Uitzonderlijk, maar deze nacht kwam de slaap niet, de inhoud van mijn boek spookte door mijn hoofd. Ik overliep wat ik geschreven had te beginnen met het hoofdthema dat alles was ontstaan uit de geest, de geest die in den beginne was. Waar ik niets verkeerd mee zegde want voor de Chinezen was het begin Tao, de moeder van alle dingen, Tao wat een synoniem is van geest, maar het is ongewoon om zo iets te zeggen in een roman want hiermee dook ik diep binnen in het domein van én de filosofie én de religie.

Maar, en dit was de aanleiding voor mijn zorgen, ik had de uitzending gevolgd op de BBC van de viering van het platina Jubileum van Koningin Elisabeth in ‘St.Paul’s cathedral’ en was onder de indruk gekomen van de massa woorden en gezangen van lof en dank aan het adres van God en zijn zoon Jezus, ik was overrompeld door de wijze waarop dit gebeurde en de massa volk in de Kathedraal aanwezig en ik stelde er, me heel klein voelend, tegenover wat ik gewaagd had te schrijven over die God die, na de schepping te hebben afgehandeld gaan rusten is en er dus op Hem niet meer gerekend moest worden voor om het even welke tussenkomst in het leven hier op aarde.

Ik overliep in gedachten wat ik hierover geschreven had, hoe ik het gedaan had en waarom, en ik kwam ineens te staan tegenover hen/zij die nog altijd, uiterlijk althans, diep gelovig zijn en hun God loven, eren en aanbidden zoals ze het altijd gedaan hebben. Ik voelde hun vijandschap op mij afkomen en wist niet hoe me te verdedigen.

In feite loopt mijn verhaal wat de handelingen erin aangaat over gewone dingen van het leven. Ben ik een soort Bourgondiër die geniet van de goede kanten van het leven, uitgekozen eetmalen, uitgekozen wijnen en uitgekozen omstandigheden en daar tussenin gesprekken die aan het geheel een essayistisch karakter geven.

Waar ik deze nacht ter mijner verdediging aan dacht was dat ik afgestapt was van de ‘mens-op-aarde’, dat ik die gezien had, de aarde deel uitmakend van de Kosmos, als  de ‘mens-van-de- Kosmos’, wat heel wat meer perspectief en inzicht biedt aan de mens als dusdanig.

Ik heb hem, de mens, in mijn boek wel niet behandeld als zijnde van de Kosmos, maar ondergronds was dit hoe ik erover dacht maar het nog niet zegde omdat ik zo ver nog niet gekomen was met mijn gedachten van toen en ook wellicht omdat ik niet de woorden vond om het te zeggen zoals ik het zeggen wou.

Niemand van de aanwezigen in de kathedraal, zal me hierbij volgen vrees ik, want ikzelf heb er moeite mee de woorden te vinden die dit op een onweerlegbare wijze zouden bevestigen. Ik schreef er lang over, van 01.45 tot 02.15, maar ik heb vanmorgen het klad van wat ik schreef gelaten waar het stond. Alleen mijn einde neem ik over, namelijk dat de mens niet van de aarde is al is hij er aan gelinkt, hij is evenwel ‘het’ element van de Kosmos. De Kosmos, voor mij het lichaam zijnde van de geest van God.

Ik aarzel dus niet meer te zeggen wat ik erover denk en dit laatste is en blijft mijn verdediging, een verdediging die zich situeert op het kosmische vlak.