Je voelt je waar je hoort te zijn, als een vriend van vele dagen, Rik Van Damme, zijn nieuwe dichtbundel voorstelt en dit voor een respectabele massa mensen – je wist niet dat in deze contreien poëzie zo geliefd was – in een plaats, een oud Hospitaalkerkje aan God gewijd. 

Je schrijft geen recensie over het werk zelf, je schrijft een recensie over hoe de poëet is en hoe hij werkt als ‘de wind liggen gaat’,  hoe hij werkt, van Wissant - waar ook Dante stond - tot in het bos van Raspaille, en hoe hij koortsig is om te schrijven wat hij ziet en hoort en voelt en in de dingen binnen dringt om er de tekenen uit te halen die er wazig in aanwezig zijn. 

Om bij te houden wat hij schreef op morgens of avonden, als het woord hem bezocht en hij niet anders vermocht dan het te nemen en te omhelzen en het in een geladen vorm te gieten om het uit te dragen als een gift van het woord aan de natuur, aan de geliefde, aan de wereld, en waarin hij, het tedere, het wisselende, het geurende, het levende ontmoette, het hem tegemoet kwam in ‘kobaltblauw, in Napels geel en in een tikje rood’, met zachte, losse tred, in tederheid opgemerkt en ‘gemengd met veel zinkwit tot het zilvergrijs’.

Iets, hoe minimaal ook, op te merken en kent hij niet het woord dat hij niet schaaft, niet afrondt, niet neerzet maar kent hij wel kent het woord dat hij kiest te beleven in voluten en capriolen, in innigheid, zonder opzien, zonder terug te blikken, maar hongerig uitkijkend naar wat er uiteindelijk overblijven zal de volgende dagen En na het gedicht geschreven, het opgehangen om uit te waaien aan een draad in de voortuin onder de bomen in bloei, of mee te nemen als het sneeuwen gaat en hij, o zo graag het in de sporen leest die hij achterliet,  omdat hij weet dat na hem alles terug zal weg gedooid zijn en achtergelaten in vallei en heuvel waar hij niet meer komen zal omdat niets meer zijn zal zoals het ooit was.

Hij heeft de dagen nodig en de hemelse wolken, hij heeft de nachten nodig  en de sterrenstelsels en wil zijn vingerafdruk achter te laten, op elk grassprietje, op elke stengel, op elk blad van elke boom, tot elke meeldraad toe. Wachtend op het bevruchtende teken, waar hij ook staat, wie hij ook is, bij elke stap, bij elk ogenblik, het gebeuren dat hem niet ontglippen mag. Hij grijpt het vast, hij omknelt het en dwaalt er in weg om de ziel te zoeken, te kijken wat er diep in de ondergrond van het wezenlijke geborgen is. 

Je woord, mijn vriend, is van je hart, is van je ogen, is van je gevoelens in jou losgekomen, ongebreideld maar evenwichtig naast elkaar opgezet als kleurrijke vogels op de schouw boven de haard, waar je neerzit om er te blijven en te mijmeren over wat er was en over wat er niet was en wat er nog aan toegevoegd kan worden, in nieuwe woorden en in andere tekens. Ademend en de tijd geklemd houdend van het zaad dat kiemt, van de bloem die zich opent, van de vrucht die rijpt en de vrucht die valt.

Al wat je mee draagt, wat je kent door en door,  tot het mystieke dat in de natuur leeft en groeit en uitdooft. Het bewegen van het bewegingloze dat je hebt opgemerkt die dag, dat ogenblik, en het je duidelijk werd dat je het niet kon grijpen, hoe tastend je ook te werk ging, en hoe telkenmale wat je zeggen wilde, je ontsnapte en het ongezegd bleef opdat het gevat zou worden.

Of het ongezegde geschreven om te begrijpen wat is van de dingen, het niet aanraken omdat het niet aan te raken is met woorden, alleen met wat inhoudelijk ingehouden woordenleemtes.

Houden en niet houden, aftasten en niet raken, bespieden en niets vinden dat bespied kan worden, al weet je dat het er is, onzichtbaar voor hij die zoekt en door hem gelaten achter gelaten, zijn machteloosheid verscholen in zijn woorden. 

Hoe grijp ik vast, zeg je mij, wat van het leven is, wat van de natuur is en me overweldigt met geuren en klanken die zijn én van het leven én, van de dood die niet wijkt en nimmer wijken zal. Alsof hij reeds klaar stond, een boogscheut ver, om ons op te vangen, al zijn we hem te vlug af, al hebben we onze voorzorgen genomen om te schrijven wat we schrijven wilden en het achter te laten, stamper en meeldraden en nu het stuifmeel weggeblazen door de wind of met de vlinder mee gegeven naar vreemde oorden waar we waren en niet waren. Stuifmeel van wat woorden, een bundel van ‘meer dan vijftig gedichten’, ingeleid en besproeid met Chopin en Satie. 

Impressies die van de wereld zijn om aan te tonen wat er te vinden is als je het woord even oplicht om te zien wat er onder ligt, een druppel ‘in het grote oog van de eeuwigheid’ die we mee gaan nemen  in de dagen van  nu en van weleer, de dronken dromen die zich nimmer sluiten zullen.

01-05-2015, 00:33 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik las, dat aan Stephen Hawking, na een lezing, gehouden in het Sydney Opera House, door een tienermeisje de vraag werd gesteld wat volgens hem het kosmologisch effect was van het vertrek van Zayn Malik, bij de band ‘One Direction’.

Het antwoord van Hawking mag er zijn: ‘Eindelijk eens een vraag over een belangrijk iets.’

En ik herneem – schaamteloos - wat De Standaard hierover in het kort wist te melden. Ik herneem het omdat het, én een waardevol antwoord is op een eerder stupide vraag; én omdat het voor mij het bewijs is dat, ondanks alle bijna grenzeloze gebreken van zijn stoffelijk omhulsel, zijn lichaam, de geest van Hawking niet in het minst door deze gebreken werd aangetast; én omdat zijn reactie  voor mij een hoogstaand literair antwoord is naast het feit dat het zich situeert op een  schijnbaar wetenschappelijk niveau waarmee hij op de meest eenvoudige en tevens op de meest schitterende humoristische wijze, zo voor de vuist weg, zijn nimmer aflatende zienswijze duidelijk maakt. Dit zijn de woorden van Stephen Hawking zoals De Standaard die overbrengt: 

‘Mijn advies aan een meisje met een gebroken hart zou zijn om theoretische fysica te leren. Misschien kunnen we op een dag bewijzen dat er meerdere werelden zijn en het valt niet uit te sluiten dat er een wereld bestaat waarin Zayn nog steeds bij ‘One Direction’ is. Of een waarin zij en Zayn gelukkig getrouwd zijn.’ 

Een dergelijk passend antwoord kan ik niet in het niets laten verdwijnen, het maakt me gelukkig en ik wil zijn woorden nog een tijd levend houden, niet zo zeer om het antwoord zelve, wat al niet weinig is, maar omdat hij, in de miserabele toestand waarin hij zich bevindt een groot mens blijft aan wie humor niet ontbreekt. Qu’on se le dise, dat men het verspreide over alle facebooks van de wereld. 

