst uit de Standaard der Letteren (14 februari) van Pascal Verbeken die, op zijn schrijftafel, als stille getuige en inspiratie bron ‘een schriele scheut van een beuk’ heeft staan.

Een simpel iets, maar een herinnering aan Paul van Ostaijen omdat de scheut afstamt van de beuk waarop van Ostaijen zicht had de laatste dagen van zijn leven.

Het is een groot iets om zo een scheut voor jou te hebben als je binnenkomt, en je neerzit om te schrijven. Al het overige verdwijnt voor een ogenblik.

Heb zo een lange tijd met een bolvormige kei, gevonden in de Navizence in Zinal (Valais) op mijn tafel voor mij gehad, die ik, na mijn kennismaking met de ‘Tao of Physics’ van Fritjof Capra vervangen heb door een stuk verwrongen staal dat een vriend me mee had gebracht uit de ovens van Sidmar. Vandaag is het een eigenaardig stuk wortel dat ik vond in het bos.

Pascal Verbeken verwijst naar het lied ‘Black crow’ van John Mitchell die zich hierin vergelijkt met een kraai die langs de kant van de weg speurt naar glinsterende voorwerpen in het gras.

Een mooie metafoor is het inderdaad voor een reportageschijver zoals Verbeken het vindt. Ik geef hem groot gelijk. Ik ook lig met tal van herinneringen in de vorm van een of ander gesteente of wortel gebeeldhouwd door wind en water en de tijd.  Ik ben zelfs begonnen met de kleinste en meest handelbare eruit in te lijsten en op te hangen.

En dan schrijft Verbeken iets heel moois:

‘Die voorwerpen zijn fetisjen, maar ze hebben ook een praktisch nut. Ze brengen me in de sfeer en helpen me, als een stemvork, om de juiste toon aan te houden, een heel boek lang’.

Een gelukkig man die Pascal Verbeken.

19-02-2014, 05:55 geschreven door Ugo d'Oorde  

Il fut un temps, dat ik de zondagmorgen, de missaal onder de arm, te voet ter kerke ging, twintig minuten ver, via een aardeweg, doorheen de velden, met de bossen aan de einder. En voor mij als achter mij, in alle stilte, andere mensen uit ons gehucht, de Klinckaert, en die nog van verder kwamen, deze van de Hooging, samen een zwijgende sliert in de immense openheid van luchten, met de toren van de kerk voor ons uit en de roep van de klokken in de ijle lucht: ‘haast u, haast u’.

Dan tussen de huizen terug, over de straatstenen, naar de hoger gelegen kerk. En geen auto’s die stoorden toen, hoogstens een fiets en geen televisie in de huizen, een dagblad, een radio misschien. Als ik er nu aan denk hielden we toen de wereld van het bestaan in de palm van ons hand.

En als ik de Latijnse tekst van de priester volgde in mijn missaal, als ik de Gregoriaanse gezangen stil meezong was dit mijn gebed, want weinig had ik te vragen en weinig te begrijpen, wachtend tot ik mijn stoel keren kon om te kijken in het gelaat van Emma  achter mij. Emma, mijn stille liefde.

Na het ’ite, missa est’, het ‘et cum spiritu tuo’, en het laatste evangelie nog, de mooiste spirituele tekst ‘In principium erat Verbum…’, de missaal was al dicht geslagen, het duurde maar, ‘et cum spiritu tuo’.

Ik herinner me de man met Vlaamse Filmkes of Ivanovkes die we kopen konden na de mis - 25 centimes van een frank, geloof ik – ik herinner me ‘De kleine Pick-Pocket’, ‘Pater Damiaan, de Held van Molukai’.

Ik herinner me dat ik Franse les kreeg, de vervoeging van het werkwoord ‘être’ met de vreemde uitspraak van ‘je suis’. Ik herinner me dat ik Jules Verne las, ergens buiten op de boomgaard of ‘s avonds met de voeten op de Leuvense stoof gezeten.

Het grote leven als ik in de bossen dwaalde of bootjes uitzette op het helder stromende water van de beek achter de boomgaard, om te zien welke boot eerst zou aankomen aan de kronkel van de beek bij de vlier, onder de kleine brug door.

Ik herinner me vooral de grote rust van de zondagnamiddag en ik door de velden en de bossen dwaalde, alleen of met vrienden, Robert of met, hoe heette die andere vriend nog die later pater geworden is in Japan?

