Het is dus zo gesteld met mij dat de enige grote voldoening die ik nog ken deze van het schrijven is, een grote hulp die me heel wat negatieve zaken vergeten doet. Zo, neem ik dit weg en er rest me een normaal leven, dat van opstaan en slapen gaan en de last te dragen van een lichaam dat, om te beginnen, soepelheid te kort komt, maar toch zijn best doet om het binnen aanvaardbare perken te houden. Daarenboven word ik hierbij geholpen door een zorgzame echtgenote en voel ik me omringd door familie en vrienden, wat meer kan ik nog verlangen.

Maar het schrijven wijzigt heel wat, het verdooft het dagelijkse, het verwazigt de realiteit. Hoe de dag zich ook opent, of het nu is op grijze luchten, op regen tegen de ramen of de wind om het huis, of het nu is op vuurrode ochtenden, het weer zelf heeft bij het schrijven niet de minste impact op mij, evenmin de omstandigheden, ik leef naar binnen toe, ik leef naar wat zich in mij aan het vormen is, een ingesteldheid om op het gepaste ogenblik op te tekenen wat waard is opgetekend te worden.

Er is dus voortdurend, enerzijds de dagelijkse realiteit en anderzijds de afzondering in mezelf die gewoonlijk vruchtbaar, de ene dag wat beter dan de andere,  uitvalt. Dit is het gewone kader, waarin ik functioneer. 

 Er zijn ook de ogenblikken van de muziek. Daar zo-even was er een symfonie van Brahms en dacht ik aan de vele kerkhoven rondom Ieper; een ander moment was er Beethoven, zijn sonate ‘Les Adieux’. De muziek een afwisseling zijnde, in een zekere mate een doorgang naar inspiratie, een opening naar wat geschreven zal worden.

Er zijn ook de ogenblikken van de literatuur, naast mij lag er ‘The Don Flows Home to the Sea’ van Mikhail Sholokov (Penguin Modern Classics, 1972), hoe het boek er gekomen is weet ik niet; het boek lag er, en ben even gaan bladeren  in de vergeelde pagina’s. Ik heb gelezen hoe Gregor Pantalievich zijn vrouw Aksinia, getroffen door tyfus, achter moet laten in een vreemd dorp bij vreemde mensen, en hij verder reist met zijn ‘ordonance’: ‘The days dragged by grey and joyless’. Een verhaal van vroeger dat ik terug opneem, waarbij de spanning hoe het verder verlopen zal met haar en hem, terug oploopt, zodat ik het verder lezen zal de komende uren/dagen. Me afvragend hoe hij ooit de vrouw die hij achtergelaten heeft in een dorp in de steppe, gaat terugvinden, want hij reist maar verder, dag na dag, van dorp tot dorp met de slede door de sneeuw  

Het zijn zaken die ik in lang niet meer gedaan heb een boek lezen, ik was er niet meer op ingesteld, vandaag schijnbaar wel.

Dit ook zal me onderhuids bezig houden. Het bewijst de grote kracht van Sholokov als schrijver. Het verhaal van een paar Kozakken in de steppe van het Rusland van de jaren 1920. En toch boeit het me, vind ik details terug die me dertig, veertig jaren terug hebben beziggehouden. Wie was ik toen, hoe leefde ik toen en wie ben ik geworden om terug een boek op te nemen waar niemand vandaag nog oog voor heeft.

Muziek en literatuur, hoogtepunten die opduiken en zich oplossen, echter niet onopgemerkt.