Ik dacht ook aan wat ik ooit las, toen hij, na een conferentie van fysici, gehouden  in 1981 in het Vaticaan, waarin hij zijn ‘no-boundary theory concept and the fact that there could not be the need of a Creator’ had uiteen gezet - wat bepaald niet strookte met wat de paus, Jean Paul II, bij de inleiding tot de conferentie had gezegd[1] - hij samen met de andere fysici in audiëntie werd ontvangen op het zomerverblijf van de Paus in Castel Gandolfo, en toen zijn beurt kwam, hij oog in oog kwam te ‘staan’ met de Paus. En ik laat hier de auteurs van het boek, ‘Stephen Hawking a Life in Science’[2] aan het woord: 

As Hawking’s wheelchair came to a halt in front of the Pope, John Paul left his seat and knelt down to bring his face to Hawking’s level. The two men talked for longer than any of the other guests. Finally the Pope stood up, dusted down his cassock and gave Hawking a parting smile…

Welke woorden de twee toen gewisseld hebben, weten we niet, misschien heeft de Paus hem gezegd dat hij ook, zoals zo velen,  zijn twijfels had over wat er in den beginne kon geweest zijn? 

30-04-2015, 00:15 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wat indien ik destijds, de recensie van Christine Rousseau in Le Monde over ‘Le Cahier’ van José Saramago niet had gelezen en wat indien ik zelfs, nimmer had gehoord van dit ‘cuaderno’, met wat zou ik, in de voorbije jaren, mijn dagen hebben gevuld? Want het is een onweerlegbaar  feit, mijn blog vult mijn dagen en blijft verder uitlopen als mijn meest intense bezigheid die alle prioriteiten krijgt. Zo wat indien het ‘cuaderno’ van Saramago  mijn wegen niet had gekruist, zou ik ooit begonnen zijn aan een blog? 

Een vraag die natuurlijk onbeantwoord blijven zal, er is wat er is, maar ik weet ook dat wat ik toen begonnen ben, wellicht meer nodig heeft gehad dan het voorbeeld van de atheïst die Saramago was, die na zijn dood zelfs niet wou opstijgen naar de sterren, hij was - wat hij reeds van de hoofdpersoon, Baltasar Sietesoles in zijn ‘Memorial do convento’ had gezegd -  van de aarde en van de aarde bleef hij. 

De dag dat ik el Cuaderno in handen kreeg - ik kocht het in een kleine onopvallende boekenwinkel bij een kleine onopvallende dame die er al jaren in slaagde haar boeken-en schrijfspullen-winkeltje open te houden in een klein dorpje in Spanje - voelde ik aan als een grote dag en na enkele pagina’s lectuur ben ik na een paar dagen met mijn blog gestart. Ik kwam toen terug uit Granada waar ik het Alhambra had bezocht en waar ik was buitengekomen, overweldigd door, én de architectuur, én het effect van de met decoratieve Arabische letters bekleedde muren, én vooral door de kunstwerken die ik te zien had gekregen in het kleine maar verrukkelijke museum binnen het Alhambra.

En heeft de bloghistorie van Saramago er toe bijgedragen, er is ook het Alhambra geweest dat in mij een drang naar creativiteit had losgewrikt, een drang en een schrijflust die ik voorheen nimmer zo intens had aangevoeld. Zeg ik dan, wat indien ik het cuaderno van Saramago niet had gelezen en wat indien ik het Alhambra niet had bezocht, zou ik wel ooit begonnen zijn aan het voor mij, op het eerste gezicht toch wel intrigerend mechanisme van de publicatie op het internet van een dagelijkse blog?

Sta me toe het te betwijfelen. 

Eigenlijk, kan ik veel verder gaan en me dezelfde  vraag stellen bij elke belangrijke – het vervolg van tal van kleine minder belangrijke – beslissing die ik nam, wat indien ik B had gevolgd of C en niet A. Het meest opvallende hierbij is  dat het de vraag is die we ons allen stellen, wat indien ik dit had gedaan en niet dat. Het antwoord is heel simpel, het is het scenario, dat voor jou geschreven stond in het Boek van het Leven – het Boek van Psalm 139, 16 - dat gevolgd werd,  het exclusieve, het enige waaraan je niet ontkomen kon. En de ‘wat-indien-vraag’  die je ooit, vroeg of laat, of nu en dan, of meer nu dan ‘dan’, stellen zou, was inbegrepen in dat scenario. 

En nog, wat indien de tekst die ik gisteren, met heel wat moeite had geschreven, niet door een onoplettendheid van mij de mist was ingegaan, weggespoeld zonder spoor na te laten, zodat ik vandaag de blog heb geschreven die door het Boek was gepland om geschreven te worden, die je nu gelezen hebt.

29-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er liggen heel wat boeken op mij te wachten om gelezen te worden,  maar ik heb ook nog heel wat te schrijven. Het lezen geeft me inzicht hoe anderen er in slagen hun schrijversproblemen op te vangen, maar anderzijds heb ik minstens vier uren per dag nodig om te schrijven wat ik gepland heb te schrijven, en bij ondervinding weet ik dat vier uren intens bezig zijn gedurende een etmaal zeer uitputtend is voor mij. Ik heb dus geen keuze, de boeken zullen ofwel blijven liggen ofwel in diagonaal moeten gelezen worden. Wat maar een halve oplossing is, maar beter een halve dan helemaal niets. Dus verontschuldig ik me bij een hele rij schrijvers en dan vooral bij diegene die een recensie krijgen in een of ander dagblad of tijdschrift.

Ik sta dus op de planken voor mijn publiek gekleed met wat ik in mijn leven heb gelezen, ontdaan van al wat ik niet gelezen heb en dit is ontmoedigend veel. Aldus ben ik aangewezen op de ideeën die in mij zijn ontstaan, ideeën zoals deze die ik gisteren heb verkondigd in verband met wat we erfden uit de Kosmos. Heb ik het bij het rechte eind, of neem ik hiermede een te hoge vlucht of nog, zijn het maar wat zinsbegoochelingen, wie zegt het me?

Ik zie twee van mijn achterkleinkinderen, Lucca en Amaury bezig, zie in hun blinkende ogen hoe ze maar voor een procent mondig zijn, maar elke dag neemt hun mondigheid toe. Amaury, twee jaar, kan reeds tellen, al begrijpt hij niet dat de cijfers die hij spreekt cijfers zijn, het is maar een deel van een liedje voor hem; Lucca is amper zes maanden, maar hij kijkt rond zich met een sterke wil om te leren wat Amaury doet. Ze leven buiten mij maar ook in mij, en dan is er nog, in de Valais, Alexia, die opgroeit als kind, gesproten uit mijn aderen via mijn kleinzoon Stéphane.

Een wereld in wording die ik zal achterlaten, voor wie ik, als de tijd me nog enkele jaren gunt, een verre herinnering zal zijn om daarna te verdwijnen. Misschien later, veel later, zullen ze ooit geconfronteerd worden met wat ik als geschrift heb achtergelaten, echter niet met wat ik zal gelezen hebben, met wat gestapeld ligt ergens in mijn hoofd of – maar in deze zin zullen ze me herkennen - in het energieveld dat ik meevoer omheen mijn lichaam. Als een van hen dit ooit zou lezen, Amaury of Lucca of, je weet maar nooit, Alexia, dat ze dan volmondig beseffen dat ik deze ene zin:

‘alles wat ik las en schreef ligt beschreven, niet in mijn hoofd of hersenen, maar in het energieveld omheen mijn lichaam’ en dat, wat ik vandaag neerschrijf voor hen, uit dit energieveld is opgerezen. 

Het is Gonda, mijn echtgenote die me er op wees dat ik enkel ‘zotte’ dingen schrijf die weinigen begrijpen/lezen, maar dat het tijd werd dat ik eens iets schreef over mijn achterkleinkinderen, die ik niet meer zal zien opgroeien zoals ik het wel willen zou.