Opgenomen in de grote helderheid van de seizoenen doorheen mijn dagen meegedragen. En dan ineens die jeugd van mij die plots voorbij was.

18-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen opent zich voor hem alsof hij een boom was in de vlakte, de wind suizend in zijn kruin. En komende uit de diepste gronden, de sappen die stijgen tot in de verste uithoeken van zijn takken, zo krachtig dat de botten op het punt staan, bij de minste stijging van de temperatuur, open te barsten met een lichte  knal.

Ook hij barstte open naar meer eenvoud, meer oprechtheid, meer   losheid in zijn gebaren, in zijn denken en zijn spreken.

Hij voelt zich verzadigd nu, hij weet waar hij staat en wat hij nog verwachten kan een diepere verbondenheid met het omringende. Hij is aan niemand een uitleg verschuldigd maar hij weet dat het leven heel wat meer is dan wat hij waarnemen kan, dat het meer is dan de som van alle delen samen.

En zelfs als hij dit laatste niet kan bewijzen noch met woorden, noch met cijfers, zelfs al wordt deze metafysische gedachtegang vandaag door velen met de voeten getreden, toch gelooft hij in dit gevoel van het eeuwig-zijn. En hij weet dat hij heel wat namen oproepen kan die hem zullen bijstaan met woorden die heel wat sterker klinken dan deze die hem vanmorgen, bij het eerste licht dat genade was, in zijn mond werden gelegd.

En Bernanos in zijn Journal d’un curé de campagne mag dan schrijven que toute est grâce, het kan, maar beter ware que tout est esprit . Al kan het dat hij Charon niet goed gelezen heeft of verkeerd begrepen of bij hem te zeer gelezen wat zijn verbeelding eraan toevoegen wou, maar dat alles geest is, weet hij. En zelfs dat het meer en meer zekerheid wordt, en de komst van de kwantum fysica heeft het ons duidelijk gemaakt, dat de geest in de mens het teken wordt van het derde millennium dat we thans beleven, zoals André Malraux het voorstelde destijds.

Tenware, het tegengestelde op ons zou afkomen de leegte van het getwitter en de kreten van facebook.

17-02-2014, 07:52 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij las in de National Georgraphic van mei 2006, dat een landbouwer in Egypte, nabij Nag Hammadi in 1945 , een kruik had opgegraven bevattende, een aantal in het Koptisch – Egyptisch in Griekse lettertekens geschreven - ‘new versions of Christ’s teachings, including Gospels of Thomas and Philip and a gospel of Truth’. Nu, voegt de schrijver er aan toe, hebben we ook het Evangelie van Judas Iscarioth.

De tekst ervan – almost a thousend fragments scattered like crumbs – werd met behulp van de computer bij elkaar geschoven en vertaald. De tekst ervan verscheen in boekvorm, maar is ook te vinden op www.ngm.com/gospel).

Ik heb de zuiver gnostische tekst gelezen – ook uit het beter bekende Evangelie van Thomas komt een gnostische Christus te voorschijn – en heb er niet al te veel van begrepen, enkel dat Judas Iscarioth een van de meest vertrouwde apostels was, of dan toch iemand die de woorden van Christus het best begreep. Maar om er uit op te maken, wat de vertalers schijnen naar voor te schuiven, als zou Judas gehandeld hebben in opdracht van Jezus, valt moeilijk uit de teklst op te maken.

Wel is het zo dat Judas zich achteraf niet heeft gezelfmoord, maar zich heeft bezig gehouden met het schrijven van zijn Evangelie wat heel wat meer is.

De opening lijnen van de eerste pagina spreken over ‘The secret account of the revelation that Jezus spoke in conversation with Judas Iscariot.’.

16-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik dacht terug aan wat ik gisteren als blog liet verschijnen, alsof het mijn dagboek was en ik het aandurfde me schaamteloos bloot te geven, als zou het voorbije zonder enige waarde geweest zijn.

Ik kan dus niet meer terug, ik kan enkel bevestigen door het te minimaliseren, maar het is zonder twijfel dat mijn verlangen tot schrijven mijn leven in een bepaalde richting heeft geduwd en dat ik deze richting nog altijd aanhoud.

Honni soit qui mal y pense, maar het is en blijft een feit dat ik niet ontkennen kan. Het schrijven zit in mij geworteld en het volstaat dat ik ga neerzitten, vandaag meestal voor mijn klavier,  ik de dingen opteken zoals ze me te binnen vallen. Er is natuurlijk niets verkeerd aan, maar onmiskenbaar is dat ik hierdoor belangrijke zaken in mijn leven heb over het hoofd gezien waarvan ik nu de gevolgen ga ondergaan.

