Ik durf nogal: zeggen dat ik tot het einde van mijn dagen zal verder gaan met mijn blog, is dit niet overmoedig, is dit geen uit de hand gelopen bluf en zie ik me er wel toe in staat? De toekomst zal het uitwijzen, vandaag zie ik het realiseerbaar, maar wat is vandaag vergeleken bij een dag later, een maand later, een jaar later? Er komt geen planning bij te pas, het is elke dag een nieuw beginnen, en elke dag verschillend zijnde, is mijn onderwerp, als er een is, ook verschillend.

Ik eindigde gisteren met een gezegde van Rupert Sheldrake (°1942) over het leven na de dood. Ik wil nu, in de komende dagen, de vijftig pagina’s interview herlezen die Wim Kayzer, in 1992 had met Rupert Sheldrake, of misschien had ik beter mijn dagboeken van die dagen opgezocht als ik zie hoeveel zinnen er door mij in de tekst ervan onderlijnd werden en aangevuld met ‘marginalia’. Van Sheldrake werd gezegd dat hij ‘de hoogst intelligente uitvinder was van een ingenieuze theorie die volkomen verkeerd is’. Maar dit is voldoende voor mij om Sheldrake als een ernstig man te nemen.

De essentie van wat ik vertellen ga is dus door Sheldrake uitgesproken en neergeschreven door Wim Kayzer of zijn medewerker. Het is dus niet van mij, maar in het debat, ‘wat is er na de dood’, is elk gegeven waardevol en dus welkom – in feite is het, het belangrijkste debat dat kan gevoerd worden, zelfs belangrijker voor elk van ons, dan het debat Donald Trump vs Hillary Clinton.

‘We hebben’, zegt Sheldrake, en dit is zijn uitgangspunt, ‘impliciet een lichaam in onze dromen, zelfs als we ons daar niet bewust van zijn. En als je wakker wordt keert het droomlichaam terug in ons fysiek lichaam en vergeten we vaak de droom. En een mogelijke wijze om overleving van onze lichamelijke dood te verklaren is overleving via een soort droomlichaam. Na de dood – ik schreef dit gisteren al – heb je nog steeds een geestelijk leven; weliswaar niet het geestelijk leven van de normale wakkere staat, maar meer het geestelijk leven van de droomstaat. 

En Sheldrake gaat verder; Als we weten dat we gemaakt zijn van moleculen en atomen dan zijn het niet zij die belangrijk zijn maar wel hun inwerking op elkaar. Ze zijn wel de materie, zijn wel de basis, maar niet de bepalende factor, daarom is alleen een holistische benadering van de natuur de juiste, waarbij de Kosmos gezien wordt als een opeenvolging van entiteiten, beginnende bij de subatomaire deeltjes en opklimmend via de atomen, moleculen, cellen en doorlopend tot de melkwegstelsels toe. Elke entiteit is een samenstelling van het vorige. En alles is met elkaar verbonden.

Vertrekkende van uit deze holistische benadering besluit Sheldrake dat het geheugen van de mens niet gelokaliseerd is in de hersenen; dat het verleden potentieel overal aanwezig is en dat ons herinneren een teruggrijpen is, via wat hij noemt, de morfische resonantie, naar een vroeger beleefd gebeuren dat nog altijd in de tijd aanwezig is.

Ik begrijp dus dat er ooit in Engeland een man is geweest die gezegd heeft dat zijn boeken zouden moeten verbrand worden. Maar, als algemeen aanvaard wordt dat het voorbije niet in de hersenen aanwezig is waar zit het dan wel?