.

Als ik zeg dat wat ik schrijf, een effect is van het Woord in mij, hoe kan ik  dan vertellen over de simpele dingen van het leven, als die dingen ook, niet van het Woord zouden zijn? Belangrijk is dus niet zo zeer wat ik schrijf en hoe, maar wel het feit dat ik schrijf en het blijf doen. Belangrijk is dat ik het Woord gebruik en aanwend, dat ik het niet naast mij laat liggen.

Dit is dan mijn betrachten, dit is mijn adem, dit heb je te aanvaarden of te verwerpen.

Ik ken, in de bergen van de Valais, ik ken er, vertrekkende van uit Grimentz, gekomen aan de voet van de Moirygletsjer - die thans absoluut niet meer is wat hij was - een plaats op de alpenweide met vroeg in de zomer een oneindige variëteit van bloemen en planten, wellicht ook een even grote variëteit van kevers en spinnen. Wel, je beeld je niet in hoe goed ik me voelde als ik er was. Zelfs, hoe goed, nu ik me inbeeld er te zijn in het grote licht dat van de bergen is.

Ik ken tal van plaatsen waar ik in gedachten heen kan - al was het maar het eiland Iona op de westkust van Schotland - maar die ‘tuin’ daar, ‘ce jardin-là’ is uitzonderlijk voor mij. Ook, ik weet het, uitzonderlijk voor de kinderen, de kleinkinderen en voorzeker ook voor de achterkleinkinderen als ze deze zullen leren kennen. Het is, bij uitstek, zo zie ik het thans, de plaats, zeer toegankelijk, waar de Natuur in alle vormen en kleuren, in alle tekens van leven aan het werk is.

Als ik die plaats terug roep, waar haal ik die, waar ligt die opgeslagen, binnen in mij, omheen mij? Of, is er in mij een  mechanisme aanwezig dat me toelaat me terug te plaatsen in wat me nog overblijft van mijn verleden? Het moet ergens zijn, ergens in de minimaalste deeltjes van dit bestaan dat ik meen van mij te zijn maar dat even goed van het Universum kan zijn, ik, een deel ervan.

Zo goochelen we met wat ons overstijgt, zo beelden we ons in wat er is van de dingen, wat er is van het leven en van het herinneren, met de gevolgen hieraan verbonden, de gevoelens die opgewekt worden en ons beroeren in ons ‘Dasein’.

Ik heb een vriend, een groot wandelaar en een grote geest, die het ganse landschap van zijn streek in zijn gedachten heeft, en zoals ik hem ken, ook een deel van de landschappen van Ierland en van andere plaatsen, wie weet welke? Dit alles gedrenkt in woorden die druipen van de literatuur die waard is poëzie genoemd te worden. We weten het, want hij schrijft het uit, en in zijn woorden vangen we de echo op, van de echo die voor hem de wandeling was. Dit is het eeuwige dat er is en er dus altijd zijn zal, het wonder dat van de  Geest is, waarvan we, zegt de Bhagavad Gita, een deeltje ontleend hebben. Zo leven we, zo leven er velen, doordrongen én van wat ze onder ogen krijgen, én van de betekenis, de diepere ondergrond ervan.

Dit is van de oneindigheid die van de geest is, het verwerkingsproces van al wat is, van het zichtbare en het onzichtbare en van de wisselwerking van het ene in het andere. Of de grootheid die van de mens is: het weten en het houden, het zien en het begrijpen. En hier gaat het om, dit is wat de mens is en vermag, al vermag hij ook andere zaken die dan niet van die mens zijn die ik hier beoog, maar van een meer dan afvallige.

Wat ik schrijf en hoe ik schrijf is van de mens van jaren die ik ben. De koele zaken hebben geen vat op mij, zeker niet de zaken die ik lees in de recensies[1] van de dichtbundels die genomineerd werden voor de ‘C. Buddingh-prijs’, zoals wat ik hier schrijf, niet de minste vat zal hebben op de makers van die bundels.

Het is de enige troost die ik er bij heb.