Alexia, Amaury, Lucca deze blog werd geschreven voor jullie. Zelfs als er later, niets meer overblijft van deze woorden, de werking van de kosmische geest zijnde wat hij is, werd de zin en de betekenis ervan  in jullie neergezet en zal, eens de jaren er zijn,  met grote zekerheid, minstens tot een van jullie doordringen. Of je  dan weten zult dat hij van mij, je overgrootvader afkomstig is, heeft geen belang, ik ook heb tal van zaken mee gekregen van ouders en grootouders, waarvan ik de herkomst niet heb geïdentificeerd.

28-04-2015, 06:31 geschreven door Ugo d'Oorde  

‘La bénédiction de DIeu dans la solitude’, is de titel van een nocturne van Franz Liszt. En de vraag die hierbij oprijst, begin je aan een compositie, welke ook, met de titel neer geschreven boven op je blad of, componeer je eerst de muziek, beschrijft je het landschap van je geest en je gevoelens, om dan later er een titel op te kleven omdat het wel moet, omdat er een naam moet aan gegeven worden? Mijn antwoord is duidelijk, je schrijft je leeg en achteraf haal je uit wat er geschrevene staat een titel die het geheel omkleedt, of haal je er het sleutelwoord uit om het te merken.

Wat Liszt omringde was de eenzaamheid en uit dit gevoel steeg hij op in de klanken van zijn ziel, wou hij zijn God dankbaar zijn, omdat, dankzij deze eenzaamheid, hij het geluk had gekend, als een zegen van God, zijn nocturne te schrijven.

Telkens ik een blog heb afgewerkt is er een gevoel van dank dat opstijgt uit mij eens te meer te zijn aangekomen, te hebben volbracht wat ik me had voorgenomen zonder vooraf eigenlijk te weten waar mijn woorden me brengen zouden.

Dit is van alle gebeuren het meest verheffende, ik noem het mijn gebed, ik noem het mijn samenspraak met wat er van uit de Kosmos tot mij komt. Ik kan het ook nuanceren en zeggen dat het van uit het kosmische is, dat ik bij mijn geboorte heb meegekregen, dat ik het heb kunnen schrijven of, dat dit kosmische, en het weze gezegend, de humus was, de bron waaruit telkens mijn woorden opborrelen zoals bij Liszt zijn muzieknoten die klanken betekenen. 

Of nog, elke creatieve actie vloeit voort uit de kosmische gelaagdheid die in ons aanwezig is. De wil of de beweging naar meer, aanwezig in het kosmische gebeuren is ook deze van ons. We ademen kosmos uit als we schrijven of componeren of schilderen, we haken ons, als grassprietje, vast in het krachtenveld van het leven dat, zich voortdurend hervormend, uitstrekt tot in de verste sterrenstelsels.

Wij, de homo sapiens ons eveneens hervormend stilaan, stilaan, tot de homo sapiens sapiens. Een andere rol is er niet weggelegd voor ons.

27-04-2015, 10:02 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een paar dagen al dat ik het gevoel heb dat de woorden niet komen zoals ik het wensen zou, dit is de reden waarom ik gaan putten ben uit het manuscript dat, alhoewel too slowly  in progress, anders wellicht nooit het daglicht zou gezien hebben. Ik weet dat dit voorbijgaande is, dat mijn intellectueel en fysiek bioritme heel laag staat, emotioneel, heel hoog – ik zocht het op – dus als het vandaag iets minder is, vergeef het me, ik laat jullie niet vallen, ik blijf trouw aan de opdracht aan mezelf mee gegeven voor mijn laatste jaren, een opdracht die ik honoreren zal, zoals destijds een wissel werd gehonoreerd door de betaling ervan, aan trekker of geëndosseerde, op de vervaldag.

Alles op de keper beschouwd is het niet denderend wat ik schrijf  en hoe ik schrijf. Ik lees tussendoor van Erwin Mortier, zijn ‘Godenslaap’. Ik sta versteld bij zijn enorm rijke woordenschat en hij grijpt me voortdurend bij de keel door het verrassende van zijn verbeelding. Het verhaal dat hij gebruikt verdwijnt erbij, heeft niet het belang dat eigen is  aan de roman, het evolueert in de schaduw van zijn taal. Ik kende Erwin Mortier niet, ik leer hem nu kennen, die man schrijft grote literatuur. Ik weet nu dat wat ik schrijf maar wat nada’s zijn en dan denk ik onvermijdelijk aan Jorge Luis Borges die over zijn ‘nada’s’ het volgende schreef. Alsof hij zich tot mij zou richten:

Onze ‘nadas’ verschillen weinig, de omstandigheid dat jij de lezer bent van deze oefeningen en ik de schrijver is onbeduidend en onverwacht[1].

Of wat hij schreef maar ‘nietsen’ waren is een andere zaak maar, als er iemand is geweest die zinnige dingen heeft geschreven dan was het wel Borges.

Waarom schrijf ik dan? Er is maar een geldige reden, ik schrijf omdat het nog het enige is dat ik bij machte ben te doen, wat letters aan elkaar koppelen tot woorden en, pagina na pagina samenbrengen tot een geheel, ongeacht of wat ik schreef waard is gelezen te worden. Of is het maar triviaal en had om het even wie, die in mijn omstandigheden zou geleefd hebben, de zaken kunnen schrijven die ik hier achterlaat, is een vraag die Borges  zich niet stelt, hij weet het.

En, als ik schrijf wat ik achterlaat, vraag ik me dan voldoende af of de golflengte waarop ik ben afgestemd bij het schrijven  overeenstemt met de golflengte waarop mijn eventuele lezer is afgestemd? En als het niet zo zou zijn  moet ik dan verbaasd zijn dat de zin en de betekenis van mijn woorden soms moeilijk doordringt bij velen?

26-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De eerste maand augustus na het overlijden van zijn echtgenote bracht hij door in Grimentz, in dat oude, tijdloze dorp van de Val d’Anniviers in Wallis, de plaats waar ze jarenlang met de kinderen, hun verlof in augustus hadden doorgebracht. Eens te meer, overweldigd door licht, ruimte en bergen, door de sfeer van het dorp en de vrienden die hij er ontmoette was zijn verblijf een baken geweest, een Steinmann op zijn weg naar de berusting. In de door de zon gebrande chalet die hij er huurde en lijk de voorsteven van een boot  in de vallei  scheen gegroeid, betrok hij, wat de eigenaars noemden, la chambre des preux, de kamer der heldhaftigen, een kleine kamer met open haard en veldbed en een wand vol boeken en foto’s. En de aanwezigheid omheen hem van de kinderen en kleinkinderen, brachten in hem rust en aanvaarding van al wat was en een toegankelijkheid naar al wat nog komen kon.

Zij was er de afwezige aanwezige in de stemmen en de handelingen van allen die er waren, aanwezig in het licht, in het gezang van de vogels voor het licht opkwam, en als hij neerzat aan de schrijftafel, zijn dagboek open voor hem voelde hij een diffuus geluk dat hem optilde en als een gulp warmte over zijn rug lag als hij schrijven ging en hij in zijn woorden haar aanwezigheid voelde, haar kijken naar hem, haar houden van hem - de Heer bezat me in het begin van zijn dagen – zij ontvankelijker dan ooit en hij haar elke gedachte gevend, haar omkringend met zijn geest en bloed en lichaam. 

