Ik vraag me soms af, en het is wel mijn volste recht, wat gedacht wordt over iemand die bezield is om elke dag, of hij nu gelezen wordt of niet, een stuk proza te schrijven over de meest uiteenlopende onderwerpen. Wat nog niet zo erg is, maar dan in vele gevallen handelend over God of Kosmos, wat dan wel uitzonderlijk is, en daarenboven het zelden heeft over de voor de hand liggende dingen, precies of er in zijn leven geen zulke dingen zouden zijn.

Natuurlijk zijn er, natuurlijk heb ik een leven naast mijn blog, maar ik wil altijd wat dieper graven, zelfs al moet ik, zoals gisteren, terugkomen op zaken die ik jaren geleden al geschreven heb.

In feite denk ik aan geen gewone zaken als ik schrijven ga. Ik heb bv alle moeite om mijn dagboek ‘Spiegelvijver’ bij te houden, omdat ik daar over het algemeen slechts alledaagse gebeuren te melden heb. Ik zou er vandaag wat meer kunnen over vertellen, bv dat de natuur in beweging komt, én in het bosje anijs dat ik in de herfst in de aarde heb geplant, én in het bosje sneeuwklokjes onder de nog schijnbaar levenloze struiken.

Ik zou ook, wat de vijver aangaat, kunnen vertellen over het verhoogd terras dat aan de voet van de ‘kabuze’ – een afgedankte ruime en daarna ingerichte bouwkeet – door Johan S. en vrienden werd aangelegd. En eigenlijk was dit geen nieuws ware het niet dat ik verbaasd heb gestaan, te zien hoe dit terras werd opgevat en met welk inzicht verwezenlijkt. Gezien hoe, in een paar minuten tijd, het plan ervan getekend werd door Johan en hoe de uitvoering, met balustrade er omheen in inoxidabele materialen, gebeurde. De wijze waarop alles gerealiseerd werd vond ik geniaal, trouwens in een paar dagen volbracht. Wellicht zijn er uren denkwerk aan vooraf gegaan maar het bereikte resultaat is verrassend, is een succes. Hij verbaast me altijd die Johan S., eigenaar van de vijver en het stuk land er omheen, zoals ook de natuur me verbaast, zoals ook het wisselende watervlak met luchten en bomen erin weerspiegeld, me verbazen kan, maar dit is dan van een totaal andere orde.

De geschiedenis van het terras is dus iets dat ik vermelden kan. Ook zou ik het kunnen hebben over een mail van een vriend die me schreef dat hij getracht had Lize Spit te lezen, maar dat hij verkozen had, na een paar hoofdstukken, het op zij te leggen en liever Yourcenar te gaan lezen, haar ‘L’Oeuvre au Noir’. Ook mijn jongste dochter schreef me over het boek van Spit, naar aanleiding van wat ik verteld had in een van mijn blogs. ‘Lees het niet’, zegde ze, ‘je wordt er geen jota wijzer van en een overdaad aan seks heb je op jouw leeftijd niet meer nodig’. Ik zal dus hun raad volgen.

‘L’Oeuvre au Noir’ las ik wel, precies vijftig jaar geleden toen het in 1968 verscheen bij Gallimard. Ik weet dus dat het een machtig epos is dat ons terugvoert, o.m. naar het Brugge van de zestiende eeuw. Het is een verhaal, aaneensluitende druk, van meer dan 300 pagina’s. Ik ben zeker dat er meer woorden in staan dan in de 450 pagina’s van ‘Het Smelt. Ik heb het boek v    an Yoursenar uit zijn rek gehaald, misschien herlees ik er grote delen van, maar zeker is het niet.

De laatste dagen was er ook Fritjov Capra die ik heb teruggenomen, Weinberg ook, en vooral George Steiner, ‘ Dans le chateau de Barbe-Bleue’[1], een essay over de redefinitie van de cultuur, waaruit ik hier volgende paragrafen die me bij het herlezen getroffen hebben overneem:

Marchands de slogans et philosophes d’occasion, tels Susan Sontag[2] ont voulu persuader l’Occident que l’homme blanc est la plaie de l’univers, que sa civilisation est une monstrueuse imposture ou, aux mieux, le masque fourbe et cruel de l’exploitation économique et militaire. On nous annonce, sur un ton d’hystérie vengeresse, que notre culture est condamnée, et c’est alors le modèle spenglérien d’apocalypse rationnelle ; ou bien encore que, seule, une transfusion massive de la vitalité et des modes de sentir du ‘Tiers Monde’ la ramèneront à la vie. 

Een zin die me al een paar dagen bezighoudt, ook het besluit dat Steiner hieruit trekt, namelijk: qu’il ne faut pas attendre un retour spontané à la prééminence ancienne’. Steiner schreef dit in 1971.

Steiner, Capra en Yourcenar dateren van uit mijn glorie periode toen ik boek na boek las. Ik schreef toen nog niet, ik tekende. Maar al wat ik toen las vormde de humus voor wat ik daarna geschreven heb, en nu nog blijf schrijven.

Spijt over wat ik las heb ik niet, integendeel het was, vind ik, een goede investering

[1] George Steiner: ‘Dans le chateau de Barbe-Bleue’; originele titel ‘In Bluebeard’s castle, Editions du Seuil, 1971

[2] Google/Wickipedia: Susan Sontag (1933-2004): ‘The white race is the cancer of human history’.