Voor de vogels, de merel, de meesjes in de tuin is het volop lente, ik hoop dat ze zich niet vergissen, dat de hoge winden die al enkele dagen over de velden en de daken ijlen, geen voorbode zijn van een winter die nog altijd kan toeslaan. Ik ook, indien dit zou gebeuren zou er door ontredderd zijn en ook de kweepeer waarvan de bladknoppen zich al openden.

Ik schrijf dit maar, flarden zinnen die me te binnen vallen, hoewel ik gisteren, vóór het slapen gaan, een totaal ander begin klaar had, een zin van Milan Kundera In zijn ‘La vie est ailleurs’ van het jaar 2000:

C’est seulement quand il est âgé que l’homme peut ignorer l’opinion du troupeau, l’opinion du public et de l’avenir. Il est seul avec sa mort prochaine, et la mort n’a ni yeux ni oreilles, il n’a pas besoin de lui plaire, il peut faire et dire ce qu’il lui plaît à lui-même de faire et de dire.’ 

En het is exact hoe ik me voel als ik bezig ben: de wereld - de tuin maakt er geen deel van - is ver weg, evenwel niet onbestaande maar niet doordringend tot mijn handel in woorden.

Enkel omdat ik er geen goed oog in heb, omdat ik niet wil vooruitzien op wat ons, bijna met zekerheid, als de moslim minderheid van nu zal worden aangevuld met de kinderen die teenagers gaan worden en wat later twintigers, te wachten staat. Een beeld dat ergens hangen blijft lijk spinnenwebben in hoge balken.

Je peux donc, tout, comme Kundera, à mon âge, me permettre d’ignorer ce qui se produira d’ici une génération, want de nabijheid, wat mij betreft, van de dood, verleent me dat recht, in elk geval ik neem het, ik heb, zoals Kundera die enkele jaren jonger i - hij is van 1 april 1929 - voortaan genoeg aan mezelf.

Niemand kan het me kwalijk nemen, want aan wie anders dan aan mezelf ben ik nog rekenschap schuldig. Daarenboven, who cares? Of het nu goed gevonden wordt of verworpen, het staat er en het is te nemen of te laten, want ik schrijf, meer nog dan met de spinnenwebben aanwezig in de balken van het huis, met een wachtende aanwezigheid een andere kamer. Ik durf hopen dat hij niet naast of achter mij zit om toe te zien op wat ik over hem aan het schrijven ben.

Ook nog, waarom zou ik me zorgen maken over wat ik schrijf als het maar mijn gedachten zijn die ik neerschrijf en ik het doe, op een spraakkundig juiste wijze - een goede vriend van mij zorgt er voor - en ik me inspan om dit te doen op de meest eerbare, leesbare maar ook literaire wijze.

Er is een periode geweest dat het mijn broer was die over mijn schouder toekeek, en toen ik over Dante schreef, was het zijn donkere gestalte die ik naast mij voelde, Dit waren grote momenten van verbondenheid die me zekerheid gaven over mijn woorden.

Vandaag is het mijn verbonden zijn met schrijvers als Milan Kundera dat mijn toevlucht is. Ik dank hem en omkrans hem met een stuk eeuwigheid. Het was een groot voorrecht hem terug op te voeren.