Hij meende toen het symbool te begrijpen van de roos van Rilke, de roos die niet zonder doornen is, de liefde die niet zonder pijn en het leven dat niet zonder de dood is. En dacht hij terug aan Rilkes grafschrift, hij er meende te mogen lezen dat hij, Rilke, die slapende is voor de levenden, thans levend is onder de slapenden. En zeker niet te zijn, en nimmer geweest is, slapende zoals zij die door het leven gaan met gesloten oogleden.

Was dit de betekenis van Rilkes woorden? Wellicht niet helemaal, maar het voldeed hem. Hij was ervan overtuigd dat Rilke geloofde in de eeuwigheid van het leven. En hij was er nog meer van overtuigd omdat hij thans, zoals zovele anderen die het grafschrift lazen, voortdurend begaan is met de betekenis ervan, wat reeds op zichzelf een bewijs is van de eeuwigheid die Rilke is. Zijn epitaaf komt wel niet elke dag op de radio, zoals de muziek van Mozart, maar dit hoeft ook niet, hij, Ugo, draagt het beeld van zijn graf met de woorden en de rozenstruik met zich, zijn dagen in en het feit dat hij er over schrijft is een voldoende bewijs van Rilkes eeuwigheid onder de mensen. 

25-04-2015, 00:57 geschreven door Ugo d'Oorde  

Genomen uit een manuscript in progress, vervolg. 

Hij kan van vele gedachten niet zeggen hoe het komt dat bepaalde herinneringen, zonder de minste overgang, opduiken terug en je vasthouden, niet zoals deze waar een briefkaart met het beeld van Akhnaton de aanleiding was, maar andere, zoals vader die plots opduikt of een broer die je in lang niet meer zag of hoorde, of een ver onooglijk klein gebeuren uit je jeugd dat komt en weer verdwijnt.

Of andere nog, zoals zo-even terwijl hij de groenten waste en klaar sneed voor de soep en toen hij aan de ui begon, onmiddellijk dacht aan Ernest Hemingway en wat hij erover zegde: ‘an onion is like a rose’, of aan Pablo Neruda die de ui vergeleek met ‘un planeta’[1].

Maar, gisteren de herinnering, getekend Akhnaton, was van een andere geaardheid, was een herinnering die hij verborgen hield, die hij niet wenste terug te halen, omdat het zo oneindig was geweest, zo overweldigend, zo allesomvattend. 

Hoe ver dit alles achter hem lag nu, en ook hoe dichtbij nog de man die hij toen was, alsof wat geweest was, een gebeuren betrof dat hij ergens kon gelezen hebben samengebald als verpakt in één bundel, geschreven in een andere taal, in een ander land, over een man die hij kende en die rondliep met de gedachten die ook de zijne waren. 

En het was toen, uitgesproken die morgen terwijl hij de mantel wegnam van de ui, die hij als een kleine, gladde, blinkende ‘planeet’ in de handen hield, dat in hem een niet te stelpen verlangen oprees het essentiële van wat geweest was, en zich sloot met die postkaart van Akhnaton, voor eens en voor altijd neer te schrijven om er zich van te bevrijden, om het te houden en het niet te houden, in één bundel pagina’s voor hem op te tafel te leggen en te bewaren, lijk een ruiker gedroogde bloemen onder een glazen stolp. 

Van die morgen af, het ogenblik, dat de natuur zich aan het hernieuwen was, vertrekkende van uit de trein die door het ontluikende landschap reed, over die kaart van Akhnaton en de witte bloesems van die boom in de nacht, via Hemingway en Neruda, kwam in hem een niet te stuiten drang, al wat was van hem, en haar, open te breken en dit verhaal niet te stoppen tot hij aankomen zou op het punt in de tijd en de ruimte waar hij zich thans bevond, losgeslagen, staande in de keuken met het mes in de hand en die schreeuw in hem, zich steeds maar herhalend nu, hoe hij het doen zou, een punt zoekend in de tijd waar hij beginnen zou, het punt dat een scharnierpunt was, waarin al wat geweest was gestapeld lag en waaruit alles dat nog kwam reeds  in potentie aanwezig was. 

Maar als hij zoeken ging besefte hij dat er vele dergelijke scharnierpunten waren in zijn leven, dat elk hoofdstuk dat hij schrijven zou een scharnierpunt was, en dat er in feite maar één echt punt was dat het punt was van het ‘nu’.

24-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Genomen uit een manuscript in progress. 

In een boekje van Mircea Eliade dat hij deze morgen achteloos uit zijn rek had genomen om te lezen op de trein die hem naar de hoofdstad bracht, een kaart gevonden met het beeld van Akhnaton en op de keerzijde ervan, overgeschreven in haar zo vloeiend, inviterend handschrift, enkele regels uit een gedicht van Carl Sandburg,  uit zijn bundel ‘Honey and Salt’:

You and a ring of stars / may mention my name / and then forget me./  Love is a fool star. 

Terwijl de trein door het ontwakende landschap schuift, komen met de kaart voor zich, een na een de herinneringen terug, wetende dat ze hem met die kaart wist te treffen omdat hij haar, een avond in de bergen, gesproken had over de binding die er was tussen Akhnaton en Oedipus en las hij, wat hij vroeger niet had opgemerkt, half verscholen onder de postzegel schuin in de hoek van de kaart : ‘Life could be a dream’.

Ze verliet hem niet de ganse dag tijdens de uren vergadering, die hij had. Ze was nog aanwezig toen hij die avond laat was thuisgekomen, toen hij uitkeek over het grasperk en de witte schemer van een boom in volle bloei hem verwarde, één ogenblik, één flits maar dat hij droomde dat ze hem tegemoet kwam, een wit kleed als een fluisterwolk om haar lichaam,  zwevend.

En uitgebalanceerd op het laken van de nacht, de roep er was van de maansikkel en op korte afstand ervan de schittering van Venus. Hij dacht : noch afstand noch tijd kunnen hier iets aan wijzigen, herinneringen blijven lijk bloesems in de wind dwarrelen over mij, over mijn handen, over mijn bezig-zijn en nu onverwacht en onverhoopt, haar levend teken terug en sterren in mijn ogen, zo spreek nog eenmaal mijn naam, en vergeet me dan, vergeet me, for love is a fool star.

23-04-2015, 01:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik heb het besluit genomen – eerder laattijdig -  mijn (Web)blogs, geschreven in 2014, te bundelen en deze vooraf te laten gaan met volgend voorwoord. Er de nadruk op leggend dat, zoals ik een leven lang heb gewerkt aan elke blog die ik schreef zo heb ik een leven lang gewerkt aan dit Voorwoord.

Voorwoord. 

Deze op elkaar volgende dagboekfragmenten, werden geschreven door Ugo Carl d’Oorde, geboren in het dorpje van Oost-Vlaanderen op 29 december van het jaar 1927, en zijn verschenen als blogs, in de dagen van het jaar 2014.

Als inleiding er op wil ik de lezer nu reeds op het hart drukken dat je evenwel niet geboren bent op een bepaalde dag op een bepaalde plaats, maar dat je geboren bent op alle plaatsen die je bezocht en waar je je ooit bewust bevond, dat je bent van al die plaatsen en van al die tijden, dat daarenboven alles over jou, in en over elkaar ligt, het heden gegroeid uit het voorbije en het komende gegroeid uit het heden, realiteit en droom vermengd, zodat het geschrevene, zo wens ik het toch en zo zal het ook gebeuren, de kleur en de smaak heeft van melk in koffie, en koffie in melk, crèmekleurig. Dus de realiteit niet duidelijk afgelijnd, droom en verbeelding niet wazig-wit, maar beide gevoileerd, innig vermengd.

