je
hoorde deze morgen, je wilt het vatten kunnen, het vasthouden kunnen, het
overdragen kunnen, je schrijft er naar toe: de viool die grandioos, alles
benevelend, zich losrukt uit de melodie en lijk een leeuwerik boven het golvend
koren, aan het zingen slaat; een immens gevoel dat je plots bevangt en je niet
houden kunt, niet meester bent omdat het komt uit de hogere sferen van het
bestaan, omdat het muziek is die van nergens is, maar is van al wat is, is van
de totaliteit van het zijn.
Er
is geen gedicht die dit verhalen kan, geen schilderij die dit evenaren kan, de
muziek is van het irrationele, is van wat ongrijpbaar om ons gewikkeld is, een
wolk van zijn die we op zeldzame ogenblikken van ons bestaan kunnen binnendringen,
geholpen, bezeten door wie ook of wat ook. Muziek die er is, zonder er te hoeven
zijn.
Zoals
er binnenin het higgsdeeltje iets moet zijn dat er is, is er in de mens iets
dat er is, maar we weten niet wat het is, we noemen het creativiteit, maar we
weten niet vanwaar dit creatieve komt en hoe het vast geankerd zit in ons en
bezit neemt van ons. Een moeder is, een vader is, een toevlucht is, en we
opstijgen kunnen waar we voorheen nog niet zijn geweest, telkens en telkens
opnieuw voor een korte tijdspanne. We zijn het creatieve, het zit in de
elektronen, fotonen, quarks, higgsdeeltjes van onze genen, maar wat het is,
weten we niet, zullen we nooit weten, het Is, het Het van het zijnde in ons
en buiten ons.
Op
een gezegend ogenblik in zijn leven, heeft dit creatieve Beethoven ingepalmd,
was het Beethoven niet meer maar was het de totaliteit van het creatieve in en rondom
Beethoven dat gaan componeren is, dat de klanken gaan halen is voor zijn
Romance in de hoogste sferen. Je waart bij hem toen hij dit schreef, we stonden
allen om hem heen toen hij de passage voor de viool optekende.
Wat,
zeg het me, wat is er van de mens die zijn dag begint met Beethoven, soms met Bach,
met Dvorák? Hoe wordt hij er door aangezogen, krijgt hij vleugels, stijgt hij
op en zoekt hij naar woorden die klanken zijn, die gedachten zijn, die
vergeestelijkte muziek zijn, van een orde en een geladenheid die het irreële
benadert , overtreft, krachtig, be--zaaiend met volle hand, het braakliggende land
van ons. Wij, ademend de kracht ervan, de geest ervan tot ogenblikken die iets
hebben van het eeuwige.
Gelukkig
hij die deze momenten heeft gegrepen en vastgelegd in woorden. Hij zal opstaan
en weggaan in de dagen en gewone handelingen stellen, zonder te weten dat hij
het is die ze stelt. Hij zal zich niet zien als hij neerzit, een dagblad neemt
of een boek, een kruiswoordraadsel invult of zich scheren gaat, zij n tanden
poets. Hij zal een hoop zaken doen en niet weten dat hij ze doet; ze komen en
gaan voorbij zoals de tijd voorbij glijdt. Maar het gebeurt dat er de
ogenblikken waren van Beethoven, ver in de tijd vóór hem, ogenblikken die er nog
zijn nu en er nog zullen zijn, ver in de tijd nà hem. Het is zo en zo zal het
blijven.
Gelukkig,
hij heeft het moment, de puurheid van het moment ervan, opgetekend. Hij was scheppende
toen de aarde zich wentelde naar de zon toe.
Hij
herlas het, toen de zon een schijf vuur was. Hij heeft er niets aan gewijzigd,
geen jota.
|