‘

‘Tu divagues’, opwellend uit mijn onbewuste, wat me toescheen als een verwittiging, een woord dat me totaal verraste deze morgen toen ik ontwaakte. Een woord, ‘divaguer’, dat ik in lange tijd niet meer gehoord of gebruikt had – zoveel Frans schrijf of hoor ik toch ook niet meer – dat zo binnen geschoven werd,  klaar en helder als een roep komende uit de schaduw van mijn slaap, precies op het ogenblik dat ik de ogen opende: ‘tu divagues’.

k zocht het woord op in ’Le Robert’: ‘Divaguer: errer. ‘Je n’étais qu’une âme errante qui divaguait ça et là dans la campagne’ (Lamartine). Rivière qui divague : qui sort de son lit pour couler ailleurs’. Tot daar gaat het nog, maar verder lees ik de door mij gekende betekenis: ‘Penser, parler sans sujet précis, ne pas raisonner correctement’ - onsamenhangende praat vertellen - wat heel wat anders is, hoewel, als ik naga waarover ik allemaal waag te schrijven, dan steekt er toch een deel van waarheid in.

En plots begreep ik het, plots was er een opening. Ik had gisteren het eerste hoofdstuk gelezen, uit het pas bij de uitgeverij Pelckmans uitgekomen boek van Fien De Meulder: ‘Een redelijk gelukkig huwelijk’ [1]. Ik had de veertig pagina’s bijna in een ruk gelezen en stond letterlijk aan de grond genageld door de stijl ervan, de woordkeuze, de verteltrant die bijna liep als in een film, zonder hapering, in een lang gerekte lijn van dag na dag na dag.

Ik dacht, hoe kan zo iets, hoe kun je er ooit toe komen op deze, sterk persoonlijke, maar tevens en vooral boeiende wijze een roman te schrijven die, meer dan duidelijk het tegengestelde is van wat ik als manuscript heb opgestuurd. Mijn taal, vergeleken bij die van De Meulder is ijs, die van haar is water. Zij raast door de wereld, door het dagelijkse van het leven en ik, ik dwaal doorheen boeken en landerijen, door bergen en bossen, zonder degelijk houvast, opstijgend tot in de wolken.

Het werd me gisteren heel klaar en duidelijk en ik vroeg me af hoe ik het in godsnaam waagde in deze tijden te schrijven zoals ik schrijf en desondanks te hopen dat zelfde uitgeverij mijn manuscript nemen zou?’ En ik begreep nu ten volle, het ‘tu divagues’dat is opgestegen uit de nevels van de nacht als een verwijt dat ik me toestuurde. Had ik geen gebruik gemaakt van het aanbod van Pelckmans om het eerste hoofdstuk op het Web te lezen, dit ‘tu divagues’ ware wellicht nooit over mijn lippen gekomen, en deze blog van 30 juni ware no oit geschreven.

Ik weet dus, que je divague’, dat ik de realiteit van het leven, het dagelijks normaal bestaan onrecht aan doe, dat ik buiten de oevers van het bestaan aan het roeien ben, dat ik op de dool ben met mijn ‘Adem van de Dagen’, op de dool met mijn dagelijkse Blogs; dat ik niet schrijf zoals de anderen, ook dat ik niet schrijf over de dingen waar over geschreven wordt in deze dagen, evenmin niet zoals Erwin Mortier, Tom Lanoye, Stefan Hertmans, zeker niet zoals Brusselmans, maar ook dat geen van de hier genoemde schrijvers, schrijft zoals De Meulder. Ze is, wat mij betreft, een unicum, zoals ik, wellicht een unicum ben wat mijn taal en mijn inhoud betreft, maar dan uitlopend in een totaal, maar dan ook totaal andere richting.

Is het een mea culpa dat ik opstel, een vraag om vergeving? Neen, dit is het niet, het is een vaststelling, een weinig bemoedigende vaststelling dat ik anders schrijf én over andere dingen, én op een andere wijze, én veel minder vlot in woord en verhaal.

‘Mon ami, tu divagues.’ Ik weet het nu, ik besef het nu, en wat meer is, het is te laat om te veranderen, de wereld waarin ik leef is niet meer. Ik ben blijven schrijven met pen en inkt op vergeeld papier, over zaken die voorbij zijn. Ik ben een van de weinige die er in geslaagd is te overleven in het leven dat van vroeger was. Niet dat ik het niet wist, maar als ik eraan begonnen ben was al het te laat om me aan te passen.

But, er is een maar. Tezelfdertijd was ik ook James Joyce aan het herlezen, namelijk zijn ‘Portrait of an artist as a young man’. Ik was gekomen aan een pure brok wereldliteratuur: de sermoenen over hel en eeuwigheid, uitgesproken in het begin van de retraite, in de kapel van het college, waarmee Stephen Dedalus, als zondaar - zonden die hij nog te biechten had – overdonderd en geestelijk overweldigd wordt. Literatuur uit een totaal andere wereld en geschreven met een totaal andere woordkeuze en zinsbouw. Ook deze literatuur die traag, heel traag gelezen moet, zoals Wittgenstein het wenst, heeft niets gemeen met de vlotheid van taal van Fien De Meulder. Het is een troost en ik voel me minder alleen, al wil ik me niet vergelijken met Joyce, absoluut niet.

Wat echter niet belet que j’ai divagué, dat ik, als ik haar lees, de bedding van haar stroom verlaten heb en dat mijn geest een andere bedding heeft gekozen. En een goede raad. Als je in dit verband, iets te zeggen hebt aan een vriend van een gevorderde leeftijd, do not postpone it. Denk niet, ik doe het morgen of overmorgen. Neen, do it, do it now, anders riskeer je te laat te komen.