Toen hij terug in de kamer kwam stond Jane voor het boekenrek. ‘Wat voor boeken jij leest’, begon ze, ‘Er zijn er maar enkele die ik ken: ‘Le grand Meaulnes’ en je hebt zelfs ‘Derborence’ van Charles Ramuz. Ik heb over Ramuz gehoord maar nimmer iets van hem gelezen.’

‘Het boek gaat over een stuk berg dat in de jaren 1700 los is gekomen en neer gedonderd is op een deel van het dorpje Derborence. Ik was op die plaats in de Valais, een vreemde locatie, een half dorp met chalets en bewoners bedolven onder rotsen en wat van het dorp nog overbleef, bijna afgesloten van de wereld.

‘De Valais schijnt je wereld te zijn, Ugo, maar, mijn vriend, wat ik je nog niet vertelde, wij ook kennen de Valais, we kennen St. Luc, we kennen de Bella Tola, de berg en het hotel. De Valais was en is nog altijd our place to be, niet in een zelfde mate als jij, jij schijnt er aan verknocht te zijn, maar wij ook verbleven jaren lang in de maand augustus, dikwijls met John en zijn familie, in dat dorpje, dat nu te groot is geworden. Het verbaast me dat we, via John, je daar niet hebben ontmoet, we verbleven er telkens in het ‘Bella Tola’ hotel’.

Hij wist het niet, maar het verbaasde hem ook niet, vele Belgen gingen die kant uit. Hij zelf was er ooit terecht gekomen omdat een collega in de Bank, over St. Luc, dat dorpje in de bergen, met zoveel enthousiasme had verteld dat hij zich had laten overhalen en hij ooit, in het begin van zijn Valais-periode, een week met de familie verbleven had in het hotel ‘Bella Tola’, toen nog van de familie Pont.

Ze kenden Monsieur Pont, het was hun hotel bij uitstek, ze aten er ooit een ‘raclette’ op het terras vóór het hotel. ‘Schitterend’, zegde Raoul.

Ugo was verrast: ‘Maar ik at er ook ooit raclette, ik ook was met de familie op die plaats van jullie.’

Het ijs, als er nog ijs zou geweest zijn tussen hen, was gebroken, de raclette, de bergen en St. Luc deden wat weinige herinneringen vermogen. Hij vertelde over Zinal, over Grimentz, het dorp aan de overkant van de vallei, over zijn vrouw die plots overleden was, een paar dagen voor ze op vakantie zouden vertrekken naar dat, bijna middeleeuws dorpje.

Ze luisterden. En er werd over en weer gepraat: Jane en Ray over hun verblijf in het hotel en hun wandelingen naar het oude Hotel Weisshorn, hoog boven het dorp, hij over de vrienden die hij er kende. Dit verdiende beter dan thee.

‘Ik heb’, zegde Ugo, ‘nog een ‘Amigne’ in de kelder. Ik denk dat het moment gekomen is om deze fles te openen en te zien wat die wijn ons te vertellen heeft over de bergen en de Rhônevallei, het is vandaag of nooit dat ze moet gedronken worden.’

Hij haalde de fles en ontkurkte ze. Het aroma van de wijn oversteeg de geur van de haard, de geur van de boeken, de geur van de vriendschap die zich aan het verinnigen was. Hij schonk de wijn, heel plechtig, in de oude wijnglazen, het enige, zegde hij, uit de nalatenschap van mijn moeder: ‘Laat ons opstaan, een Amigne c’est le Valais, c’est un vin du vieux temps, d’une vendange légèrement flétrie, récoltée en novembre’, laat ons drinken op de Valais’.

‘En op het succes van je boek’ zegde Jane.

‘Ce vin est parfait, zegde ze, il est même légèrement pétillant, ton vin’. Ze hield het glas naar het licht van de namiddag, het laatste licht hing in haar krullend haar, haar hand lang en smal, de nagels zilverkleurig  glanzend.

Hij proefde de wijn, een ietsje over tijd, een lichte nasmaak van Madeira, maar voor hen was hij de Valais, was hij de herinnering, was hij de perfectie: ‘Je wijn is zoals je taal, zegde Jane, lichtjes over tijd maar heerlijk om drinken’.

Hij wist het én van de wijn, én van de taal, maar het was nu eenmaal zo. ‘Ik kom uit een andere eeuw, zeker nu de tijd vlugger is gaan vloeien en de jaren - hij dacht aan Mr. Chips - zijn voorbijgeschoven.’

Een ietsje beneveld door de wijn, beneveld door het samenzijn, een dag in januari, de vlammen in de haard helpende, de boeken, de woorden, de Valais, zijn ze weggegaan, hij hen omhelzend.

Bij het buitengaan vroeg Ray; ‘Ga je hier iets over vertellen in je boek?’

‘Ja, zeker, mijn boek loopt over een herfst en een winter en eindigt in de lente. Ik teken alles op wat ik beleef als belangrijk: mijn ontmoeting met jou in het bos met al wat er uit voort gevloeid is. Alles wel overwogen is het, mijn beste Ray, pas na onze ontmoeting, zelfs tijdens die ontmoeting, dat mijn boek begonnen is. Ik vergeet dus niet wat het bos ons bracht, het geschenk van, ja van wie anders dan van de God van het bos, wie Hij ook moge zijn. Ik ben nog niet heel ver, een derde, een vierde staat geschreven. Ik zal, zoals Rilke nog wat zon vroeg voor het rijpen van de druiven, nog een pak inspiratie moeten vragen voor het voltooien van mijn boek’.

‘Van je meesterwerk’, zegde Ray, ‘dan heb je geen tijd meer te verliezen, man, maar à propos heb je de tekst over de zin van het leven, niet teruggevonden die je ooit aan John stuurde?’

‘Nog niet, maar ik zal er een nieuwe schrijven in het boek en je een kopie mailen. Wees gerust, hij komt. Maar jij met je Orval, ik wil je daar ook iets over vertellen, iets dat je verbazen zal, jij als uitgeweken Gentenaar krijgt het toegestuurd, niet om het te klasseren maar om het te verkondigen.’