Om jullie te bekoren op een of andere wijze, bewandel ik vele wegen, zo uiteenlopend mogelijk, maar ik keer ook in gedachten terug naar plaatsen waar ik ooit was, zelfs naar plaatsen waar ik nooit was. Dit ook wat mijn boeken betreft, ik koop er geen nieuwe meer maar het gebeurt wel dat ik het boek van vroeger meeneem naar mijn plaats aan de vijver van Johan, liefst een boekje zo dun mogelijk, liefst een boekje met een lepel filosofie die ik herkauwen kan, waarin ik me verbergen, me oplossen kan.

Vandaag, op het terras in de zon gezeten blader ik in ‘Le Livre du Thé’ van Akakuro Kakuzo[1]. Ik zie me er zitten als een standbeeld in de zon, terwijl nu en dan bladeren neerdwarrelen over mij, in een licht gereuzel, tot naast het boekje voor mij. De stilte die me omhelst, ik denkend aan een versregel van Saint-John Perse : les graines flottantes  s’ ensevelissent au lieu même de leur atterrissage il en naîtront des arbres pour l’ébénisterie.

De tijdloosheid der dingen die me omringen, waar ik ben als standbeeld even tijdloos, ware het niet, ware het niet dat ik openbloei, dat ik lezen ga wat ik ooit heb onderlijnd: ‘Avant de devenir un breuvage, le thé,  fut d’abord une médecine. Daarna, in de achtste eeuw, werd het ceremonieel van het thee zetten en schenken een sacraal gebeuren, werd het een elegante vorm van ongeschreven poëzie waaruit later in Japan het theïsme ontstond, een soort esthetische religie.

Waar ik zit  en hoe ik er zit, is er het beeld van de vijver, het water licht rimpelend: tere, geluidloze kringen licht. Ik zie dit zo gebeuren al let ik er niet op, maar het is, en er is ook hierop geprojecteerd, het beeld van het thee zetten, in een plaats met een vaas en een takje vers geknipte lentebloesems, een film die ik ooit zag.

Poëzie de kamer, poëzie de lentebloesems, poëzie de theepot en de tassen, elke nauw berekende handeling van de handen, alles een eenheid vormend, een lang gedicht uitgedrukt in amper zeventien lettergrepen.

Wat een paar woorden in een boekje vermogen als je je laat gaan, als je in een paar momenten de realiteit verlaat en wegdroomt in een plaats waar je nooit waart om toe te kijken op een handeling die je ervaart als poëzie. Of wat we vermogen op dagen dat de herfst toeslaat, je weet het aan het licht dat geler werd, aan de wind die een frissere rand heeft, aan de weerbarstigheid van je spieren als je beweegt.

Je zit er maar. Je wacht op niets. Je kijkt om je heen zonder te kijken, het water in een groene band gras, de struiken langs de grachtkant, de populieren over jou, suizend. Suizend de tijd die voorbij gaat, de aarde die wegschuift van de zon en de zon die wegzinkt achter het bosje bomen aan de horizon. Je kunt er zo, lang blijven - Und die das Dorf verlassen wandern lang  und viele sterben vielleicht unterwegs - of, na Saint-John Perse, Rilke die even aanklopte - maar, voor jou op de tafel, wat is van de geest van een man die je nu kent. Hij schreef in zijn allerbeste dagen een boekje over wat het betekent, het zetten van thee. Hij schreef ook nog, je weet het nog van vroeger, je hoeft het niet op te zoeken, over de discipline die Zen is. Zen die eist dat de minste van onze handelingen met de meeste zorg en preciesheid moeten worden uitgevoerd. Dus, wat mij betreft, ook wat hier geschreven staat. Ik het herlezen zal, het herdenken zal, het herschrijven zal.

Of ik de absoluut perfecte vorm bereiken zal?

[1] Akakuro Kakuzo: ‘Le Livre du Thé’, traduit de l’Anglais par Gabriel Mourey, Dervy-Livres, Paris.