Paul en Ugo zaten samen aan de vijver. Gezien van de overkant zaten ze er, afgebeeld in het water met de bomen en de luchten, de struiken en de grassen, waren ze meer spiegelbeeld dan echt. Ze zaten er al een lange tijd, sprekend over kleine dingen, tot Paul het niet meer houden kon, zich even rechtte:

‘Ik las je laatste blog’, zegde hij, ‘het besef van het beeld van het Universum, zoals jij het beschrijft, geeft me de grote zekerheid dat onze toevallige aanwezigheid hier, totaal niets betekent als we ons, al was het maar één ogenblik, indenken hoe petieterig we wel zijn. Waarom dan zouden we trachten, zoals jij blijft doen, een antwoord te zoeken op een vraag die nooit zal ontcijferd worden zodat er noch een vraag te stellen is, noch een antwoord te geven. Weet je, Ugo’, zegde hij nog heel plechtig alsof het van een groot schrijver kwam: ‘de grootste denkers zijn zij die het denken verleerd en opgegeven hebben.’

Een paar aalscholvers kwamen aangevlogen, wilden zich neerzetten op het water, maar toen ze hen zagen namen ze plots terug hoogte om te verdwijnen achter de bomen: ‘Kijk, Ugo, waarom zouden we meer zijn dan een paar vogels, of we nu denken of niet, in deze niet te vatten onmetelijkheid van het Universum waarvan je ons maar een vaag berekend beeld schetst?

‘En, voegde Paul eraan toe, ‘alle verhoudingen qua de tijd dat ons Universum er is, in acht genomen, zijn we er niet veel langer dan de tijd nodig voor die twee aalscholvers om over de vijver te vliegen. We hebben zelfs de tijd niet om er ernstig over na te denken.’

De woorden waren gesproken, ze hingen een tijdje in de lucht, een tekst in een wolk en zij naast elkaar, getekend, een beeldsequens in een tekenverhaal.

‘Wel, Paul, je zegt ongeveer wat Steven Weinberg zegt: The more the universe seems comprehensible, of, hoe meer we weten over het Universum,  the more it seems pointless, het er is zonder enige reden om er te zijn. Achteraf echter heeft Weinberg spijt gehad over wat hij gezegd had, hij vond dat, wat een collega van hem erover dacht namelijk dat die uitspraak nostalgisch was, gelijk had: what I said was nostalgic for a world in which the heavens declared the glory of God[1].’

En Ugo ging verder: ‘In de wereld waar jij het over hebt, is het zoals je zegt, onnodig te denken, is het denken onbestaande, we hebben het in die wereld, zelfs niet kunnen verleren want we hebben het nimmer nodig gehad. Maar achter je wereld is er een andere, deze van het nostalgische, deze van de geest. Dit is dan mijn visie, dit is dan mijn Universum dat even, zo niet nog meer boundless is, grenzeloos is, dat zich uitstrekt in en over het Universum van jou, dat, als het er zou zijn zonder zijn binnenste, totaal nutteloos zou zijn. Maar het is er niet nutteloos omdat er het andere is, het Andere met hoofdletter. En we zien het of we zien het niet, of om je tegemoet te komen, we willen het Andere zien of we willen het niet zien.’

‘Ugo, dit is inbeelding man, dit is uitkijken naar iets dat er niet is, dit is wishful thinking waar de wereld aan lijdt, denken aan iets en uitweiden over iets dat er niet is.’

‘Wel, daarin verschillen we, mijn beste Paul, maar ik ben je er dankbaar om. Ik had er nimmer aan gedacht dat er twee soorten Universa waren dit van het zichtbare en dit van het onzichtbare. Voor mij zijn ze beide duidelijk en ik voel er me goed bij. En, het is het onzichtbare dat ik betreden zal, later, liefst zo ‘later’ mogelijk en dit hopen op een ‘zo later mogelijk’ is dan wel  wishful thinking.

‘Never mind, Ugo, het was een heerlijke avond hier te zijn met jou, schrijf het uit, stuur het rond, de wereld in, ik zal het nog eens lezen, en je misschien antwoorden, maar je kent mijn gevoelens, ik heb het verleerd te denken. Ik wist dit ook niet, maar na de lezing van je blog over 0,01% van het Universum, wist ik het en zag ik me als een nietig iets, dat door een toevallige toevalligheid hier terecht is gekomen.’

‘Je bent hier om te getuigen, Paul, te getuigen van je hier zijn. Je hebt je idee en daar gaat het om, een idee hebben over wie of wat we zijn. Dus je hebt er over nagedacht en je bent tot een besluit gekomen, zoals de man die je zeker gelezen hebt, Michel Onfray, waar er zoveel om te doen is geweest, tot een besluit gekomen is. Het is echter niet omdat je niets ziet, dat er niet iets is of kan zijn. Maar het waren inderdaad heuglijke momenten hier, wij beiden samen aan de vijver. Je moet eens meer afkomen, je weet nu waar je me vinden kunt op zomeravonden lijk deze.’

Op het watervlak was, tussen de bomen, de maan gerezen als een lichtende cirkel, onwezenlijk, de wereld ver af, het water één grote spiegel: het beeld van de stilte die hen omhulde. En zij, ondanks het verschil van mening, badend in een gevoel van samenhorigheid, een gevoel dat ze terug kenden na die lange tijd dat ze elkaar niet hadden gezien noch gesproken. Wat een blog soms vermag.

Toen hij dit aan het neerschrijven was, thuis in zijn kamer, dacht hij plots aan wat hij nog had kunnen zeggen, had moeten zeggen. Het Universum is er wel als een zichtbare verzameling van sterrenstelsels, maar het is er ook als een enorm krachtenveld waarin de sterrenstelsels zijn ondergedompeld. De geest van de mens is meer geïntegreerd in het energieveld dan in de sterrenstelsels want het veld is uiteindelijk meer een verzameling van particules. Op basis hiervan wordt het een totaal andere discussie over het fenomeen mens omdat, bij deze, de mens beoordeeld wordt, noch als de vrucht van het toeval, noch gemeten naar zijn grootte, maar wel op basis van zijn verwevenheid  in dit alles omvattend veld van energie. Spinoza heeft er een naam voor, Nietzsche niet, omdat hij niet dacht aan dit energieveld waarin zijn geest gedompeld was. Paul zit op het niveau van Michel Onfray, die in zijn ‘Tratado de Ateología’[2]: de stelling inneemt, ‘dat het verstand – a priori atheïstisch - het magisch denken verbiedt.’ Paul voelt er zich goed bij, waarom hem daar weghalen.