De dochter van een goede vriend mailde me, onlangs, een foto, gevonden in het archief van haar vader, de aquarellist en etser, Jef Vaes. Ik was verrast én door mijn jeugdig uitzicht én door  het silhouet van Stonehenge op de achtergrond. Ik wou toen teruggaan, naar wat ik over die reis met hem en zijn zoon Francis geschreven had, maar ik kon me het jaar niet meer herinneren en kwam terecht in maart 1992 op een boek dat ik toen aan het lezen was: ‘The unauthorized Version: Truth and Fiction in the Bible’, van Robin Lane Fox[1].

 In die tijd zag ik - de Bijbel een belang rijke factor zijnde -dit boek als een nieuw geestelijk avontuur en de eerste zin eruit die ik overgenomen had in mijn dagboek, was een zin  uit het Evangelie van Johannes - King James’ versie - zijnde de woorden van Jezus aan Pilatus gericht:

‘To this end was I born and for this cause came I into the world, that I should bear witness to the truth. Every one that is of truth heareth my voice’.

‘What is truth?’ asks Pilate and does not receive a reply.’[2]

En mijn bemerking van toen was, dat ofwel de schrijver van het Evangelie van Johannes het niet wist, ofwel dat Jezus het niet nodig vond Pilatus uit te leggen wat waarheid was, omdat voor Hem de Waarheid maar een woord was, de Waarheid het leven was en het zoeken er naar, het zoeken was van waarden om er naar te leven. Iets dat niet kan aangeleerd worden, je weet het of je weet het niet. En het is beter het te zwijgen dan het uit te leggen.

Ik ben nu niet teruggegaan naar het boek, een lijvig werk van een kleine 500 bladzijden, mijn antwoord van toen is nog altijd mijn antwoord van nu. Ik weet niet wat er is van ‘de’ Waarheid, ik heb er trouwens geen behoefte aan het te weten, ik heb die nimmer gezocht ook niet, en het zwijgen van Jezus gaat in deze richting, want voor Hem is het, het Leven, en Hij is het leven, zo zegt Hij toch.

Dertig jaar in een mensenleven is een lange  periode, als de jaren nog moeten geleefd worden, echter eens voorbij zijn het maar wat volgeschreven pagina’s en als je erin bladert ben je even verrast met wat je ontmoet aan woorden, als met de foto van jou die je ontving.

Evenwel, de foto vertelt me van een reis die ik maakte met Jef Vaes en zijn zoon Francis, het boek van Robert Lane Fox vertelt me over mijn lange zoektocht naar wat van de Bijbel en de Geschriften was. Naar het ware, het echte dat erin te vinden was, de echtheid van het boek als boek. En hoe verder ik erin vorderde hoe verder ik erin verdwaalde me vragen stellend of wat Robin Lane Fox vertelde dan wel de ware geschiedenis inhield. En ik stond even ver na de lezing ervan dan toen ik eraan begonnen was.

Maar de gedachte dat de Waarheid het leven is en dat in die richting elk zoeken overbodig was: het leven was het leven, sensationeel en wonderlijk, zo verbazend zo ontzaglijk, dat wat er zal uit voortvloeien even ontzaglijk en even wonderbaar zal zijn. Dit is de visie die ik van al mijn lectuur heb overgehouden. Ik vind ze verdedigbaar, ik vind ze vol (zelfs blijde)verwachting.

[1] Robin Lane Fox: ‘The unauthorized Version, Thruth and Fiction of the Bible’ ; Viking 1991.

[2] Een vraag van Robin Lane Fox: Was er een tolk aanwezig bij het gesprek of was het een vondst van Johannes de evangelist?