En een tweede bemerking, even belangrijk en voortvloeiend uit de eerste, een dagboek begint niet met de eerste regel van de eerste bladzijde, een dagboek begint met al wat er is aan voorafgegaan, geschreven of niet geschreven, verspreid of opgeborgen gebleven.

En wat betreft de woorden die de persoon in mij schrijft, verwijs ik naar Jorge Luis Borges die  in zijn essay over ‘ la Poesia gauchesca’, uit zijn bundel ‘Discusión’, de vraag herhaalt aan Whistler gesteld, hoeveel tijd het hem gevergd heeft om één van zijn ‘Nocturnos’ te schilderen en het antwoord van Whistler : ‘toda mi vida’. Het moet dan ook duidelijk zijn dat wat geschreven wordt op de komende pagina’s, ontstaan is uit, en in de verlenging ligt van, al de dagen in mijn leven die er zijn aan voorafgegaan.

Zo zijn deze fragmenten hier, niet begonnen op deze dag van 1 januari 2014, maar zijn ze, al staat of stond er nog niets van opgetekend in welke vorm ook, begonnen zelfs vóór de dag van mijn geboorte. Om maar te zeggen dat mijn leven zijn wortels heeft, én bij mijn ouders, grootouders en de vele geslachten ervoor, onvermijdelijk doorweven met de stand van sterren en planeten, al is er over dit laatste niets bewezen of kan er niets bewezen worden. 

Aldus mijn voorwoord op wat geschreven werd van 1 januari tot 31 december van het jaar, gezegend of niet, 2014.

22-04-2015, 00:26 geschreven door Ugo d'Oorde  

De orchidee die ik had afgeschreven als stervende is terug tot leven gekomen, zijtakken zijn gesproten uit de schijnbare dorheid, hierop zijn andere takjes gegroeid en hebben zich zwellingen getoond die nu botten  geworden zijn. Ik heb, uit respect voor wat er gebeurde,  in de veranda waar ik schrijf, de plant naast mij op de tafel gezet, ik lees dat het een phalaenopsis is.

Nu ze hier naast mij staat ziet ze toe hoe mijn vingers over de toetsen glijden, is ze geroerd als ik naar haar kijk, nog meer als ik even een donkere fluwelen tak ophef en over de knoppen wrijf en woordeloos spreek tot haar, even woordeloos als zij spreekt tot mij. 

Haar zeg ik, als ze me vraagt wat ik aan het doen ben, dat ik over haar aan het schrijven ben, niet omdat ik niets anders weet om te schrijven maar, omdat ik het verrassend vind dat ze uit haar lethargische toestand is opgestaan als een verrezene. Terwijl, zeg ik, ik maar een doodgewone burger ben die niet de minste kans maak om als verrezene op te staan uit de grote lethargie die me wacht.

Ik zeg haar ook dat ze lijk een boek is dat ik lees, nu ik zie dat al wat er reeds gebeurde slechts een inleiding was en hoe de zwellingen botten werden en de botten bloemknoppen waar nu, binnen in, de bloem zich vormt met stamper en meeldraden, zoals binnen in mij de woorden ontstaan die mijn blog zullen vormen. Er is, zeg ik nog, in het lichte scheuren van de bloembladen een begin van kleur te ontdekken, een kleur die in mijn woorden deze is van de geest in mij. 

Ik zeg haar ook dat ze mijn gezelschapsdame is als ik schrijf, dat ze mijn muze is, omdat het zo fenomenaal is die grote simpelheid die haar bestaan omgeeft en dat het me spijt als ik haar in de nacht alleen laat in de duisternis. 

Wat ze begrijpt. Trouwens zegt ze, de nacht geeft me vleugels, ik zwerf uit, ik heb geen behoefte aan slaap, ik blader wat in je boeken, betast de letters ervan en weet van het vreemde dat er in te lezen staat, vooral als ik de onderlijnde passages ontmoet dan weet ik dat jij het waart die deze lijnen getrokken heeft.

Zeg ik dan dat het wellicht een passage is die wat dieper inging op het leven, waarbij het aardse verlaten werd en de schrijver de hoogte is ingegaan om te zoeken naar zijn oorsprong en hoe zijn bestemming zal zijn. Zoals ik, zeg ik nog schrijf over het wonder dat jij als eenvoudige orchidee ons te lezen geeft.

Zeg ik haar nog dat ik het zo belangrijk vind hoe ze met haar wortels die de glazen doorzichtige pot in graven en andere wortels er boven uitsteken, en hoe slank ze is, lenig en geladen met blijheid als ze zich keert naar het licht. En antwoordt ze me dat ze gelukkig is te zien hoe ik bezig ben en hoe ik schrijf  en hoe ik opkijk van tijd tot tijd naar haar zodat ze het gevoel heeft deel te hebben aan wat ik schrijf.

Ze weet het allemaal dus, mijn orchidee, opgestaan uit de doden. Ik vraag me zelfs af of ook de glazen pot er omheen niet iets te zeggen heeft. Hij staat daar maar, bewegend in zijn stilte, te kijken. Misschien wou hij ook deelnemen aan ons gesprek, misschien heb ik er niet voldoende op gelet en was ik fout hem te vergeten.

Misschien, het kan allemaal als je schrijft en het woord je zo dankbaar tegemoet komt gewandeld.

21-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

In de torenkamer waar ik, zoals Michel de Montaigne verblijf, staan nu de woorden die ik schreef, als spijkerschrift op kleitabletten, gegrift in de muren, in de bevloering, in het plafond, zelfs in de deur en in het raamkozijn.

Ik kan er in rondwandelen, de woorden laten voor wat ze zijn en door het venster kijken en de sterren noemen die ik zie, ik kan naar de wereld kijken onder mij die me niets te vertellen heeft. Maar van de woorden die de muren bedekken zal ik die ze schreef, nimmer weten hoe ze er gekomen zijn, niet weten hoe ze van hun blad werden gerukt en met een enorme kracht geprojecteerd op de ruw bepleisterde muren, zodat de letters haaks en scheef er staan en moeilijk te ontcijferen zijn. Ik zelf vind het heel vreemd neer te zitten aan de zware eiken tafel en te zien en te ervaren wat mijn leven is geweest en hoe het meest essentiële dat er van was, thans gestort is in de muren om me heen. 

Met er in neergezet, voor wie de, als spijkers in de wanden geslagen woorden, ontcijferen zal, de velden en de bossen uit mijn jeugd, elke verrukking ervan, elke begoocheling en elke vasthechting aan zaken en vrienden erin opgenomen; en dan, van de rijpe, de schrijvende man,  de massa herinneringen die er aan zijn vastgehecht, in elkaar zijn opgegaan en doorgegeven; en thans, de uitspraken van de man van vele jaren die zich aan het voorbereiden is voor de allerlaatste reis waarvan het punt van vertrek in de verte opdaagt uit de mist die zich aan het uitklaren is. 

Ooit zal er een bulldozer komen die huis en toren omver zal duwen tot een puinhoop met nog brokken muur met flarden tekst die in het puin zullen overblijven, brokken van woorden die later, veel later, lijk half vergane kleitabletten zullen opgegraven worden en bewaard in musea en op andere plaatsen om ontcijferd te worden en bij benadering zal worden uitgemaakt wie deze schreef en hoe hij leefde in tijden die elke verbeelding zullen tarten. 

