Ik denk dan aan Robert Burns, XVIIIe eeuw, aan wat hij in een opwelling uitriep: ‘My heart’s in the Highlands, my heart is not here.’

Hoe kan ik nog, op mijn leeftijd, even zeer verlangen naar een plaats die omwille van haar ligging voor mij ontoegankelijk geworden is, en dan, in het bijzonder, op een namiddag zoals deze, en ik, totaal verward, wegdroom, de ogen gesloten, de wind in mijn haren, half ingeslapen? Een onwezenlijke droom op een bergtop te zijn, laat augustus, zoals er zovele plaatsen zijn waar ik was op een dag laat augustus. Ik denk, nu ik er verder over schrijf, dat het een ziekelijk verlangen is, het niet te stelpen is, dat het een wonde is, diep geslagen.

Hoe heb ik geleefd al die dagen, doorgebracht in de Valais, jaar na jaar; wat bezielde me toen terug te keren naar die zelfde plaatsen die ik zo goed kende, ondanks de regen soms, de mist, de inspanning die het me telkens kostte, uren wandelend, de hoogtes op te zoeken om dan, met pijn in de knieën, af te dalen naar het dorp terug?

Het kon vooral denk ik omdat er de vrienden waren die ik er kende en dat het evenzeer naar hen was dat ik keerde dan naar het dorp en de bergen, naar de bossen en de meren, naar de meest eenzame plaatsen ter wereld, om ergens terecht te komen, op een rots gezeten, met de hemel als een koepel over mij.

Het was inderdaad een roep waar ik niet kon aan weerstaan; een periode in mijn leven die van groot belang is geweest, en nog is. Het is pas nu dat ik me er rekenschap van geef, dat ik weet wat de Valais en de bergen betekend hebben.

Ik denk dat er in elk leven dergelijke momenten zijn geweest, waar we zouden willen terugkeren. En dan is er Ernst Jünger die in zijn  ‘Auf den Marmorklippen’ de juiste woorden vindt en, op uren zoals deze kan ik er onmogelijk aan voorbij: ‘Und immer wieder tasten wir in unseren durstigen Träumen dem Vergangenen in jeder Einzelzeit, in jeder Falte nach …[1]’.

Het is me duidelijk, als ik me laat gaan, dat ik terug de eerste stappen zet, over de rotsen met hier en daar bosjes génépi[2], om, zoals het die dag gebeurde, te gaan, alleen, waar ik nog niet geweest was, en aan niemand had gezegd dat ik er heen zou gaan, en indien er iets gebeuren zou, niemand me zou gevonden hebben en ik er gelegen zou hebben als voedsel voor de chouca’s, de raven.

De herinnering is me dus, eens te meer, te veel geweest: ik, weerspiegeld in mijn herinneringen zoals het water een spiegel is waarin de bomen staan, waarin de witte wolken drijven, de vissen opspringen nu en dan, alle beelden verstorend tot kabbelgolven, die uitzwermen en weer effen worden. Ik er zittend: hoe leef ik hier, wat zou er van dit alles zijn indien het niet opgetekend werd, om daarna te vergaan, of later op een vreemd ogenblik in de tijd, hernomen te worden en nagedacht erover om het terug te beleven, met het onvermijdelijke heimwee van het voorbij zijn.

Te weten ook, hoe sentimenteel ik was op mijn negentigste jaar, hoe verliefd nog op alles om me heen, omdat het lente was, omdat, zo voelde ik het, het leven bruiste in mij en ik, zo meende ik, een fractie van een ogenblik, nog in staat was grote dingen te doen, de top te bereiken eens te meer om er te blijven voor een lange tijd, uitkijkend én over de wereld én over het leven dat voorbij was geschoven; een dik boek volgeschreven, nu, zonder pen of inkt. Herinneringen lijk schuivende wolken die zich oplossen in de luchten van weleer.

We droomden dat we pas de dertig overschreden hadden, de wereld open als een vangnet voor ons uit.

[1] Ernst Jünger: Auf den Marmorklippen, Ullstein-Buch nr 2947, 1990. [2] Génépi, een plantje op grote hoogte in de bergen, ver voorbij de bomengrens, heerlijk sterk ruikend, een godsgeschenk, en vrienden weten waarom.