Ik denk dat we allen rondlopen met een idée fixe dat ons in de ban houdt, maar de uitkomst die dit idee beschoren is heeft soms de kleur van een mislukking. Zoals ik dit vandaag ervaar.

Ik schrijf dit uit, velen houden het zich voor zichzelf, maar op mijn leeftijd is het beter de zaken te nemen zoals ze zijn in de hoop het beter te doen voor de jaren (?) die me nog resten.

15-02-2014, 10:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

 Dit is dan het grote verhaal uit de Bijbel, het verhaal van koning David en Bethsabee en het is dit verhaal dat uitgebeeld werd door Jean van Roome (begin XVIIde eeuw) op acht abnormaal grote wandtapijten, die in het kasteel van de Renaissance in Ecouen te zien zijn.

Maar mogen we even verder kijken, want we lazen nog niet zo lang geleden over de geschiedenis van David dat die niet zo zuiver was, evenmin als de geschiedenis van Israël. In een knipsel uit De Standaard van 16 januari 1997 lees ik dat:

de Joden Hebron opeisten omwille van de graven van hun aartsvaders. Want zo staat er te lezen in de Bijbel dat nu zowat 4.000 jaar geleden aartsvader Abraham de som van 400 zilveren shekels betaalde voor een grot om er zijn vrouw Sarah in te begraven. Later vonden hijzelf, Isaac en Jacob en hun echtgenotes hun laatste rustplaats in de grot van Machpelah. Dat is de reden waarom de Joden denken meer rechten op de stad te hebben dan de 100.000 Palestijnen die er wonen.

Niemand, maar schijnbaar dan ook niemand, hecht ook maar enig belang aan wat Kamal Salibi schrijft  in zijn boek The Bible came from Arabia[1], waarin hij Hebron (hbrwn) identificeerde met het huidige Khirban (hrbn) gelegen in de omgeving van de stad Qunfundhah in West-Arabie (ongeveer ter hoogte van Mekka), en schrijft Salibi nog : 

l would not have been so certain, had it not been for the existence of a Machpelah (mkplh) and a Kiriath-arba (qryt ‘rb’), ‘village of four' or four  villages in  the  same vicinity,  which  l visited.  Those are today Maqfalah(mqplh) and the four villages Qaryat (qryt) Al Silan, Qaryat AI-Shiyab, Qaryat Asiyah, and Qaryat Amir. No other cluster of 'four villages' with construct names, the first part of the name being exactly Qaryat, is found anywhere else in the Near East. Nor have l been able to spot the name of Machpelah in any other Near Eastem region.

Wat nut heeft het, mijn waarde Salibi een boek als  het  uwe,  dat één  van  de  meest  interessante gegevens bevat over de geschiedenis van het Joodse volk, de wereld in te sturen

Want natuurlijk  neemt  niemand  in  Israël  u ernstig, zoals ze evenmin de hoogleraar, Ne'eman en de archeoloog Ze'er Herzog die het beiden hebben over de geschiedenis van het Joodse volk, ernstig willen of durven  nemen.

We  lazen  hierover in  een uitgeknipt  artikel van De Standaard van 21 februari 2000 van Hilde van den Eynde, waarin onder meer gewezen werd op het feit dat:

na zeventig jaren graven in het ‘Heilig Land’, de meeste archeologen niet meer twijfelen: de Israelieten waren geen slaven in Egypte, ze zwierven niet door de woestijn en ze hebben niet met de hulp van Jaweh het land van Kanaan veroverd.

We zouden er ook nog Gunnar Heinsohn kunnen bijhalen die in een zelfde bemerking vooropstelt :

 Aus der tentativen Evidenzdatierung Megiddos ergibt sich ganz von selbst die Lösung des wohl schwerwiegendsten Problems in des archäologie Israels, also der Abwesenheit glaubwürdiger Schichten für das Israelitische Königtum zwischen –950 und –730.[2]

Ook een artikel over King David in de National geographic van december 2010 wijst in deze richting: ‘Despite decades of searching, archaeologists had found no solid evidence that David or Solomon ever built anything’.

Ze zouden moeten gaan zoeken in Saudi Arabië om sporen te vinden en van het paleis van David en van dit van Solomon. 

