Is het zo zoals je denkt te zijn, dat je onuitputtelijk bent, dat je teksten schrijven kunt die verbazen, die je elke dag een beetje meer onsterfelijk maken? Johan Sebastian Bach kon het en bevestigt het elke dag opnieuw als je naar Klara luistert en verrast wordt door zijn cantate ‘Nun verschwinden alle Plagen’.[1]

Wat een weelde aan klanken die man in zijn hoofd had en hiermee eeuwen wist te overbruggen en hopelijk voor de geslachten na ons, blijvend, in de positieve zin, verrassen zal, hopelijk; dat hij nooit afgeschreven worde, dat hij nooit verdwijne uit de ether, omdat hij een van de weinigen is die nooit mogen verdwijnen.

Zo lang we ingesteld blijven op de muziek van Bach, zolang deze voedsel is voor ons hart en  geest, kan onze beschaving niet stuk. Hij is onze pionier en baken, hij is en blijft onze toevlucht. Als er iemand is die heilig moest verklaard worden dan is hij het, hoewel een heiligheid niets toevoegen kan aan wat hij nu al is.

Maar Bach is ongenaakbaar in al wat hij aanraakt en het is zeker niet mijn bedoeling ook maar in de verste verte me te gaan vergelijken met hem, te laten uitschijnen dat wat ik doe evenzeer wijst op een onuitputtelijkheid,  evenwel niet gericht op het eeuwige - en zeker niet qua complexiteit - maar op het dagelijkse.

Ik benader niet zoals hij, het goddelijke in de mens, het hoogst verhevene. Ik raak het soms maar heel even aan, zo dat het amper op te merken valt, maar het is een betrachten van mij, aan te tonen dat ik steeds op zoek ben naar een landschap, a landscape  in between, dat zich dus telkens situeert op de grens van het zijnde en het niet zijnde, daar waar de hemelen zich op het punt staan te openen.

Ik ben de mening toegedaan dat het daar is dat de literatuur begint, dat het landschap van de geest – Hawking noemt dit, en het is zijn recht, the mind of God – zich opent. Het woord ‘God’ hier in de meest ruime betekenis, namelijk datgene wat het Universum ons nog altijd verborgen houdt.

Het is in het verborgene dat de mens zich blijft wentelen, zich verfluisteren wil - zoals Rilke: ‘ich verflüstre mich über dir’, over zijn geliefde - zo wil ik me wentelen in en over het woord dat is van al wat ons verborgen blijft.

Van de aarde zijn is geen oplossing voor ons, zoals het zeker geen oplossing was voor Bach, maar zoals Bach het risico loop verzwolgen te worden in de hooggeprezen muziek van nu, zo loop ik het risico onbegrepen achterwege gelaten te worden en is heel mijn leven dat een poging is geweest los te komen van het aardse als het, het schrijven aanging,  totaal waardeloos geweest.

En het ziet er zo naar uit, ik begin het me te realiseren. Ik heb, dromer als ik was, het niveau van Bach willen bereiken terwijl dit onbereikbaar was en blijft. Zo onbereikbaar dat het thans opzij wordt geschoven en de neiging er is hem opzij te laten, de laatste ‘Top honderd’ van Klara wijst in die richting. Alsof er een verzadiging was van Bach, alsof we ons van hem hadden afgekeerd, omwille van precies zijn ‘goddelijkheid’, en dan vooral omdat het goddelijke, en dan zeker door deze komende uit het oosten, miskend, misbegrepen wordt, omdat het niet gezien wordt als wat ‘Universum–gebonden’ is.

Aardse goden zijn het die aanbeden worden; de God van de totaliteit, van het uiterlijke als van het innerlijke Universum, wordt dood gezwegen.

Als we hierin lijdzaam blijven, ver  zal dit zwijgen ons niet brengen.

[1] Nun verschwinden alle Plagen, uit cantate BWV 32: Klara om 06.05 op 22 februari, of het geluk dat ik kende.