Umberto Eco heeft het bij het rechte eind als hij schrijft:  genius  is twenty percent inspiration and eighty percent perspiration*, en dan nog moet er ‘genius’ aanwezig zijn, wat hij, Ugo, te bewijzen heeft. Maar van Eco hoort hij ook heel graag dat ‘een roman schrijven een kosmische aangelegenheid is zoals het kosmisch gebeuren waarover wordt verteld in Genesis’. Mag hij zeggen dat het boek dat zich schrijft via hem, een kosmische aangelegenheid is?

Echter, wat is hij, de Ugo van het boek, meer dan een mens onder de mensen, zoals een boom is onder de bomen van het bos? Een boom die misschien wat meer licht ontvangt, wat meer regen, wat meer wind, misschien geworteld is in een andere grondlaag en als gevolg van dit alles, verschillend wat zijn groei betreft?

Maar de groei van de mens is de groei van de geest die in hem is gebrand, en de opdracht heeft creatief te zijn. En dit creatief-zijn is het kosmisch element dat hem bezielt, dat in hem woekert. Dit is de reden waarom hij nu zijn dagen vult en vullen blijft met dit zoeken naar woorden. Woorden die de resultante zijn van alle daden, alle bevindingen, alle ontmoetingen die op zijn leven hebben ingewerkt en hem gevormd hebben. En nu, zoals T.S. Eliot het dichtte, en hij herhaalt zich omdat het zo mooi is gezegd: ‘a lifetime burning in every moment’. 

* 

Zijn voorraad A4 bladen was te ver geslonken. Hij was naar die vriendelijke dame van de winkel in het dorp gereden maar die vertelde hem, dat haar voorraad uitgeput was en daarenboven, dat ze de winkel sluiten ging. U, had ze gezegd, bent een van de weinige die de winkel nog kennen, ze gaan liever naar het groot warenhuis, ze beginnen nu zelfs al te kopen via het internet. Ik beleef er dus geen vreugde meer aan, en de leeftijd, mijnheer, ja de leeftijd, ziet u.

Het spijt me, had hij geantwoord, en het spijt me voor uw winkel, maar ik begrijp u volledig. Hij dacht eerst dat het eigenlijk niet zo dringend was maar, de dag zijnde wat hij was besloot hij door te rijden naar Gent, ook omdat hij er een hele tijd niet meer geweest was; ook omdat hij dacht binnen te lopen bij de ‘Slegte’ voor een of ander te ontdekken boek.

Hij hield van die stad, hij was er mee vergroeid. Hij kende er vrienden en kennissen want hij had er jaren gewoond en wel in het hart ervan, in het Kuipje, in de schaduw van de kathedraal, en vele straten en plaatsen waren levend in zijn gedachten. Zo, hij voelde zich goed toen hij de snelweg opreed, en na een twintigtal minuten, zijn wagen, veilig en wel én gelukkig, parkeren kon op het plein dicht bij het Geraard de Duivelsteen. Hij was de Volderstraat in gewandeld naar ‘De Slegte’ toe - het leven in hem bruisend en los van de zorg van het schrijven - met opgeheven hoofd, als wou hij duidelijk maken dat hij terug was van weg geweest. Hij keek naar de mensen die hij kruiste, naar de huizen die hij kende. Hij stopte even bij de merkwaardige, ook wat het gebouw betrof, boekenwinkel op het pleintje waar hij bleef kijken naar de vele kunstboeken in het uitstalraam. En, hij vond het een verrassing, er lag ook een boek van Velikovsky, ‘Ages in Chaos’, een boek dat hij kende, zoals hij ook de blonde dame kende achter de toonbank. Hij ging verder en  trad in ‘De Slegte’ binnen. Onmiddellijk kende, hij het vertrouwd gevoel dat de boeken hem verwelkomden. Hij had ruim de tijd, hij kon beginnen in de kelder waar hij viel op een kleine stapel, sterk afgeprijsde, ‘Ages in Chaos’, aan minder dan de helft van de prijs die hij gelezen had in de etalage van de boekenwinkel. Het bewoog hem, het boek dat hij bezat en gelezen had, daar afgeprijsd te vinden, want hij vond het een zeer interessant werk, met voor hem als hoogtepunt, het wondere relaas van de reis van Hatsjepsoet - volgens de schrijver ‘the queen of Sheba’ - naar het Land Punt, het land van koning Solomon.

Hij liep alle verdiepingen af, hier en daar een boek in de hand nemend, maar voor hij wegging zag hij een klein boekje liggen, een handpalm groot met de naam Marcel Proust: ‘Sur la lecture’. Dit kon hij niet laten liggen en hij kocht het.

Het was licht gaan regenen als hij buiten kwam. Het deerde hem niet, niets deerde hem, hij ademde diep, hij had Proust bij zich. Hij liep straat in, straat uit en stapte in de Donkersteeg de koffiebar die hij daar kende, binnen. De plaats zat overvol maar een heer aan een tafeltje alleen, deed hem teken dat de plaats tegenover hem vrij was en hij zette zich neer, de heer dankend. De dienster bracht hem de koffie die hij besteld had. Hij zette er even zijn lippen aan en wist – hij wist heel wat die dag - dat het een koffie was die uitstak boven alle koffies die hij al gedronken had, want, hij vond dat hij er goed zat in die massa mensen, stevig en goed, ondanks de sigarettenwalm, maar omwille van de sterke geur van koffie die alles overheerste.

Hij nam Proust uit de zak van zijn jas, opende het boekje halfweg en waar hij zat begon hij te lezen: een merkwaardige passage was het waar Proust het heeft over het evangelie van Lucas, wanneer de dubbelpunten ‘gelezen’ worden die de tekst onderbreken. 

*‘Naschrift bij de Naam van de Roos’, Uitgeverij Bert Bakker, 2de druk september 1984, , vertaling Henny Vlot, pag. 18: ‘Als een auteur tegen ons zegt dat hij heeft gewerkt in de bevlogenheid van zijn inspiratie, liegt hij. Genius is twenty per cent inspiration and eighty per cent perspiration.’