We wensen hier  niet verder over uit te weiden, het feit is dat de Israëlieten in de stad die ze Hebron (de eerste hoofdstad van David) noemen, heden ten dage gevestigd zijn en, dat ze er een wijk hebben gesticht die ze Kiryat Arba hebben gedoopt, zijnde de plaats waar het graf van hun aartsvaders zou gelegen zijn.

Ik zou ook wijlen Kamal Salibi verder kunnen citeren en met hem, de weg afgelegd door Mozes, na hun vlucht voor het onheil uit Egypte, doorheen Saudi Arabië en Noord Yemen (en niet de Sinaï woestijn) kunnen volgen. Maar wat nut heeft het nog de dag van vandaag.

                                              *

Dit alles als  randbemerking  bij  wat we  de geschiedenis noemen van David en Bethsabee.  De Middeleeuwen en de eerste jaren van de Renaissance waren nu precies de periode niet om de Bijbel te gaan beoordelen, trouwens, voor onze Jean van Roome (en voor de Brusselse tapijtwevers) was het een belangrijke opdracht die uitgevoerd werd  zoals van hen werd verwacht, met veel pracht en praal wat zeker in de smaak viel van de mens van toen.

13-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De geschiedenis van David, Uria en Bethsabee, is een van de meest gedetailleerde en meest geloofwaardige die vermeld staan in Samuel II. La Bible Osty schrijft zelfs in een voetnoot bij de aanvang van het verhaal :

Le morceau qui suit (2-27) est,  par sa belle tenue littéraire, un des meilleurs de la Bible. Le narrateur poursuit son récit avec l'impassibilité d'un rapport de police. David ayant commis l'adultère avec Bethsabée, la femme d'Uriah, cherche à couvrir leur faute commune. Il a d'abord recours à un stratagème, qui échoue. Il décide alors d'assassiner Urie, et il confie cette tâche au chef de l’armée. 

En de opdracht waarin aan Joab gevraagd wordt Uria in het heetste van het gevecht te sturen opdat hij zeker gedood zou worden wordt aan Joab overhandigd door Uria zelf.

Het  verhaal neemt  dan een andere wending. Joab zend een boodschapper terug naar David om te vertellen  hoe Uria aan zijn einde kwam. En David, wat zegt hij tot de boodschapper, want dit ook is typerend voor de sluwerd die hij was :

25. Toen zei David tot de bode. Trekt u deze geschiedenis maar niet al te zeer aan. Het zwaard verslindt nu deze dan gene. Zet de strijd tegen de stad krachtig voort en maak haar met de grond gelijk. Zo moet u hem moed inspreken.

26. Toen de vrouw van Uria vernam dat haar man dood was hield ze de rouwklacht over haar echtgenoot

27. And when the mourning was past. David sent and fetched her to his house, and she became his wife, and bare him a son. But the thing that David had done displeased the Lord.

De eerste zoon sterft na een ziekte en in hoofdstuk 12, vers

24. Daarna troostte David zijn vrouw Bethsabee. Hij kwam bij haar en sliep met haar. Zij baarde een zoon en noemde hem Salomon.

*

Het is uit het geslacht van David, via Salomon, de zoon van Bethsabee, dat uiteindelijk, uit een Jacob, Jozef geboren wordt, zoals we lezen in Mattheus, chapter l, vers 16 :

16. Jacob nu was de vader van Jozef, de man van Maria en uit haar werd geboren Jezus die Christus genoemd wordt.

Wij hebben  hier geen probleem mee, we weten immers dat Lucas ook twijfels had als hij schrijft in 3, 23:

23. Deze Jezus nu was bij zijn optreden dertig jaar. Hij was in de opvatting der mensen, de zoon van Jozef, de zoon van Eli[1]

Maar wat ware er gebeurd en wie zou de opvolger uit het huis van David geweest zijn indien Bethsabee geen bad had genomen onder het terras van David en dit de avond dat “she was purified from her uncleanness” of was het precies daarom dat ze zo kwistig het water over haar heen liet vallen, en is het uit deze kwistigheid dat het geslacht van David, zoals het opgetekend staat bij Mattheus, ontstaan is ?

Vervolg morgen

12-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Uria the Hethiet, de echtgenoot van Bethsabee, was gelegerd aan het front, wie weet hoe lang reeds dat hij het echtelijk bed onbeslapen liet.

Het zou dus goed kunnen dat Bethsabee, om de aandacht te wekken van David, van wie ze wel moet geweten hebben dat hij zijn kamer had op een hoger gelegen terras, het water overvloedig vloeien liet over haar lichaam, een lichaam dat als van amber was in het avondlicht.