Als dit gebeurt zal ik er op toe zien, met de glimlach op de lippen, vanuit de vensteropening, het enige dat van de toren overbleef.

20-04-2015, 00:23 geschreven door Ugo d'Oorde  

Je hebt je eigen regels om je woorden te verankeren, je schrijft zoals een Alechinsky schildert, zoals een Debussy componeert, je tracht dag aan dag je innerlijkheid af te tasten in een bevreemdende omgeving waar alle zekerheden hun twijfels kennen, om je er uit te spreiden, en in een geschrift je sporen na te laten, verzakend aan tal van bekoringen. 

Je hebt dit geschrift gewenst als een vilten schreeuw om  expressie te geven aan wat verborgen blijft, angstvallig opdat niet zou geweten zijn dat alles is gekend en reeds neer geschreven, zodat er niets meer te ontdekken valt, terwijl je toch maar zoeken blijft naar het allerlaatste restje dat te weten is, halsstarrig als je bent. 

je ontdekt dat we er zijn om er te zijn maar niet om er te blijven, alsof ons geen doel werd meegegeven, geen opdracht om te vervullen. Doel en opdracht, wat inhoud geeft aan een ander zoeken om je in orde te stellen met wat in de Kosmos is ingeprent en evolutie betekent, en dit tot binnen in jou tot het ogenblik van je versplintering in quarks en eonen van licht. 

Dat er niets verkeerd is aan wat je schrijft, dat alles kan en mag als het maar binnenshuis gehouden wordt of verteld aan zij die het horen mogen. Zodat er klaarheid komt in wat op te lossen is, bekend te maken wat bekend gemaakt mag worden of anderzijds, voor altijd dingen te verzwijgen, neer te zetten in donkere ruimtes ver onder de grond waar je nadien nimmer meer komen zult. 

Aldus gebeurtn het dat de morgen zich opent op je blog, en de dag dan pas begint als alles is gezegd dat je gegeven werd te zeggen, of het nu veel is of tergend weinig, het is niet aan jou te oordelen, zodat je wachten kunt op wat de volgende dag zal worden, gesloten of in een ruime openheid van waaruit de woorden je bestormen zullen. 

Het is de weg die je gekozen hebt om je te wentelen,  tot in der eeuwigheid – zoals je je wentelde in je jeugd in het hooi – in de wijsheid van het zijn.

19-04-2015, 00:25 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het land is openheid, is bloei en vreugde, een festijn dat aanvangt om niet meer op te houden voor een lange tijd. 

Erin ondergedompeld spat ik open in een veld elektronen, in lijnen en ovalen. Kringelend als het water van de vijver, heb ik alles lief wat ik ken en hoop te kennen, tot de winden komen, de blauwe luchten, de wolken en de regenbogen; heb ik alles lief wat is en gezegend nu wat er tevoorschijn komt. 

Kortstondig is de tijd van het ogenblik. 

Onbevangen wachtend op de beelden die zich uitstorten over mij, ineengedrongen in trillingen van ingetogenheid, waaruit ik niet meer ontsnappen wil omdat het is zoals het nooit is geweest, behalve. 

Behalve toen ik, op de hoogte naar Kawkaban[1] toe, dacht aan jou die mijn geliefde was en ik, naar de diepte toe, je naam toen riep in een zevenvoudige echo naar mij terug gekeerd, alsof je me hoorde en je ogen een kreet om me nimmer te vergeten. 

Zo weet je nooit hoe je dag zich vullen zal, eindigen zal, of wat je schrijven zult achteraf door de stilte opgeslorpt, geborgen als je gebogen zit tussen de plooien van je herinneren. 

Hongerend naar het voorbije dat je niet houden kon. 

Als je diep in jou gekeerd, overlopen zult hoe het was en hoe het leven zich ontwikkeld heeft. Het wijde land van je jeugd, de bossen en de straten je bedekkend met hun geuren en hun energieën die je o zo goed gebruiken kunt om je los te rukken van het beeld van de wereld die eeuwen oude relikwieën  tot stof verpulveren wil. 

Alles een tijd maar blijvend, verstrengeld wat is van jou en van die vriend van jou, ook een fervente lezer, ineengezakt in lusteloosheid omwille van het niet weten hoe het verder moet met hem. 

In de tijd van grootmoeder wandelde je met haar blootvoets in het mulle zand van de holle weg, de bermen begroeid met de intense geur van wilde tijm van duizendblad, van camile, in het gegons van vliegen en van bijen, van vlinders lijk zeepbellen, jij haar hand houdend, en toen ze een kaars aanstak in de kapel midden de velden en ze bidden ging opdat niet geschieden zou wat al gebeurd was. Jij nu, getekend door de jaren zoals zij toen getekend was, in gedachten teruggegaan langs die holle weg die er nu niet meer is, ook geen tijm meer, geen camile, geen duizendblad of wat ook, geen gegons van bijen meer, naar die kapel en die brandende kaars van haar, de weg van vele tijden terug genomen, ootmoedig om te bidden, een laatste maal. 

Al weet je niet hoe je bidden zult na al die jaren. noch hoe de dag zich verder schrijven zal.

18-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Deze aaneenschakeling van blogs wordt mijn dagboek. Het vertegenwoordigt het essentiële van de vijf laatste jaren van mijn leven. Wat onschuldig is begonnen  is nu ernst geworden, al heb ik het nimmer zo bedoeld het is gegroeid in die richting. Heeft het dichter komen tot, er iets mee te maken, is het een soort van verheerlijking van het ogenblik dat zich aanbiedt met zevenmijlen laarzen geschoeid?

In elk geval mijn lichaam is verraderlijk. Ik kijk uit hoe het opstaat uit het bed en hoe het slapen gaat. De jaren hebben gemaakt dat het eerder een hinder is geworden dan een gemak om mee te leven, een  zwaarte eerder dan een lichtheid, meer een pijn dan een vreugde. Ik moet het aanvaarden zoals het zich voordoet, de ene dag wat beter dan de andere en ik kan niet anders dan het te ondergaan zoals het zich aanbiedt.

De woorden die ik schrijf zijn mijn balsem, zijn mijn enige soelaas, vallen deze weg dan ben ik maar wat schroot, hoe cru het ook moge gezegd zijn. Maar,  mijn geest is actief, hij is mijn redding, hij  is mijn houvast. Dus het gaat goed met mij, ik stijg telkens op met mijn blog en zweef, de vleugels wijd open, een meeuw gelijk. 

Toen ik gisteren slapen ging was er de schittering van Venus in het zuiden, de planeet die mijn hart veroverde dankzij van Velikovsky. Een lichtpunt om (ooit) over te schrijven omdat hij om vele redenen uitzonderlijk is, ik kroon hem vandaag zoals ik het lichtpunt kroon van een vriend, Rik van Damme, die me de cover mailde van een nieuwe dichtbundel van hem, met een titel die enkel hij kan schrijven : ‘Wanneer de wind gaat liggen’.

