13 augustus, sonates. 

Ik herinner me een nacht in de Valais – toujours le Valais – het was in augustus, na middernacht, ik lag op mijn rug in een deken gewikkeld op de kleine pelouse voor de chalet en vallende sterren trokken schichten op het laken van de lucht, schichten van lijnen tussen de fonkelende sterren. Ik voelde me zoals ik me nimmer had gevoeld, zo dacht ik toch, klein, heel klein, een mier in het gras, meer was ik niet.

En nu terug nachten met vallende sterren. Ik had een uitzending gevolgd op ‘BBC four’ met Daniel Barenboim in zijn Master Class, wat er nog te verbeteren viel in het voor mij reeds perfecte spel van jonge pianovirtuozen die optraden voor hem en voor een groep toehoorders.

En hij, de grote meester, die alle sonates van Beethoven in zijn vingers heeft, die telkens de sonate ontleedde en een kleine onopvallende wijziging wist aan te brengen aan de speelwijze en interpretatie van de jonge pianisten die zich nochtans de ziel uit hun lichaam hadden gespeeld. De verfijning tot in de zoveelste graad van het interpreteren, van iets dat in Barenboim zit ingemetst tot in zijn genen.

Ik wou kunnen schrijven zoals Beethoven zijn sonates componeerde, ik wou dat ik mijn woorden tot in hun totaliteit bezitten kon, om in de grootste verfijning mijn zinnen op te bouwen. Herinneringen in kleuren en gevoelens oprijzende, uit een of ander gebeuren, uit een of ander oord, uit een of andere droom, en de echo ervan opvangen in woorden, in tekenen die klanken zijn, die sonates zijn.

Zelfs als ik nu schrijven zou over een tocht in de regen, komende van Hull, over York, over Inverness, doorheen de Highlands, om in Oban de laatste boot te halen, een namiddag in de vroege lente en, eens de haven van Oban verlaten, de zeeweg naar the Isle of Mull: dit beeld te toonzetten in pianoklanken.

En als ik schrijven zou: wij vrienden, op de voorplecht, kijkend hoe de boot door het water schuift en lijnen trekt, krijsende meeuwen over ons. Beweging en geluiden in de oneindigheid van luchten. Klanken zich mengend met de schimmen van heuvels in de verte, nauwelijks te onderscheiden.

En in een andere beweging, grijs en donker, de vage vormen van een kasteel van eeuwen her, het Eilean Donan castle, opduikend uit de laaghangende wolken in het westen. Waar ik wonen wou met mijn boeken en mijn gezellin om er, vooral dan ’s morgens en tot de middag, woorden schrijvend alsof het noten waren op de lijnen van mijn blad, alsof ik adem tegen adem de liefde bedreef, en dan stil te vallen, leeg geschreven, leeg gedacht en een momentum lang, in maten van stilte, opgelost.

En nieuwe vormen te verbeelden met de ogen van mijn verlangens, tussen water en luchten, ontdaan en ontgroeid van al wat was, en wat nog komen zal zoals het opgetekend ligt in het Boek.

Hier, te zijn het ogenblik van het ogenblik, zijn en niets meer dan zijn. woorden die klanken zijn, muzieknoten lijk knikkers op de rode keukenvloer in het kasteel van Elias, die herinnering zijn.

En dan Caeiro’s woorden, langs zovele wegen tot bij ons gekomen: ‘Parce que j’ai la taille de ce que je vois / et non pas la taille de ma stature.’[1]