Het kan ook dat ze zich simpelweg zonder bijbedoeling, in alle soberheid ontdeed van haar uncleanness. Maar David, zag haar en was verblind door haar schoonheid en hij wou haar in zijn bed.

Nochtans wist David genoeg, dat overspel met de dood werd gestraft, want stond er niet geschreven in Deuteronomy, 22,22 :

Wanneer een man op heterdaad betrapt wordt terwijl hij gemeenschap heeft met een getrouwde vrouw dan moeten beiden sterven, de man die gemeenschap had met die vrouw en ook de vrouw. Zo zult gij dit kwaad in Israël uitroeien.[1]

En met Bethsabee in verwachting tracht David de zaak op zijn manier op te lossen. Hij roept via Joab, de bevelhebber, Uriah terug van het front in de hoop dat hij bij zijn thuiskomst in het echtelijk bed zal slapen. Maar Uriah moet lont geroken hebben, want hij gaat die eerste nacht niet naar huis. En we lezen in Samuel II, 11, vers:

9. Maar Uria overnachtte in het portaal van het paleis bij de dienaren van zijn heer en hij ging niet nar huis. 

10.Toen aan David gemeld werd dat Uria niet naar huis was gegaan zei hij tot Uria: ‘U hebt toch een hele reis achter de rug, waarom bent u niet naar huis gegaan?’

11. Uria antwoordde: ‘De ark en Israël en Juda zijn ondergebracht in loofhutten en mijn heer Joab en dienaren van mijn heer liggen in de open lucht. Kan ik dan naar mijn huis gaan om daar te eten en te drinken en bij mijn vrouw te slapen?

En David laat hem een dag langer blijven, nodigt hem uit op een rijkelijk diner en zorgt ervoor dat hij dronken buiten gaat, maar Uriah gaat nog steeds niet naar huis.

            13. David nodigde hem uit om aan zijn tafel te eten en te drinken en voerde hem dronken. Toch ging Uria weer slapen op zijn brits bij de bij de dienaren van zijn heer en hij ging niet naar huis.

14. De volgende morgen schreef David een brief aan Joab die hij door Uria liet overbrengen.

15. In de brief schreef hij het volgende:’ Zet Uria vooraan in de strijd, waar het hevigst gevochten wordt en trek u dan achter hem terug, zodat hij wordt getroffen en sneuvelt.

Vervolg morgen

11-02-2014, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een van de meest frappante geschiedenissen uit het Oude Testament is wel deze van Koning David en Bathsebee die gedetailleerd opgetekend staat in het boek II Samuel van de Bijbel . Om een trouwe lezer ter wille te zijn ben ik deze gaan plukken uit mijn  Willibrordus-Bijbel van 1975, uitgegeven door de Katholieke Bijbelstichting, Boxtel, Uitgeverij Emmaus – Brugge.

En ons verhaal beginnen we in hoofdstuk  11 van het Boek Samuel II :

1.Omstreeks de jaarwisseling wanneer de koningen te velde trekken, liet David Joab met zijn eigen lijfwacht en alle Israëlieten uitrukken; ze vernietigden de Ammonieten en sloegen het beleg voor Rabba. David zelf bleef in Jeruzalem

Beter ware geweest dat David zelf zijn leger had aangevoerd ‘wanneer de koningen te velde trekken’ dan ware niet gebeurd wat nu zal gebeuren, en dan had de wereld er misschien gans anders uit gezien :

2. Op een avond stond David van zijn rustbed op ging wat wandelen op het dakterras van het paleis. Vanaf hzet terras zag hij een vrouw die aan het baden was, zij was heel mooi.

3. David liet naar de vrouw informeren en er werd hem gezegd: het is Bethsabee, de dochter van Eliam, de vrouw van Uria de Hethiet.

4. Toen zond David boden om de vrouw te halen; ze kwam bij hem en hij sliep met haar, terwijl ze na haar menstruatie nog in de tijd van haar reiniging was[1]. Daarna ging ze weer naar huis.

En wat gebeuren moest gebeurde :

5. De vrouw was zwanger geworden en ze liet aan David berichten: ‘ik ben zwanger’[2]

Onderbreken we hier even ons bijbelverhaal om morgen terug te komen met het vervolg van ons verhaal.

10-02-2014, 10:48 geschreven door Ugo d'Oorde