l

1 Augustus, nationale feestdag in Zwitserland, in de Valais. Een dag die ik zo maar niet kan laten voorbijgaan zonder er even bij stil te staan, omdat die dag in mij is gebrand als ik denk aan de talrijke ‘een-augustus-dagen’ dat ik er was, dat ik mee liep met de mensen van het dorp in stoet  naar de plaats Roua, met vooraan ‘les fifres et tambours’ en de kinderen met een papieren lantaarn in de hand.

Ik denk dat dit een geplogenheid was die nog altijd stand houdt, een dag die eindigde in alle dorpen van de Valais en dan toch zeker in deze van de Val d’Anniviers,  met een groot vreugdevuur waar de kinderen omheen dansten; een vuur in de nacht, als boodschap naar de andere dorpen in de vallei, zichtbaar van uit Grimentz, tot in St_Luc aan de overkant, misschien tot in Chandolin en zeker tot in Ayer dieper in het dal.

Een groot feest van het volk was het. De echo ervan hangt nog in mijn gedachten, kan er niet meer uit. 11 juli, 21 juli roepen geen beelden op, geen gevoelens, maar 1 augustus maakt me week.

Je zult eraan denken in de dag, je zult eraan denken als de avond valt, dit is een zekerheid. Je denkt er nu al aan. Erover schrijvend stormen de beelden op je af, jij in gezelschap van je vrienden daar, achteraf, naa het vuur, bij een glas Fendant, ergens op een terras, of in een of andere kelder, wijn van het vat dat nooit voluit wordt leeg gedronken maar na elke oogst wordt bijgevuld: resten wijn overgebleven van de voorouders, tot ver terug in de tijd, en nu ‘Vin du glacier’ geworden. Je kent nog, als je ver gaat zoeken, de licht bittere smaak ervan en vooral het aroma en de kleur als je je klein glaasje - de wijn wordt gedronken als een relikwie - hield naar het licht. En je weet van vele dergelijke avonden met sober glaasje wijn en een stuk harde kaas, vele maanden, gerijpt in die kelder.

Je weet er van vele dingen, je waart er diep geïntegreerd, een totaal ander mens, iemand uit het volk die met hen de bossen afliep of erover vertelde, de bergen bewandelde of erover vertelde, de toppen beklom en cordée, met Robert en Gustave aan elkaar gebonden met een touw, en erover vertelde. De berghutten bezocht met hen, en in de avond voor de nacht inviel de liederen gezongen met de alpinisten die er zaten, alle nationaliteiten die je je indenken kon om voor het krieken van de dag te vertrekken om een of andere berg te beklimmen van de Zinal Rothorn, tot de Weisshorn, tot de Ober Gabelhorn of de Dent Blanche. en noem maar op, alle toppen die er zijn en die er beklommen worden. Jullie drie, omwille van jou, zich beperkend tot de Bieshorn, tot de Besso, tot de Blanc de Moming. De bergen: in die tijd van jou, je vader- en moederland.

Hoe leefde je er, hoe waart je als je aanzat bij Gustave en Germaine voor een raclette, of bij Freddy voor een glas wijn ‘venin des vipères’- hij was een slangenvanger - of bij Fernand en Emmy, voor une Malvoisie of une Amigne, of op speciale avonden, hun ‘merveilles’*. Mijn lieve God wat een wereld je daar kende. Een wereld die nog altijd open staat in je geest en zich pas sluiten zal als je er niet meer zult zijn.

Je zegt dit allemaal, het kan de laatste maal zijn dat je erover schrijven zult, je laatste 1 augustus, nu nog geacteerd, jij als een zoutpilaar in de vallei. De reeën, de herten, de gemzen  zullen er komen van proeven, jij zult het weten, zult het voelen.

Je waart een deel van het eeuwige in de Val d’ Anniviers, je geest is er in opgenomen.

* Blad dunne velletjes deeg in de olie gebakken en met suiker bestrooid.