‘And now it was evening. And Almitra the seeres said. Blessed be this day and the place and the spirit that has spoken. And he answered was it I that spoke? Was I not also a listener?’

Ben ik het die schrijf, ben ik niet eerder iemand die luistert naar wat hem gezegd wordt, het overneemt en neerzet alsof het van hem komt? Het is een vraag die ik me regelmatig stel als ik ga neer zitten en wacht, wacht tot de woorden komen. Soms is er hulp zoals vanmorgen van Kahlil Gibran, maar meestal is er leegte als ik de ogen open op de resten van de nacht en dan gebeurt het of gebeurt het niet. Is er een licht vloeien van water uit de bron, dat stilaan toeneemt en vlugger vloeien gaat, breder, voller, water dat is als woorden.

Komen deze woorden uit mij. Ben ik het die schrijf of is het de bron die schrijft?

Ogenschijnlijk is dit een onnodige vraag, toch stel ik ze in het licht van wat Itzhak Bentov me leert en wat Niels Bohr wist over de kwantum wereld ‘als je denkt die begrepen te hebben, dan hebt je die juist niet begrepen’. Ik beken dus dat ik met open blik ben gaan kijken naar wat ik dacht reëel te zijn, en dan vooral al wat betreft de wereld van de geest, de wereld van de gedachten. Zou die wel, zoals d’Ormesson dit zegt zich bevinden in mijn hersenen en is het zo dat ik lees wat er in mijn hersenen, in mijn geheugen, voorhanden is als ik schrijf?

Ik weet/herinner me wel wat Bohr ooit zegde, ik weet wel wat d’Ormesson dacht en schreef, maar er is een verschil tussen weten en te gebruiken wat je weet. Er is een bepaald proces dat zich afspeelt, namelijk het verwerken van wat je weet en, wie of wat is het dat verwerkt; die de zinnen vormt en samenbrengt op een wijze dat de ene voortvloeit uit het andere en er ideeën ontstaan, die ogenblikken ervoor nog niet bestonden.

Er is aldus een zijn en een worden. Ben ik het de oorzaak van het worden, van het verwerken of, is er iets anders in het spel iets dat te maken heeft met het mysterie dat de geest van de kosmos is? Is het dit dat Gibran bedoelde als hij antwoordde: ‘was it I that spoke?’

Deze vraag maakt het plezier uit van het schrijven en van het lezen. In mijn geval is het, het schrijven én het lezen. Achteraf gezien is het een dubbele vreugde die mijn beloning is voor de inspanning die ik doe. En in feite is het geen inspanning, het is maar een laten afkomen wat er in de tunnel ineens aanwezig is. Iets dat je niet gevraagd hebt, wel iets dat je aangereikt wordt en dat je genomen hebt als een gift uit het ongekende.

De wereld van de dingen om me heen is me vreemd als ik dergelijke zaken schrijf omdat, wat ik vertel, afkomstig is uit een andere, een meer dan vreemde wereld. Gibran maakte me er attent op; hij schrijft dan ook als een profeet die we graag aanhoren, zelfs en vooral als hij iets zegt of schrijft dat niet van hem is.

Het is ons groot geluk, niet te weten van Wie of van Wat het is.