Wat een tijd het was, een oeroude tijd schijnt het, toen er nog brieven geschreven werden met de hand en op de post gedaan met de mooiste zegel er op gekleefd. Ik dacht even aan Joseph Brodsky[1]:

The dreams you dream are not of girls half nude,
but of your name on an arriving letter...

Brodsky zou dit nu niet meer schrijven, ik evenmin. Ik denk dat de laatste brief met de hand geschreven die ik ontving, dateert van het einde van vorig jaar, van een groot kenner van de Franse literatuur noem ik hem. Ik vraag me nu af, hoe ik hem - en of ik hem - bedankt heb voor de moeite die hij gedaan heeft de pen te nemen en me een lovende brief te schrijven. Als ik het niet zou gedaan hebben dan is het enkel te wijten aan de drang die ik meedraag voorrang te geven aan mijn blog. Ik weet het, het is geen excuus, maar wellicht wordt het niet meer verwacht op een zelfde wijze een antwoord te krijgen, al zijn er wellicht nog uitzonderingen die uitzonderingen zullen blijven, maar heden ten dage, is het de tijd van het een e-mail, snel en daadkrachtig, en misschien heb ik wel geantwoord met een mail.

Zo, als ik het sentimentele van ‘an arriving letter’ vergeet, was er vanmorgen de e-mail die op mijn scherm verscheen en die ik las met een deugddoend gevoel. Hij kwam uit een onverwachte hoek. Verrassend mooi was het wat er geschreven stond over de Vaucluse en ‘de adel’ – mijn vriend wat is dit woord juist gekozen – van de oude rotspaden, in de zon, met de geur van tijm en rozemarijn en de rook uit de schoorstenen naar de avond toe. En al wat er bij hoort: een werkkamer als een cel met dikke muren, met boeken gestapeld op de tafel en bovenal, de vlammen in de haard en, schrijft hij, de doordringende geur van eikenhout, zoals in dat gedicht van Salvatore Quasimodo uit een van je vroegere blogs dat ik bewaard heb als een relikwie:

Desiderio delle tue mani chiare 
nella penombra della fiamma
sapevano di rovere e di rose
di morte. Antico inverno.

(Verlangen van je klare handen in de schemer van de vlammen, ruikend naar eik, naar rozen, naar de dood. Winters van oudsher)

Ik lees zijn mail. Elk woord roept herinneringen op. Ik ken wel niet de Vaucluse zoals hij die kent, maar ik ken wel de ‘adel’ van de bergpaden, en ik dacht aan het pad naar de cabane van de Arpittetaz, of aan het pad naar de Pas de Lona of naar de Col de Torrent, paden zwaar getekend door de vele geslachten die er sedert eeuwen, misschien millennia, zijn overheen gegaan.

En, ik ken wel de chalet van de ‘Antico inverno’, de winter van oudsher, met de open haard, de boeken in hun rek, de oude tafel met de houtworm erin en het veldbed in de hoek, een lang en vol herinneren, en mijn vriend, ik antwoord je nu als bedanking, met een versregel van Saint-John Perse, die ik al zo dikwijls heb gebruikt omdat het een parel van een zin is, toepasselijk op wat jij me schreef:

‘Mais de mon frère le poète on a eu des nouvelles. Il a écrit encore une chose très douce. Et quelques-uns en eurent connaissance...’

Ik ben gelukkig, een van hen te zijn, die kennis kreeg van wat je te vertellen hebt.

En voor eenmaal is het geen gefilosofeer, zijn het geen gesprekken over God en, als Hij er is, wie Hij wel zou kunnen zijn. Neen het gaat hem om de simpele dingen van het leven, over de geur van thymus, de geur van de wind over ‘de adel’ van de bergwegels, in hun kronkelbeweging naar de top, ook deze van de Vaucluse; het gaat hem over de geuren van het opspattende leven dat er de natuur is.

Je woorden zijn ervan doordrongen en je schrijft, mag ik het zeggen, zoals Cees Nooteboom, een man die me nauw aan het hart ligt als hij het heeft over het leven op zijn eiland.

En dan het overheersend parfum van thymus, herinnering aan grootmoeder Sylvie, die me meenam in de zomer – mijn hand in de hare - langs een holle zandweg de wanden ervan begroeid met tijm en zovele andere kruiden.

Niet te begrijpen voor buitenstaanders maar, mijn vriend, omdat het zo mooi geschreven staat, heb ik je mail geprint en gekleefd in een heel speciaal schrift. Het is wel geen brief met de hand geschreven, maar aldus hebben je woorden kans langer bewaard te blijven dan op mijn PC waar ze vroeg of laat vergaan zullen. Wat ik nu precies niet wens. Integendeel ik wens je woorden een lang leven toe.

Deze blog is dus voor jou bestemd, ook voor hen die me regelmatig lezen, om aan te tonen hoe gestructureerd we zijn, hoe herinneringen zich laag op laag hebben opgestapeld, lijk de jaarringen in een boom en waarvan alle ringen, lijk alle herinneringen, met levenssappen worden besproeid.

[1] Joseph Brodsky (1940-1996), (Nobel prize 1987): ‘A Part of Speech’, Oxford University Press, 1980, pag;63. Hij schrijft ook wel in zelfde gedicht: ‘And if parishioners should cease to breed / the pastor would start christening their autos’.