Ik vond, op een vergeten plaats een stuk wortel terug dat ik ooit in mijn beste dagen, en ik herinner me nog heel goed de plaats, haalde van tussen de rotsen. Het ligt hier nu naast mij en naast de Bijbel op de tafel. Het is niet evenwaardig als de Bijbel, maar het is veelzeggend, het vertelt over de kracht van de plant, wellicht een jeneverbeswortel, die zijn weg had geboord door de rots heen. Nu nog een stuk wortel met de meest eigenaardige vorm die van alles kan zijn en even goed van niets, maar het stuk 'is'. Verdord denk ik, levenloos denk ik, maar zeker ben ik niet, ben je nimmer. Misschien, geef ik het wat water en hij schiet weer uit.

Ik wou het stuk bewaren én als een voorbeeld én als een potentieel iets. Ik wou er voortdurend mee geconfronteerd worden en heb het na al die tijd van het opgeborgen zijn, met heel wat zorg en het nodige inzicht, gekleefd op een blad Japans papier en ingelijst, alsof het een kunstwerk was dat ik zelf had gemaakt met schuin er onder, rechts naar de kant toe, de verhoudingen respecterend, een haiku, met de hand geschreven in inkt ‘lie de thé’. Een haiku over zijn ontstaan en met zicht nog op zijn eventuele mogelijkheden. Een haiku, niet veel lettergrepen dus, maar voldoende:

Tussen de rotsen / Gegroeide wortel, bewaard / Op Japans papier.

Vandaag dus, omdat ik niets anders te schrijven had, de geschiedenis van een stuk wortel uit de rots waar de wortel gekneld zat, zichzelf had vastgegroeid in een spleet en toen ik hem vond, een zomer in augustus, toen ik zag hoe kostbaar het stuk wel was, toen ik besefte wat het de jeneverbesstruik gekost had om doorheen de rots te groeien, heb ik het losgemaakt, losgewrikt met het Zwitsers mes van een Zwitserse vriend die me is voorgegaan, maar toch, zoals ik het weet, hier naast mij zit terwijl ik dit schrijf. Hij zit er trouwens heel dikwijls als ik het heb over de Valais.

Maar de wortel en nu de haiku: ik heb opgezocht wat Roland Barthes[1] dacht over de Haiku, dat het zo maar niet een gedicht was van zeventien lettergrepen verdeeld over vijf, zeven en vijf maar, wist hij:

‘La brièveté du haiku n’est pas formelle, le haiku n’est pas une pensée riche réduite à une forme brève, mais un événement bref qui trouve d’un coup sa forme juste’.

Is, wat ik schreef, dan wel een ‘haiku’ naar de maatstaven van Barthes? Het is volgens mij, een rijke gedachte in een korte vorm uitgedrukt, maar tezelfdertijd een gebeuren dat in een ruk, het kleven op Japans papier, zijn juiste vorm vindt.

Ik had ook kunnen schrijven:

Tussen de rotsen / Kunstwerk geworden: wortel / Op Japans papier. 

En feitelijk, wat ik vooral aantonen wil met deze (tweemaal) zeventien lettergrepen, is de geschiedenis van een zaadje, neergedwarreld in de spleet van een rots, dat er ontkiemd is en de rots splijtend, er wortel geschoten heeft.

Met het beeld van wat het geworden is – een film van Attenborough in mij - na vele solstitia: de wortel die erin slaagt, in zijn groei, de rots te dwingen zich aan te passen, hierbij de opening innemend toegestaan door de rots, zijnde in een meest grillige vorm gebeeldhouwd zoals enkel de natuur het vermag.

Gekneld gegroeid tussen de rotsen, is de wortel kunstwerk geworden nadat zijn plant, wellicht door een sneeuwlawine, was weggerukt. En het is als een kunstwerk, en niet als stuk wortel dat ik hem gezien heb en uit de rots gehaald.

Jaren bleef de wortel bewaard in een schoendoos, tot ik hem vandaag, zoals ik zegde, niet wetende wat te schrijven, als een relikwie gekleefd heb op Japans papier en ingelijst onder glas, in een kader met diepte.

Ik kan hem nu naast mij – en mijn herinnering aan mijn vriend Gustave - ophangen of voor mij opstellen. Het verhaal ervan, als haiku geschreven, is wat van mij is, de rest, het voornaamste, is van de rots en de wortel zelf, hoe hij groeide, en zich zelf beeldhouwde, is van de tijd als deel van de eeuwigheid.

Ik zag zo ooit, op een foto van ‘Pinterest’, een boom die de rots had gekliefd waaronder hij zich gezaaid had. Misschien, had ik de wortel gelaten waar hij was, gekneld en grillig, had hij nu jeneverbessen voortgebracht.

Dit alles was van de avond voor de dag van de geboorte.

De dag zelve, te vroeg in de morgen, het was pas 02.30 uur, ben ik wakker geworden, het was het uur - zo vertelde mijn moeder me - het uur dat het sneeuwde, ver in de tijd gelegen, van mijn geboorte. Ik ben opgestaan en heb de gordijnen open geschoven. Hoog in het zuiden, pal voor mij, de schittering van het mooiste sterrenbeeld in het Westen, mijn sterrenbeeld, Orion, met in de verlenging van de drie sterren van de gordel, Sirius, voor de Egyptenaren, Sothis, de ster waaraan hun chronologie werd vastgehecht.

Ik dacht, maar ik denk altijd heel veel, dat het een goed voorteken was, een omen van betekenis, van beloftes. Gerustgesteld ben ik toen terug gaan neerliggen onder de dekens.

    [1] Roland Barthes: ‘L’Empire des signes’. Ed. Flammarion/Skira,1970.pag.98