Gustave Mahler en, ‘Das Lied von der Erde’ waar ik naar keek en luisterde, in een ‘streaming’ uitzending de avond van 29 januari, vanuit de vernieuwde Bijloke concertzaal in Gent. Durf ik erover schrijven, als niet-musicoloog, durf ik zeggen dat ik én overhoop word gehaald, zoals altijd als ik das Lied hoor, én tezelfdertijd enigszins ontgoocheld was omdat ik, in het orkest, bij momenten, passages ontmoette die de perfectie, zoals ik die meende te kennen, niet haalden: in de eerste plaats omdat ik de vereenvoudigde instrumentale versie van Arnold Schönberg niet kende, ik was er door in de war, en dan, wat sopraan (waar ik een alt verwachtte) en tenor betreft, het bestaan van een manke synchronisatie tussen beeld en woord dat storend was.

Daarenboven, Ik dacht de tekst van de Lieder te kennen maar weinig ervan heb ik bij het luisteren begrepen. Een fout van mij, ik had dit moeten voorzien, of lag het aan het ‘floue’ van de woorden?

Wat ook, het is, zoals ik het ken sedert de jaren vijftig, een kolossaal werk qua orkestratie en melodie, ik ken geen muziekstuk dat me zo ontroert door de schoonheid ervan. Het begin van het eerste Lied brengt me de tranen in de ogen, en niet alleen het begin ook vele andere passages verder in het werk - Dunkel ist das Leben, ist der Tod - grijpen me bij de keel. Het geheel kent, zes Lieder gebaseerd op een reeks Chinese gedichten, vertaald door Hans Betghe kennen een ongelooflijk mooie climax in het laatste lied, der Abschied, dat overkomt letterlijk en figuurlijk als een wegglijden uit het leven naar de eeuwigheid toe. En het is Mahler zelf die spreekt:

‘Er stieg vom Pferd. / Er sprach, seine Stimme war umflort, / du mein Freund, /mir war auf dieser Welt das Glück nicht hold / Wohin ich gehe? Ich wandre in die Berge / ich suche Ruhe für mein einsam Herz ich wandle nach der Heimat, meiner Stätte / ich werde niemals in die Ferne schweifen / still is mein Herz und harret seine Stunde.

Die liebe Erde allüberall / blüht auf im Lenz und grünt / aufs neu allüberall und ewig / blauen licht die Fernen. / Ewig… Ewig… Ewig…’

Google, Wikipedia, You Tube, weten er heel wat over. Ofwel, mijn vriend, bent je geïnteresseerd en zoek je het op, ofwel verkies je Mozart of Beethoven of Bach en laat je het voor wat het is.

Ik zelf loop er nu al zeventig jaar mee rond, het is voor mij een groot stuk kosmische muziek, een uitzondering op de regel. Mahler, een godsbegin?

PS.

Gustave Mahler, °7 juli 1860, overleed op 18 mei 1911. Zes maanden later, dirigeerde Bruno Walter de postume première van Das Lied von der Erde in München.