Wat vertel ik vandaag nog over Sholokhov en Singer, uit mijn verhaal van gisteren over de eenzaamheid als gezel, Nobelprijswinnaars; wat over hun epos uit de wereldliteratuur van begin de jaren zeventig, dat ik met enorm veel enthousiasme heb gelezen, me overhoop heeft gehaald en zorgvuldig heb bewaard?

Als ik ze nu ter hand neem zie ik dat de bladen ervan zijn vergeeld en de druk heel licht geworden; blijft de geur van het papier ervan kleven aan de handen.

Wat vermag iemand zoals ik, die amper geleefd heeft, die nimmer is opgestaan uit het dagdagelijkse van het kleinburgerlijke van het leven; die alles bedenken moet en niet anders vermag dan zich, in plaats van te situeren op het avontuurlijke, zich situeert op het spirituele. Welke slagkracht verwerft hij hier mee, als hij na 300 pagina’s leeg geschreven is?

Is het niet beter zich neer te leggen bij zijn onmacht; is het niet beter op te houden met dromen en het aanhouden van vooruitzichten, in acht nemend het weinige dat hij als verhaal te bieden heeft?

Ik herinner me een zin uit een boek van Maurice Roelants: ‘het leven is een afstand doen van zijn dromen’. In de wereld van vandaag, met al wat ons wordt voorgeschoteld, met alle mogelijkheden die ons worden aangeboden, komt het er voor velen onder ons op neer er afstand van te nemen en zich gedeisd te houden en de boomgaard van zijn ouders of grootouders, waar het goed was te vertoeven in de zomer, met de afgevallen peren en appels die roken naar cider, niet te verlaten. Het was het maximum dat we bereiken konden en het volstond ons. We hadden geen nood aan dromen, maar de boomgaarden zijn ver af nu.

Beseffen we wel da   t we, zoals André Malraux het voorspelde, een andere eeuw zijn ingegaan, dat het niet meer het exploot is waarover geschreven moet, maar het avontuur van de geest dat moet worden opgezocht?

Het verdwijnen van de God die ons geloof was, heeft een holte geslagen, heeft onze armoede bloot gelegd, we zijn ‘nietsers’ geworden, want alles is ontstaan uit het Niets en daarmee basta. Zo waarom leven we nog? Of beter, hoe leven we nog als ik zie wat er van de Kunst geworden is?

Sholokhov, Singer schreven over het kosmische in de mens, het eeuwigdurende van het leven in de handelingen van de mens, ze waren pioniers, zoals Malraux een pionier was, Pauwels er een was, pioniers van het spirituele.

Het is in dat domein dat we ons uitleven willen in onze geschriften van elke dag. Opstijgen willen we, keer op, keer, de aarde is ons te eng geworden, zoals ze te eng was aan Ruusbroeck.

Ik heb me, beste lezer, eens te meer laten gaan, ik heb geschreven wat ik niet gedacht had te zullen schrijven. De bron van het Woord heeft zich eens te meer geopend en het water is beginnen vloeien.

Zie en lees waar ik aangekomen ben. Het is zondag vijf voor acht als ik dit schrijf - mijn blog van 23 juli - de kerkklokken roepen me. Er is een begin van aarzeling bij het kind dat ik nog altijd ben.

Het is een verlies er niet op in te gaan.