Ik ontving vandaag van twee vrienden, nieuws gerelateerd tot het coronavirus.

Van de ene twee pagina’s uit ‘La Peste’ van Albert Camus, moeilijk te lezen, maar het gaat erom of het bekend wordt  gemaakt of verzwegen. Van de andere een pagina uit een boek over Nostradamus, astroloog en paragnost, met een voorspelling van wat gebeuren ging in het jaar 2020. 

Vertaald lezen we: 

Rond 2020 zal een ernstige longontstekingsachtige ziekte zich over de hele wereld verspreiden. De longen en bronchiën/luchtwegen aantasten en alle bekende behandelingen weerstaan. Bijna meer verbijsterend dan de ziekte zelf, is het feit dat het plotseling zo snel verdwijnt als het aankwam, tien jaar later opnieuw aanvalt en dan volledig verdwijnt.

Ik betwijfel ten zeerste dat deze voorspelling van Nostradamus komen zou. Ze verscheen in 'Eyes of Darkness' een boek van Dean Koontz (°1945), een Amerikaanse schrijver van fictieverhalen. Zijn boek dateert van 1981, maar het is toch merkwaardig dat hij het juist geraden heeft.

*

En dan was er nog, waar ikzelf nooit zou aan gedacht hebben, wat een goede vriend, een meester in de kunde van de  taal, me schreef. Ik veroorloof me, na gekregen toelating,een deel ervan aan jullie voor te leggen:

'Toen ik minister De Block enkele weken geleden,  voor de eerste maal in live, het zinnetje  "Blijf in uw kot!"  hoorde uitspreken, was ik er onmiddellijk van overtuigd  dat ze plots onze woordenschat had verrijkt met nieuwe ‘Gevleugelde Woorden’. Het was merkbaar dat het woord ‘kot’ (in de betekenis van ‘woning’) niet tot haar dagelijkse woordenschat behoorde.  Ik hoorde haar stem zelfs even trillen. Heb je niet gemerkt dat ze er zelf zichtbaar van verschoot toen ze dit woord gebruikte zoals we dat meestal horen uit de mond van bepaalde (‘minder geciviliseerde’) lieden? Begrijp me niet verkeerd en let op het betekenisverschil van woorden  in verschillende sociale groepen of omstandigheden.

We maakten dus mee dat het ‘vuile’ woord ‘kot’ (voorafgegaan door ‘blijf in uw...’), slecht eenmaal gebruikt voor de tv en in een zwaar beladen crisisperiode in één slag, in de Zuidelijke Nederlanden, burgerrecht had verkregen. In een klap werd onze taalschat verrijkt met nieuwe ‘Gevleugelde woorden’ die lange jaren in het collectief geheugen bewaard zullen blijven.

Je kan geen radio- of tv-programma beluisteren  of de gevleugelde woorden komen er aan bod.  Een inventieve dame heeft er zelfs al een liedje over gemaakt.

Nu mag iedereen het gebruiken, maar steeds met een onderliggende verontschuldiging van  ‘we mogen die woorden gebruiken omdat we ze in de media hoorden’.  Waarom zouden we het hier ook niet even hebben over  ‘Eufemismen’ als de ‘Knaldempers’ in het taalgebruik? Zeg niet ‘Hij is drugsverslaafde’ maar ‘Hij gebruikt’, ‘Gebuisd zijn’ maar ‘zijn jaartje over doen’, ‘Hij zit op het toilet’ maar ‘hij is in het closet’. ‘Sterven’ maar ‘Ontslapen’. ‘Zelfmoord plegen’ maar ‘Uit het leven stappen’, ‘Slapen’ maar ‘Een uiltje vangen.'

De 'kot'-uitspraak is wel niet zo denderend veel, maar het is toch iets dat genoteerd moest worden, want ik denk dat het een woord is dat van nu af met een kroontje zal uitgesproken of geschreven worden. Later zullen er nog enkele overblijven die de omstandigheden zullen kennen wanneer het woord dit kroontje verworven heeft. Of de naam van Maggie De Block eraan toegevoegd zal worden betwijfel ik, maar je weet maar nooit.