Hij vertelde dit aan Marc H. die hij, diezelfde namiddag, na de lunch, had bezocht. Hoe goed het is op een dag zoals deze een eenzame vriend te bezoeken, zijn hand te drukken en binnen te gaan in de ruime woonkamer met de vleugel piano en het werk van Jan Burssens aan de muur, een Brusselmans ook, en een boerenvrouw van Gust De Smet, een schilderij van een ietwat kleiner formaat dan het schilderij verkocht bij Sotheby, zoals Marc hem vertelde.

Maar de namiddag, die al lang vastlag, was slecht gekozen. Zelfs als het land vol is met de beginnende tekens van het nieuwe leven, ontsnapt hij niet aan de greep van de dood. Zo is er stilte tussen hen als Marc hem een doodsprentje aanreikt van het dochtertje van zijn broer dat, op weg naar school, het slachtoffer werd van een verkeersongeval. Hij noemt haar naam, al is ze niet meer van deze aarde. De tekening op de voorzijde toont niets meer dan een pluim, getekend door een vriendje van haar. Ugo denkt aan T.S. Eliot:

My life is light, waiting for the death wind,

like a feather on the back of my hand...

Maar Simeon van het gedicht had zich al verzoend met de dood, maar zeker niet het meisje, en zeker niet zij die overbleven. Terwijl hij een goed moment beleefde enkele kilometers hier vandaan kreunt de mens om het onheil dat hem overvalt.

Het leven stuwt je altijd verder, de tijd in. Marc neemt hem mee met de wagen, langs dreven en bossen om uit te komen aan de kerk waar ze binnengaan en waar de wijding hangt van brandende kaarsen. Hij denkt: hoewel al mijn Gregoriaanse dodenmissen een parfum hebben nagelaten die het eeuwig leven suggereert, zal ik ooit de moed hebben in mijn testament te vermelden dat ik wel graag zou worden binnengebracht in de kerk, maar dat het niet nodig is een mis te celebreren voor de rust van mijn ziel?

En nog, denkt hij, is de ruimte van alle kerken, alle kathedralen niet voldoende geheiligd door de mens die deze bouwde opdat er in meer, blijvend iemand zou moeten geslachtofferd worden voor een zonde die nu, zoals hij al schreef, als mysterieus gezien wordt? En, zou het kunnen dat ik word binnengebracht in de kerk van mijn dorp, al was het slechts achteraan, dat men Mahler speelt, of misschien liever het Andante uit de zevende symfonie van Beethoven; dat men enkele teksten neemt uit het Evangelie van Thomas of de passage uit Lucas waar hij zegt dat het koninkrijk Gods zich binnen in ons bevindt, of een tekst die men halen kan uit zijn geschriften, met op het einde, als slot erover uitgestrooid, het ‘In paradisum, en het ’Dies irae’. Zou men dit dulden na al wat hij geschreven heeft en hier staat opgetekend?

Hij stelt de vraag aan Marc bij het buitengaan. ‘Waarom niet, antwoordt hij, ’als je maar lang genoeg wacht om te sterven. De Kerk kan zich niet blijven opstellen binnen haar systeem, Rome zal niet altijd de ogen blijven sluiten voor wat er zich aftekent in de wetenschappelijke wereld; maar kom, ik wil je iets tonen.’

Ze rijden verder naar het kerkhof. De zon is verdwenen en de lucht is als van staal. Uit de as van de doden kruipt het leven omhoog, stijgt het onstuitbaar in de ragfijne takken van de berken die getooid zijn met het lichtste groen.

Ze gaan voorbij het graf van het zoontje van een vriend van hen, een jongetje dat hij gekend had, dat hij mee begraven had en de stem van de blinde zigeunerjongen die toen zong, hangt nog altijd over de doden. Ze staan stil voor de plaats waar twee kinderen uit het huwelijk van Marc begraven liggen. Een gietijzeren plaat met een vers van Hugo Claus dat hij leest:

Voor de herfst raakt het blad van de kerselaar los

en zakt en valt tegen het gebladderd gras…

Hij schreef dit neer de dag dat hij hoorde dat Hugo Claus overleden was...