Hij is beginnen schrijven na het ontbijt, is nu en dan opgestaan om wat houtblokken op het vuur te leggen en een glas water te drinken, het is namiddag al als hij stopt om iets te gaan eten in de keuken en er gebeld wordt. Hij is ongewassen, ongeschoren, ongekamd, hij is zoals hij is opgestaan en zich in de gauwte heeft aangekleed. Hij aarzelt om de deur te openen, wie kan het zijn, niet de postbode, niet iemand die hij verwacht, Raoul misschien?

Hij opent de deur, Jane staat voor hem met een boek in de hand. Ze is verwonderd hem te zien zoals hij er staat: ‘Ugo, excuseer me, Ik wou je dit boek van Bergher brengen’, zegde ze, ‘een boek dat je lezen moet al was het maar om te zien hoe je een boek kunt schrijven over boeken’.

Hij ook wil zich verontschuldigen: ‘ik ben opgestaan en ben beginnen schrijven’, zegde hij.

‘Tot nu’, vroeg ze.

‘Ja, het was vroeg vanmorgen, heb iets gegeten en ben onmiddellijk begonnen, ik heb uitgemaakt dat ik het dubbele schrijven moet, dat ik het anders niet haal, maar kom binnen. ‘

‘Neen, zegde ze, neen, ik wil je niet storen’, maar hij dringt aan. Ze komt binnen en zet zich voor hem neer aan de tafel: zijn dagboek open, zijn pen met inktpot erbij en boeken, Capra, Hindu Scriptures, en ‘Le besoin d’écrire’. Hij wist dat ze alles in een oogwenk had gezien. ‘Mag ik weten waarover je geschreven hebt deze morgen’.

‘Over heel wat, ook over een vriend die gestorven is.’

‘O, een vriend die ging, een vriend van hier?’.

‘Neen, een vriend van een andere categorie vrienden, een vriend uit Grimentz’.

‘En je hebt over hem geschreven vanmorgen?’

‘Ja, hij werd deze morgen begraven in Sierre’.

‘En je was er niet en dit deed je schrijven over hem’.

‘Precies’, zegde hij ‘precies, omwille van het feit dat ik er niet was, ware ik er geweest ik zou er andere woorden voor gebruikt hebben, misschien er zelfs niets over gezegd hebben, omdat ik het zou beleefd hebben.’

Ze keek hem aan, het licht in haar blonde krulharen, haar ogen groot met een donkere glans, die hij niet lezen kon, niet wist waarom ze daar zat voor hem, een dame alleen, in een lichte wolk van een parfum dat hij niet kende, met een boek waarvan hij dacht dat het een voorwendsel kon zijn om hem te zien. Ze zag de vraag: ‘Raoul is gaan bridgen, hij zit ‘chez les Nobles’ op de Kouter’, zegde ze.

Ugo voelde zich ongemakkelijk, ongeschoren, onverzorgd als hij daar zat. ‘Ik heb nog niets herlezen zegde hij, alles is in de vlucht geschreven, ik wou het nu overnemen op mijn pc, wat overeen komt met een herlezen van mijn teksten. Het vraagt wel meer tijd maar mijn teksten zijn steviger hierdoor en beter opgebouwd.’

Zegde ze: ‘Je wilt het me niet voorlezen om te weten hoe het klinkt in de oren van een toekomstige lezeres?

‘Ik ben niet gewoon pas geschreven teksten voor te lezen, ik wil wel omdat jij het bent, maar mijn geschrift leest niet gemakkelijk, ik zal me beperken tot een paar passages. Het gaat over het sterven van mijn vriend, Fernand Salamin’. Hij zocht in zijn dagboek naar wat hij lezen wou voor haar. Er was een licht beven in zijn hand als hij de pagina’s keerde. En hij leest na enige aarzeling:

‘Het is weer gaan sneeuwen’ begint hij - in feite sneeuwde het misschien niet, maar ik vond het passend dat het sneeuwde - en hij las door tot hij aankwam bij waar er stond dat zijn dood ook die van hem was, zoals Donne dit verwoordde – het komt uit ‘For whom the bell tolls’ zegde hij – en eindigde met de Latijnse woorden van de priester.

‘Ontroerend’ zegde ze ‘je vriend Fernand, zal gelukkig zijn te horen op welke wijze je op zijn begrafenis aanwezig was. Ugo, ben je gelovig, geloof je dat er nog iets is na de dood?’

‘Ik geloof het, ja, van al wat er te begrijpen valt is het, het enige en het aller belangrijkste waarin ik geloof, al het overige, over God, over ons ontstaan en de reden van ons bestaan hier, zijn gissingen die ons kunnen helpen, maar ik geloof in mijn eeuwig zijn.’

Ze keek hem aan, ‘Raoul gelooft in niets, gelooft enkel in zijn ‘trois sans atout’, als hij er de kaarten voor heeft. Er is een groot verschil met jou.’

‘Inderdaad, maar ik heb ook een tijd gekend dat ik in die ‘trois sans atout’ geloofde, maar door de boeken die ik las heb ik Culbertson, mijn bridge goeroe, verlaten. Verder dan hem ben ik niet geraakt, en op een gegeven ogenblik in mijn leven, heb ik andere literatuur opgezocht.

‘Zo ken ik je wel’. Weet je, ik heb veel aan jou gedacht, en aan je boek, ik vroeg me af wat je wenste te bewijzen met je boek.’

‘Bewijzen? Niet zo veel, mijn boek zal eerder een getuigenis zijn tot waar onze beschaving ons, en zeker mij, gebracht heeft. Ik vrees de toekomst. Er is een beweging op gang gekomen van uit het oosten die niet meer tegen te houden is, dit is mijn zienswijze maar niet alleen die van mij. Het is een beweging die tegengesteld is aan wat onze beschaving kenmerkt, het is een ander soort volk, een ander ras dat flirt met God en met de dood in plaats van met het leven. En wat erger is, een volk dat de vrijheid van opinie onderwerpt aan de ingebeelde wetten van hun God. En terwijl het nog kan wil ik, al was het maar voor mijn kleinkinderen, gezegd hebben hoe ik leefde en hoe ik dacht over die God van mij. Veel meer zal mijn boek niet zijn, ik herhaal, dan een getuigenis van wat beschaving voor mij betekende.’

.../...