Ik groet hem hier. Ik zeg hem dat zijn gedichten voor mij meer zijn dan ‘zinvolle stofjes in het grote oog van de eeuwigheid’, dat het flarden geest zijn die hij de wereld in stuurt, geladen met eeuwigheid, gestold in de tijd  en in volle wind ademend. Ik verheug me met hem, een bundel uitgeven is een zuivere, heerlijke prestatie, het is me nooit gelukt, heb ook nooit een poging gedaan omdat ik vreesde nog niet te hebben bereikt – denkend te veel aan T.S.Eliot en te weinig aan het milieu waarin ik was opgestaan en opgegroeid -  wat ik bereiken wou. Ik heb wellicht te hoog gemikt en ben er niet in geslaagd. Al dacht ik het soms, opstijgend in mijn woorden, tot het me duidelijk werd dat er meer nodig was en ook dat mijn ingesteldheid niet strookte met de gang van zaken in de wereld  die me boven het hoofd was gegroeid. 

Zo verlopen de dagen van de mens, geconfronteerd met een vermoeid  lichaam, en zo verloopt het met de mens die zijn lichaam op zij laat liggen en in de huid van zijn geest kruipt waar het hechte leven geleefd wordt. Dit is de weg die allen die schrijven bewandelen, ook de vriend met zijn nieuwe bundel. Ook hij moet deze ontdubbeling kennen als hij neer gaat zitten om de streling van het woord af te tasten tot in de nabijheid van de echo van de gevoelens in hem, tot vergeving van alle leed anderen aangedaan en benadrukkend alle vreugdes in het leven opgedaan.

Poëzie bedrijvend, ingeslapen voor het open raam en wakker wordend bedekt met bloesems van de kerselaar.

17-04-2015, 07:06 geschreven door Ugo d'Oorde  

Op dit uur doe je geen vondsten meer, schrijf je geen poëzie meer, lees je hooguit een of andere wijsheid van een of andere schrijver, waar bijvoorbeeld W.H.Auden je mee vergastte: 

‘Some books are undeservedly forgotten, none are undeservedly remembered’;

of de jonge Desiderius Erasmus: 

‘Als ik wat geld heb koop ik boeken, en als er daarna wat overblijft koop ik eten en kleding’. 

Maar je kunt ook, omdat het je in de dag bezighield, terugkomen op je idee van gisteren en zeggen dat er tussen, er was ‘niets’ in den beginne en, er was ‘iets’ in den beginne, geen middenweg is, geen ontsnappingsroute, geen halve ‘niets’ of halve ‘iets’, neen, ofwel beken je kleur, ofwel druip je af, zo is het nu eenmaal. 

Niet dat ik het ’iets’ omschrijven kan, maar als ik de foto’s zie door de telescoop Hubble genomen - ik vertelde al over de foto’s in de National Geographic - nu in de Standaard van 14 april dan moet dat Iets grenzeloos ontzaglijk zijn, overrompelend veelzeggend, en blijven we in de onmogelijkheid er een passende allesomvattende naam voor te vinden. We kennen er wel een, maar die naam is bezoedeld door de mens.

Aldus blijven ons enkel nog de negenennegentig eigenschappen van die naam, een getal dat, in Arabische cijfers weliswaar, gegrift staat in de linker- en rechter handpalm: 81 en 18, - acht een omgekeerde V, één een verticale streep – eigenschappen die door negenennegentig verschillende namen kunnen vervangen worden. 

In feite zit ik nergens met deze oplossing en komt het neer op een naam die zo intellectueel-spiritueel-technisch geladen is dat het fenomenale ervan noch met mensenmaten, noch met godenmaten te omschrijven valt en is 'De of Het Onnoembare’, de enige naam die kan gegeven worden. Het Iets zijnde wat geen naam heeft, het IS. 

Na dit te hebben geschreven kun je terug de normale mens worden die je bent, je engagement in die ‘hemelse’ zaken voldoende gekend zijnde kun je gerust gaan neerliggen en wegglijden in het ongerijmde van de slaap. Je weet dat je er uit ontwaken zult met de vraag van elke dag: ‘Was nun kleiner Mann?’, bij wie ga je vandaag te rade? rekenend op je goed gesternte dat je vergezellen zal op je tocht doorheen de wereld van de gedachten.

Dit zoals het gisteren was, zoals het eergisteren was, erop vertrouwend dat de Muze je omhelzen zal.

16-04-2015, 02:53 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een poging, zoals ik er al zovele heb gedaan, om op te gaan in de poëzie van het woord. 

In den beginne was er niets, helemaal niets, nog minder dan niets, is het paradigma van velen. Uit dit niets is voor hen alles ontstaan, uiteindelijk ook de mens met ogen om te zien, oren om te horen, longen om te ademen, met een lichaam dat functioneert op een wijze waarbij elk deeltje van de minimaalste bouwsteen ervan tot de meest ingewikkelde cel, op een perfecte wijze in elkaar verweven zijn en op elkaar ingesteld, de mens inschakelend als wezenlijk  deel van het Universum dat even perfect, van het allerkleinste tot het allergrootste in elkaar is verstrengeld en, universele wetten respecterend, alles op elkaar inwerkend.

Dit alles en, lieve mensen, nog meer dan alles, ontstaan uit het absolute niets, waarin we, eens onze tijd verlopen, zullen opgeslorpt worden, het niets verdwijnend  in het niets. Of, onze background en onze mindscape zijnde het zegevierende – met of zonder hoofdletter? - niets.

God zegene en beware me, zoals mijn moeder sprak, als ik, ingesteld op mijn  eeuwigheid, een poging zou doen om dit te geloven: de dood of het niets als bestemming.

Ik zeg en ik statueer dat dit een vreemde bedoening is. 

Ik weet dat ik hakkel als ik zeg dat het niets een IETS was en dat ik als paradigma meer dan gelukkig ben, te gelukkig misschien - het kan - als ik zeg en schrijf dat in den beginne het Woord was, dat in den beginne Tao was, en dat dit voor mij het enige begin is dat kans maakt de werkelijkheid te zijn; dat er geen ander begin kan geweest zijn en dat als bewijs en teken ervan, het Higgs deeltje zich heeft gemanifesteerd, en heeft het zich niet gemanifesteerd, was het maar een inbeelding, het deeltje is er als deeltje van het Woord (of van Tao).

Deze blog is dan mijn Steinmann, waarvan er zovele staan in de bergen als punt waar je aan voorbij moet om te komen waar je wenst te komen. Ik schrijf hem in vette letters. De allereerste letter, zoals het destijds gebruikelijk was – het geschreven woord sacraal zijnde - omkranst met goud, de tekst die volgde bezaaid  met bloemen en stuifmeel, met bijen en vlinders, met kevers, met al wat de natuur ons te bieden heeft, van atoom omcirkeld met elektronen tot paradijsvogels, hoe meer hoe liever, zijnde in zijn geheel gezien al wat van  het meest verhevene is, ons geleerd, ons meegegeven aan ons, Westerlingen,  in het raderwerk van onze genen : in den beginne was het Woord.  

Een zin waar ik kan mee vertrekken.

15-04-2015, 00:30 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik hoor van iemand dat hij begonnen is met al wat hij doet op te tekenen. Ik hoop voor hem dat hij het optekenen niet minutieus heeft ingeschat, want dan moet hij ook de tijd beschrijven nodig voor het optekenen zelf. Het enige nut dat er aan het bijhouden van een dergelijk dagboek verbonden is ligt hierin dat hij meer dan vroeger zal nadenken  over hoeveel tijd hij heeft verspild met nutteloze zaken.

