Ik hoor op Klara een voorbeeld van de poëzie die vandaag geschreven wordt. Ik hoor een gedicht uit een bundel die genomineerd wordt voor de ‘Herman de Coninck-prijs’. Ik hoor hoe de wereld veranderd is en des te meer als ik aan de vijver, gisteren, het gedicht las, overgenomen in de - toch wel heerlijke - recensie van Jeroen Dera[1] over een bundel gedichten van Mattijs Deraedt voor wie ‘de schaduw van zijn voorouders een ton weegt.

Het is me duidelijk ik leef - en mijn leven is schrijven - in een andere wereld dan die van nu, en zeker wat de wereld van de poëzie betreft. Deze die ik gekend heb is opgedoekt, is totaal verleden tijd, is, zoals elke andere vorm van kunst, van een wereld die begraven werd of wordt. Oude waarden/woorden worden met de voeten getreden, achterwege gelaten met een grijns.

Zeg me dan waarom ik verder schrijf, waarom ik mijn achterhoede gevechten zo duurbaar vind; waarom ik halsstarrig blijf geloven dat wat ik schrijf, proza als poëzie, niet gebeurt in een begrafenisstemming?

Of, waarom ik verder ga in een stijl die ik wenselijk en noodzakelijk acht om te zeggen wat ik nog ‘zegbaar’ denk te zijn in een wereld die niet meer bestaat?

Wat ik schrijf haal ik uit de stand van sterren en planeten van het ogenblik, liever dan uit de dorre naaktheid van de gebeurtenissen, waarbij de hogere sferen, gewild of uit armoede, afgedekt worden, gesloten blijven.

Ik vond onlangs het verhaal terug  van Pascal Verbeken (°1965) die, op zijn schrijftafel, als stille getuige en inspiratie- bron ‘een schriele scheut van een beuk’ heeft staan. Een simpel iets, schrijft hij, maar een herinnering aan Paul van Ostaijen omdat de scheut afstamt van de beuk waarop van Ostaijen zicht had de laatste dagen van zijn leven.

Ik ben helemaal mee met Verbeken. De scheut die er nu niet meer zal staan, is te zien en te kennen als een bron van poëzie en van proza die buiten de realiteit staat, die een meerwaarde geeft, iets dat op jou afkomt van uit de ruimte. Een fractie van een moment dat inspirerend werkt, dat je binnenleidt in de geheime wereld van het schriele van de beuk die naast je staat te groeien terwijl jij je woorden schrijft.

Ikzelf heb een lange tijd geschreven met op de tafel naast mij een bolvormige kei, gevonden in de Navizence in Zinal, die ik, na de ‘Tao of Physics’ van Fritjof Capra te hebben gelezen, vervangen heb door een stuk verwrongen staal dat een vriend me mee had gebracht uit de ovens van Sidmar. Daarna werd de brok staal verwisseld en werd het een, vreemd van vorm, stuk wortel die ik ooit vond in het bos. Vandaag is het een pot witte orchideeën, die zijn bloemen aan het verliezen is, met de afgevallen bloemen naast mij die ik nog laat waar ze liggen.

Het zijn maar kleine dingen, voor velen nietszeggend, maar ze leven in hun atomen, en als ik schrijf vertrek ik in gedachten vanuit het leven dat ze bezitten, verborgen voor het oog, maar ze bewegen in hun beweegloosheid, zoals T.S. Eliot het wist van een ‘Chinese jar’.

Het is precies de beweging in het beweegloze dat poëzie is, voor mij. Ik schrijf dus altijd met het poëtische liggend of staande naast mij, het kan ook het beweegloze zijn van de woorden in een boek.

Poëzie schuilt in het binnenste van het woord, niet in het uiterlijke ervan, wat ons nu wordt opgedrongen en waar tegen we ons uit alle krachten die ons resten willen verzetten.

Het resultaat ervan ons onbekend zijnde, maar vrezend dat we het niet zullen halen.

[1] De Standaard der Letteren van 27 februari 2021.