Wie leest me nog na al die tijd dat ik me bloot geef in mijn woorden; wie is het die alles vallen laat om me op te zoeken, me uit mijn eenzaamheid te halen en met mij enkele ogenblikken te gaan wandelen in mijn landschap?

Ik heb er geen beeld van hoe mijn betrekkingen verlopen met een handvol volgelingen, er zouden er honderd moeten zijn en er zijn er, och arme, amper meer dan toen ik begonnen ben, tien jaar geleden. In elk geval niet om er hoog fier over te zijn, integendeel.

En toch, in plaats van mijn conclusies te trekken ga ik stoïsch verder voor de enkelen van het eerste uur die me trouw hebben gevolgd. Ik dank hen, een steun en toeverlaat te zijn geweest, een aansporing om halsstarrig aan bod te blijven.

Ook zij, en vooral zij die mijn pogingen hebben gewaardeerd en mijn inbreuken op de taal hebben aangeduid, allen zijn waardevol geweest, ook zij waarvan ik wist dat ze er waren maar zich niet wensten te roeren in mijn debatten met taal en woord.

Want, ik kan het je verzekeren debatten zijn het, ik houd ze dagelijks met mezelf over wat ik je aanbieden zal en hoe ik het zal doen. De morgen, het begin van mijn dag, de meest vruchtbare momenten zijnde. Huxley, herinner ik me, wou zijn duizend woorden geschreven hebben vóór het ontbijt; Anne-Marie Nothomb, staat elke morgen op om vier uur, las ik eens van haar, en zoals ik me voel, moeten er duizenden zijn die, eens gewekt, aan het schrijven gaan - aan het schilderen, beeldhouwen, aan het componeren gaan - de menselijke geest van velen kent geen ogenblik rust, eens in beweging gekomen in de morgen.

Ik ben geen uitzondering, ook ik word gewekt door de roep van het woord dat genomen wil worden, niet achtergelaten te worden als onuitgesproken gedachten. Het komt er dus op aan deze roep te beantwoorden en er op in te gaan. Meer is het niet, maar het is ook voldoende, meer moet er niet gevraagd worden.

De realiteit is dat er geen dag is dat niet geschreven wordt. Er is zelfs meer, er is bij de minste aarzeling, een aandringen om te doen wat gedaan moet worden, zelfs als er niets is. Je vertrekt dan van uit een leegte die je schrijvend, zin na zin, gaat opvullen, soms laag denkend, soms hoog dravend, soms middenin waar ik hoor te zijn.

Om je maar te zeggen hoe ik mijn morgens vul. Om het even welke dag het is in welke maand of in welk jaargetijde, het schrijven steekt er bij mij als een wapperende vaan boven uit. Voel ik me er goed bij? Soms wel, soms niet, maar iets in mij legt het me op. Wie of wat dit ‘iets’ is zoek ik niet op omdat ik niet weet of het komt van uit mij  of van buiten mij, of het niet komt van de Kosmos uit.

Dit zijn, wat ik noemen wil, grote woorden, maar we zijn deel van die Kosmos, waarvan elk deel hoe groot of hoe klein, verbonden is met elk ander deel, dat aldus geen deel meer is maar als een totaliteit moet gezien worden. En, zoals die totaliteit inwerkt op de slinger van Foucault - leert ons Eco - zo werkt de totaliteit in op mij.

Zo wie is het die me schrijven doet?