Momentopnames zijn het maar, ‘you tubes’ in woorden die te voorschijn komen als opgeschoten uit de volle aarde die hier de geest is. Hoe ontstaan ze, welke werking vindt er plaats, welke kiemkracht is er nodig  opdat ze zich tonen zouden? Je staat telkenmale verbaasd over de het tot stand komen ervan, over het aantal woorden en de kleur ervan. En nog, een vreemde vraag: heeft die kiemkracht iets te maken met de bevruchting die negen maanden later leiden zal tot een geboorte?

Zo wat gisteren zo dringend pijn was is het vandaag wat minder, de helende tijd is er over heen gegaan, de wonde is zich aan het dichten en ook er is me geen rust toegestaan.

Deze nacht, naar de morgen toe, droomde ik. Ik liep in Gent in secondhand bookshop. Ik was in een lange smalle gang, een rechte lijn die ergens doodliep. De wand links stond vol met boeken op rekken. De wand rechts had kleine inhammen met mensen die er zaten of stonden. Iemand sprak me aan, hij vroeg me of ik het werk van Frazer kende en of ik de 12 volumes van zijn ‘Golden Bough’ niet wou kopen en hij toonde me de in glanzend leder gebonden volumes. Ik heb er geen plaats voor moet ik geantwoord hebben want hij werd kwaad en duwde me de deur uit, zeggende dat ik niet waardig was zijn winkel te betreden want zegde hij Sir James Frazer is een inspiratie bron geweest voor die dichter van jou, T.S.Eliot en je weigert hem te kopen.

Daarna was ik in een andere boekenwinkel waar een jonge man me wees op een pak aquarellen, er waren er 34 zegde hij en elke aquarel is een afbeelding van de 34 canti van het Inferno van Dante. Hij toonde me de bladen en citeerde in het Italiaans, zo dacht ik toch, de verzen van Dante. Of ik ze gekocht heb of niet weet ik niet. Ik ben wakker geworden met de Italiaanse woorden nog in de oren.

Dit was, hoe vreemd ook, mijn morgen vandaag. Dit is het enige dat ik te schrijven heb, enkele flarden van een droom waarvoor ik geen enkel aanleiding kan vinden. Frazer is niet veel meer dan een naam, Dante ligt wat dichter bij. Wel bezit ik  de Italiaanse tekst van Dante’s Inferno én de ‘verkorte’ uitgave - 750 bladzijden kleine tekst - van ‘The Golden Bough’ van Sir James Frazer, die ik niet gelezen heb, hoogstens doorbladerd en op basis van de 30 bladzijden lange Index, opzoekingen die ik gedaan heb, maar daar blijft het bij.

Het werk ontstond, zoals ik droomde, in 12 volumes die verschenen van 1890 tot 1915. Frazer zelf maakte er een ‘abridgement’ van dat verscheen in 1922. Het is een literair document van wereld formaat. Op de rugzijde van de/het omslag lees ik:

‘Remarkable for its vast assembly of facts and its charm of presentation, it offers the thesis that man progresses from magic  through religious belief to scientific thought. It discusses fertility rites, human sacrifice, the dying god, the scapegoat and many other symbols and pratices which have influenced a whole generation of 20th century writers, including D.H.Lawrence, Ezra Pound and T.S.Eliot.

Na mijn droom die ik zag als een teken, een omen, kon ik niet anders dan Sir James Frazer, even terug halen. Was hij het niet - een man met een volle witte baard - die me opwachtte deze nacht, naar de morgen toe, in een inham van die lange gang in die boekenwinkel die ik zelf moet uitgevonden hebben?