Toen het tijd werd is hij opgestaan, heeft hij zich aangekleed en is hij weggegaan, de velden in, de frisheid van de morgen in. Op het hoogste van de glooiing gekomen brak het licht over de velden en was hij verrast over de hevigheid ervan.

Hij wist wat Frederico García Lorca ooit had geschreven over het Licht: ‘La luz es Dios que desciende’. Ik ben, dacht hij, in de handen van het Licht, er kan me niets overkomen dat niet voorzien is. ik ga blijven gaan, alsof ik op weg was naar Compostella, zo ver ik kan, tot ik het einde van mijn krachten heb bereikt en daar te gaan neerliggen om in te slapen en niet meer te zijn dan een hoopje stof langs de weg.

Hij dacht, dit is dan van vele dagen en van vele nachten samen, wat er resten zal, wat cellen en wat moleculen aan hun lot overgelaten die nu hun eigen weg zullen gaan, los gewrikt van het grote leven dat van de aarde is, ontworteld, ontheemd. Dan wordt in het Grootboek van het Zijnde, de naam geschrapt van wie ik was, het lot van K in het ‘Proces’ van Kafka.

Hij dacht nog, één ogenblik lang, zijn lichaam verlatend, wat is er dat er resten zal, nu alles is volbracht wat hoefde volbracht?

Hij dacht nog, is alles wat was van mij tot zelfs wat niet was van mij, nu weggeëbd en, waar zal ik nog dralen? Ik zal niet meer van de Aarde zijn, ik zal van de Kosmos zijn, een wolk, een agglomeraat van deeltjes. Of ik het weten zal dat ik het ben, of elke neutrino, elk ander deeltje weten zal, al wat ik bij leven was? Het kan, zijnde hoe het leven woekert, de woeker ook van alle deeltjes zal er zijn in een evenwichtige mateloosheid: ik van de geheimen van de Kosmos zal zijn, alles wetend, het ondoorgrondelijke doorgrondend. We veronderstellen dat het mogelijk is.

Het kan dat ik nog keren zal, dat ik opnieuw geboren word, ergens in een kribbe of ergens in een kasteel; het kan dat ik al honderd maal geboren en herboren ben; dat ik in een vorig leven, ver afgelegen in de tijd, mijn hand met oker heb gekleurd en afgedrukt heb op de wand van de grot waar ik heb geleefd. Het kan.

Het kan dat ik, verslagen, er grondig tegen was dat Vlaanderen zich scheurde van Nederland of, dat ik sneuvelde aan de IJzer; het kan allemaal, en indien zo, het moet sequelen hebben nagelaten.

Nu, wat ik nog zeggen wou: voor ik vertrok, heb nog even omgekeken, heb gezien waar mijn lichaam lag; dacht dat het er heel mooi lag opgebaard in het gras, tussen de boterbloemen en de madeliefjes en ik ben toen opgestegen lijk een leeuwerik uit het bloeiend koren. En er toen op aarde, in sourdine, het adagio uit Ravel’s pianoconcerto, werd gespeeld

De ‘ik’ die ik was, ademend in een nevel.