Ik zal er niet aan beginnen, ik tracht een vast stramien te geven aan mijn dagen, maar het gebeurt heel dikwijls dat het onvoorziene dit stramien in de war brengt. Uiteindelijk als ik er over nadenk is enkel het schrijven van mijn blog  waar geen enkel dag aan ontsnapt. Eens de blog geschreven heradem ik, al weet ik dat het een geschiedenis is die geen einde kent. Maar dankzij mijn blog laten de dagen een spoor na, niet zo zeer gebonden aan het gebeuren van die dag maar eerder aan de gedachten van die dag, wat niet hetzelfde is en in die gedachten is geen stramien te bespeuren,  ze zijn uiteenlopend, ze springen van de hak op de tak omdat ze meestal een etmaal uit elkaar liggen, wat ruimschoots voldoende is om op een totaal ander terrein op zoek te gaan naar het meest verbazende, het meest geschikte, telkens hopende hiermede wat literatuur te hebben bedreven.

Mijn schrijven heeft aldus zijn voordeel, gisteren was er een soort droomtoestand, een teruggrijpen naar wat was of had kunnen zijn. Deze morgen is er het grote licht van een heldere morgen, is er de merel die over het gras huppelt – hij moet zijn nest hebben in de dicht op elkaar gegroeide takken van de ceder – zijn er de tulpen die gaan kleur bekennen; is er het onzichtbaar roeren van de sappen in de struiken en de bomen. Het wondere leven van de natuur heeft zich aangemeld nu de zon opschuift naar haar verste punt in het noordoosten, nu de botten zwellen gaan en een begin van kleur bekennen.

Ik dacht nog, ik zal horen hoe de botten, hoe  het leven eens te meer zal openbarsten, ik zal zien hoe het licht zich wentelen zal omheen de dingen die me omringen en waarvan ik deel van ben. Dit is wat ik optekenen wil. Heb het zo dikwijls al meegemaakt en nu, op het punt waar ik aangekomen ben, groeit de intensiteit van het beleven ervan.

Laat me, laat me de nieuwe lente binnengaan en zelf lente zijn, de weinige lentes die me nog overblijven, een ogenblik denkend aan wat George Steiner schreef: ‘La mort sera chose intéressante’.Wat hij, Steiner, hiermede precies bedoelt ontgaat me, maar hij moet zijn redenen hebben, hij is een verstandig en zeer belezen man. Voor mij echter,  zelfs uit zijn context genomen, is het een belangrijk gegeven die een belofte inhoudt, maar dan liefst een belofte voor (veel) later.

14-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Voor jou een blanco blad, je voelt je moe, het liefst van al wil je gaan neerliggen in je bed, de ogen sluiten en slapen. Maar je doet het niet, je zit neer en wacht op wat er komen gaat, hopend terecht te komen waar je nog nimmer geweest bent. Maar op dit uur doet je geen vondsten meer, al las je nog een haiku, vóór je, op de wijze van Dante, naar je kamer ging:

Einem, der ihn brach, / schenkt er dennoch seinen Duft, / Pflaumenblütenzweig[1],

Om over na te denken voor het inslapen en Hamlet er bij te nemen dat er andere dingen in het leven zijn dan filosofie. Je weet het maar al te goed, je wordt er voortdurend aan herinnerd, met deze haiku eens te meer, waarin mens en plant, of mens en natuur in elkaar opgaan, geen geheimen hebben voor elkaar en het gefilosofeer gevoerd wordt op een toegankelijke hoogte maar dan wel voor de ingewijden  die het leven in al zijn facetten en ondoorgrondelijkheden respecteren en hoog achten.

Zo, op dit uur, schrijf je geen poëzie meer,  daagt er geen onverhoopte zin meer op die een suggestie zou kunnen zijn, is er hooguit de echo nog die je meeneemt van een haiku van een Japanner die al lang overleden is maar toch nog even teruggekomen is op aarde. Misschien heeft hij de aarde zelfs nog niet verlaten, maar is hij blijven hangen in de oude pruimelaar waaruit hij een tak met lentebloesems heeft  afgebroken om die te plaatsen in een vaas op tafel, omdat er een vriend op bezoek kwam die een tak met Pflaumenblüten waardig was of, maar dit is maar een gissing, heeft zijn geest zich geïncarneerd in die pruimelaar.

Alle mogelijkheden blijven open. Het weten en het niet weten is een persoonlijke aangelegenheid afhankelijk in brede mate van de verbeelding die we wensen te bewandelen of niet. Literatuur is het bewandelen van de ruimte van de geest. Nu het lichaam dat we bewonen enigszins geblokkeerd is door tal van ongemakken is het de enige wandeling die ons nog rest. En als we erover schrijven en niet over wat we dagelijks doen of laten dan is het gewild, dan is het onze instelling op het bevreemdende, het nog niet gezegd zijnde.

Of we er in slagen weten we niet, ondertussen zijn we enkele minuten ouder maar niet wijzer.

13-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Regelmatig – maar niet telkens - als ik de trap opga in de woning, denk ik aan Dante die komend uit het donkere woud, de heuvel opgaat, weliswaar op een vreemde wijze, ‘si che il piè fermo sempre era il più  basso’[1], zo dat de rechtervoet telkens de laagste staat of, altijd de rechtervoet naast de linker plaatsend. Het is ook op deze wijze dat de jaren me toegetakeld hebben; bij Dante was het als inleiding tot een initiatie, bij mij is het slijtage. Het laat het me evenwel toe er mijn blog mee te beginnen, nog niet wetende hoe het verder moet nu het regent over de tuin en nu de merel in de ceder zijn gezang als een klarinetist de wereld in stuurt.

Waar is de tijd dat geschreven werd dat een vleugelslag van een vlinder in China een weerklank kende tot in Mexico en nog verder, het ganse Heelal door, om het maar te herhalen en te geloven ook als lichtgelovige. En eigenlijk, waarom niet? Ook deze elektronische woorden zullen niet eindigen in Perth maar nog verder doordringen, de ontzaglijke ruimte in, nu en morgen en de dagen erna.

Of een boodschap, uitgesproken vele eeuwen voor mij, zoals van Shakespeare aan Horatio gericht en als ik deze aanhaal, ook aan mij gericht:

There are more things in heaven and earth, Horatio / Than are dreamt of in your philosophy.[2]

Nederigheid die geboden is vergeten we maar al te graag, gelukkig zijn er wijze mensen die niet nalaten ons eraan te herinneren en ons met beide voeten op de grond te plaatsen. Zo is wat ik schrijf niet veel, weinigen zijn er die er op reageren, het is dus maar de gewoonste zaak van de wereld. Tegenover mijn woorden stel ik het werk van een naamgenoot, Erwin Mortier, wiens boek ‘Godenslaap’, vertaald in het Engels als ‘While the gods were sleeping’ genomineerd werd voor The Independent Foreign Fiction Prize, waarmee hij zich in het gezelschap bevindt van Haruki Murakami, Daniel Kehlmann, Jenny Erpenbeek, Thomàs Gonzàles en Juan Tomàs Avila Laurel. Nederigheid is, wat mij betreft hier troef, want geen enkele van deze schrijvers heb ik gelezen, laat staan dat ik hun naam reeds heb gehoord.

Ik zegde het al, terwijl het regent over de tuin en het land, terwijl de kamer gevuld en bemeubeld is met de nocturnes van John Field, schreef ik op deze uitzonderlijke morgen - in feite zijn alle dagen uitzonderlijk – een blog, onder meer over nederigheid en over een handvol van de miljoenen schrijvers die deze morgen hun gedachten ordenen tot een bladzijde tekst waarmede ze de eeuwigheid willen uitdagen al weten ze dat ze er niet in slagen zullen. Maar van allen is het schrijven, boven al, het teken van het grote leven in hen.

12-04-2015, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde