Er was een tijd dat ik mijn dag vulde met Dante en zijn Divina
Commedia, en de tijd dat ik hem een brief schreef:
Carissimo Dante,
De wijde, open haard
is de ziel van de kamer waar ik je Inferno lees. Ik ben er omgeven met de
Luikse bollenkast, de oude sofa en de zetels, de zware eiken tafel vol met
boeken over je werken, aan de muren hangen wat oude schilderijen en zijn er de
rekken boeken. en ook, en het verbaast je misschien, op de vensterbank liggen
de wondere stenen die ik raapte in de bergen.
Dit alles, en de
eenzame ligging van de woning in de nabijheid van een uitgestrekt bos la tua selva - vormt en voedt mijn
geestelijk landschap waar jij in optreedt en waar aan je woorden een volume
wordt gegeven waarin mijn adem zich mengt met die van jou.
Zo maakt de
woonkamer deel uit van wat ik ben en word en is ze bepalend voor hoe ik je terzinen
lees en wat ik er over schrijf en vooral bepalend voor het gevoel dat het me
geeft, samen met jou, jij toekijkend in de donkere hoek van de kamer, te
herlezen hoe je in verzen, je gedurfde pelgrimstocht door de Hel beschrijft.
Ik schrijf je deze
brief opdat je weten zou in welk oord en in welke omstandigheden je Commedia is
terecht gekomen, je oorspronkelijke Italiaanse versie en ernaast, want je
Italiaans evolueerde ondertussen, een drietal vertalingen die me helpen moeten de
zin van je woorden beter te begrijpen.
En geloof me ik heb
deze kamer broodnodig, om te volbrengen wat ik me voorgenomen heb, ze werkt
aanmoedigend en inspirerend. Ze heeft de inhoud, de soberheid en het antieke,
elementen die ik vermoed aanwezig te zijn geweest als jij aan het schrijven
waart.
Al wat ik zeg of
schrijf is aldus doordrongen van deze kamer en ik denk wel dat, vooraleer ik de
laatste van je honderd canti van je
Inferno zal verwerkt hebben, ik deze kamer in deze woning en het donkere woud
ernaast, meermaals zal opgeroepen hebben.
Er is ook op de
tafel mijn pc je kent dit wel ondertussen - waarop ik het grootste deel van mijn
woorden - sommige eerst in klad neergeschreven, het klad herdenkend en
herwerkend, andere rechtstreeks - overneem.
IK zeg je ook nog
dat je mijn leven grondig gewijzigd hebt, dat ik nu twee levens heb, een
alledaags leven vol materiele gedragingen en mijn leven met jou, hier in de
intimiteit en het eeuwenoude van deze kamer. Je woorden, hoe vreselijk ook,
herleven in mijn woorden zo helpe me de Muze die jou gezelschap heeft gehouden.
Sta me bij haar te roepen als het te moeilijk wordt voor mij.
Het werd na drie, vier pogingen een bundel van driehonderd paginas, die als ik het waag hem te heropenen dringend zou moeten herwerkt worden, herleid
tot honderdvijftig en eraan toegevoegd zijn Purgatorio en zijn Paradiso. Pas
dan zou ik mogen tevreden zijn over het gepresteerde. Pas dan zou Dante me niet
meer komen opzoeken in mijn slaap of op zijn plaats naast de haard. Niet
eerder.
|