Wat weet ik over de diverse kunsten-stromingen in dit land, in de wereld? Wat over de kunst die de Hallepoort-tunnel in Brussel ‘opfleurt’: abstracte beelden in zwart-wit op de wanden aangebracht ‘die met behulp van lichtscenografie gekleurd worden’. Wat over Nick Ervinck, de beeldende kunstenaar, die met een tekening de drie buitenruimtes in het kunstencentrum, Nona, Mechelen, met elkaar verbindt. Het deel dat thans aan Nona werd toegevoegd is gevestigd in een voormalige drukkerij en in bepaalde ruimtes ervan wordt ernaar gerefereerd, wat een ‘authentieke feel’ geeft. Aldus Filip Tielens in de Standaard van 18 januari.

Ik lees erover, maar wat weet ik meer als ik dit niet met mijn eigen ogen aanschouwen kan. Ik verplaats me niet meer, de reële wereld blijft gesloten.

En wat weet ik over J.R., de jonge Franse artist van 35, de ogen van de wereld noemt men hem, met zijn ’geëngageerde foto- en filmprojecten’ en zijn fameus werk in de Parijse rand: het  fotografische fresco ‘Les chroniques de Clichy-Montfermeil, een grote collage - een andere dan deze van eergisteren - die 750 inwoners toont uit de banlieues. Ik lees hierover, ik zie een foto ervan. J.R. specialiseert zich in het maken van fotocollages en het kleven ervan op de muren van Parijs. Het fresco is een van de strafste werken op de expo in Parijs: ‘Momentum; la mécanique de l’épreuve’. Annelies De Waele weet er heel wat over eveneens in zelfde Standaard:

‘In zijn fotoprojecten wil J.R. kijken, doordringen en vooral laten kijken en reflecteren. Hij begeeft zich op plaatsen waar armoede wint of het conflict smeult, haalt ‘vergeten’ mensen voor de camera en projecteert hun blik levensgroot. Die laat hij letterlijk de wereld afreizen.’

Wat kan ik meer doen dan lezen wat er zo mooi en duidelijk geschreven staat, en de collage, met de ineen verstrengelde foto’s van personen, zien als een uiting van de hedendaagse stromingen in wat kunst wordt genoemd en hoog geprezen wordt. In elk geval zoals erover geschreven staat en zoals het wordt opgevoerd, valt er niet aan te twijfelen.

Ik weet dus, en ik zou het al lang moeten geweten hebben als een te aanvaarden stellingname, dat de wereld van de kunst, zich in een richting beweegt, die een ingreep betekent op wat vroeger was, die niet meer hoeft door te dringen tot in de diepste wortels van wat voorheen als kunst bestond: de mens in zijn zoektocht naar het schone, het verhevene.

Nu zijn de oude gewaden afgelegd, de mens als ‘kunstenaar’, kijkt naar zijn omgeving, naar zijn woekerende wereld, en haalt hieruit zijn inspiratie, wat ook die inspiratie moge zijn. Hij heeft het fijn besnaarde van de natuur, de frappante schoonheid en orde erin, de sprekende energie erin, vergeten of, opzij geschoven, wat minder erg is, ware het niet dat het vakmanschap van de kunstenaar niet meer aan bod komt, in feite blijkbaar overbodig is.

Ik kijk toe van op afstand. Het zijn maar de uiterste grenzen ervan die ik betasten kan, die ik aanvaarden kan. Ik weet het, de fout ligt bij mij, ik heb niet meer de kracht mijn visie over kunst aan te passen en te vernieuwen; ik blijf achterwege bij het oude, het voorbijgestreefde, ik ben niet van de tijd van nu en zal het niet meer worden.

Collages van uitgekozen, zelf geknipte kleurvlakken kan ik aanvaarden, met collages van foto’s heb ik moeite. Echter, wie denk ik wel te zijn, geborgen als ik ben in mijn schelp.

*

Uitzonderlijke toemaat: 

Deze morgen, volop in de realiteit: de maan, diep in het westen, wijnrood in de schaduw van de aarde. We waren er getuige van.