‘A l’oeuvre donc, sache que le moment est venu pour toi de tailler dans le vif, étant admis que celui de la méditation l’ait précédé. Si jusqu’alors tu n’as remué que ton esprit, il faut maintenant que tu remues ta langue, il faut maintenant que tu remues ta main. Ceins-toi de ton glaive, de ce glaive de l’esprit qui est le verbe de Dieu.’ 

Een vriend maakte publiciteit voor mijn blog en ineens is het aantal bezoekers gestegen tot vijftig, meer dan het dubbele van de doorsnee dagen. Kan ik dit aan, wijzigt dit iets aan mijn wijze van schrijven, iets aan de inhoud ervan?

Heb ik nood aan een ander ingesteld zijn, een andere, zegge mindere diepgang in de onderwerpen die ik behandel of tracht naar voren te schuiven, is er een reden toe, of word ik opgezocht precies omwille van deze diepgang?

Als ik schrijf denk ik dikwijls dat ik me bevind in een cel in een Cistercienzersabdij, in Moissac bijvoorbeeld, maar meestal in Le Thoronet, waar ik ooit was, een abdij waar Fernand Pouillon een schitterende roman[1] over schreef en waaruit de woorden hierboven werden gelicht, komende van Bernard de Clairvaux, die deze abdij heeft gebouwd in de twaalfde eeuw.

Het zijn woorden, waar ik, o zo dikwijls in gedachten, op terugval als ik schrijven ga; als ik me instel op het betreden van die cel, in de schaduw van wazige Gregoriaanse gezangen, zo wenselijk en nodig om me te richten tot jullie, mijn lezers:

Ik weet het deze woorden zijn nu niet meer gangbaar, ze  hebben geen scheepsrecht meer, maar ontdaan van het eigene aan Sint-Bernardus, ben ik deze altijd indachtig geweest en heb ik me er altijd op ingesteld, ‘armé du glaive de l’esprit’.

Tekenend voor de geest van de middeleeuwen waren deze woorden, en even tekenend, de eerste gotische kathedralen die werden opgericht.

De geestelijke  kracht die er van uit gaat ontgaat ons vandaag, we hebben er geen nood meer aan en we geven er ons geen rekenschap meer van omdat we zijn ondergedompeld in een materialiteit die verdovend werkt.

Het is nu eenmaal zo, maar we verzetten ons, we willen de drijvende kracht blijven die zich spiegelt aan, en zich voedt met de geest van de kathedraalbouwers, het meest edele dat door hen ooit in het westen werd bereikt: een integratie van het kosmische, gezien als het goddelijke, het verhevene, in het dagelijkse leven, bouwwerken die ons nu meer en meer gaan verbazen naarmate we ons verwijderen van de geest ervan.

Ik zie wat er gebeurt omheen mij, ik zie hoe alles juist boven het aardoppervlak hangen blijft. Ik zie dat de geest aan de basis ervan, niet meer wordt opgezocht, noch in de literatuur, noch in de Kunst. Wat de kern was van onze westerse beschaving sterft nu een langzame dood.

Ons verzet er tegen houdt ons schrijvende.