Ik dacht aan het stadje Rye, ik dacht aan de ‘Mermaid inn’, aan de parish church met de oeroude yew tree, ik dacht aan wat geschreven staat in de ramen van de zuidervleugel. Ik beeld me in een knaap te zijn die er trouw de mis bijwoont en telkens ik er kom lees ik: ‘Jupiter – Comet – Moon – Sun – Milky way – Saturn’; word ik geconfronteerd met beelden die wijzen naar de hemel boven me, waar de troon is van God. Elk woord een verhaal zijnde, zeker Jupiter, zeker Saturnus, geheimzinnige, vreesachtige voorstellingen die spoken in mijn hoofd. Ik word er door getekend, zoals door het water van mijn doopsel.

Ik denk dat vroeger, veel vroeger, de woorden zeggingskracht hadden voor kinderen en voor volwassenen meer dan de heiligenbeelden in de kerk of de figuren ervan in de glasramen; dat ze hen dichter brachten tot het eeuwige, het oneindige, en dat ze hierdoor, eraan denkende, een ruimere visie verwierven over de wereld waarin ze leefden; dat ze de hemellichamen erbij betrokken; dat de ziener die de woorden had afgewogen en aangebracht, hiermee een bijzondere boodschap nagelaten had aan allen die de kerk betraden en de woorden lazen.

Ik, toen ik er stond, die bewuste namiddag, moet een ogenblik de boodschap begrepen hebben, als een beeld, als een confrontatie met iets dat me oversteeg. Ik ben weggegaan die namiddag en de volgende morgen teruggegaan om de woorden over te schrijven al kostte het me heel wat overredingskracht om mijn vrienden te overtuigen nog even te wachten alvorens verder te reizen.

Ik ben enkele malen terug gekeerd naar Rye, heb telkens de kerk bezocht, als ik me goed herinner lag er zelfs onder glas een Bijbel open op een fout gedrukt woord. Dichtbij de kerk, in een steegje was er a second hand bookshop, waar ik op een dag én de gebundelde essays van T.S.Eliot gevonden heb én, wat ik als een vondst toen zag, een boekje van ene George Adam Smith over de vroege poëzie van Israël[1] met een belangrijke zin erin die ik ontdekte bij het doorbladeren ervan, een voor mij belangrijke bemerking bij de stilstaande zon en maan, zoals opgetekend in het boek Joshua van de Bijbel:

‘There is no reason to doubt that this poem, like so many others is the tradition of an actual event, but it does not suggest that this event was a miracle.’

De schrijver, G.A.Smith, in de jaren 1920 - ver voor Velikovsky - was er dus van overtuigd dat het gebeuren ten tijde van Joshua een reëel gebeuren was, dat zon en maan - waar de theorie van Velikovsky is op gebaseerd - hebben stilgestaan gedurende een lang deel van de dag.

Zo is het gebeurd en is er uit gevolgd dat de essaybundels van T.S. Eliot, dat mijn bezoeken aan de parochiekerk en zelfs de hoger geciteerde zin, bijgedragen hebben tot mijn vorming.

Het stadje Rye met zijn middeleeuwse steegjes is dan ook een van de plaatsen in Engeland, naast Stonehenge, die ik in mijn hart draag en dit om diverse redenen, evenwel nog niet zoals Iona, the holy Isle op de westkust van Schotland, omdat Iona iets mystieks heeft wat zijn traditie betreft. Omdat Iona een gans andere geschiedenis draagt die zich toont als een baken in de christelijke beschaving van het westen.

Maar Rye is dichter bij ons en kent niet die betekenis die Iona kent, het is een stadje in het graafschap East-Sussex dat verdient bezocht te worden, zelfs via Google misvalt het niet.

[1] George Adam Smith: ‘The Schweich Lectures, 1910, The Early Poetry of Israel in the Physical and Social Origine’. Published for the British Academy by Oxford University Press, 1927.