A l’œuvre donc, sache que le moment est venu pour toi de tailler dans le vif, étant admis que celui de la méditation l’ait précédé. Si jusqu’alors tu n’as remué que ton esprit, il faut maintenant que tu remues ta langue, il faut maintenant que tu remues ta main. Ceins-toi de ton glaive, de ce glaive de l’esprit qui est le verbe de Dieu.

Vroeg in de morgen heeft hij deze zin opgezocht in ‘Les Pierres sauvages’ van Fernand Pouillon, zijn roman over de bouw van de Abdij Le Thoronet, de meest sacraal-spirituele die hij ooit bezocht en ooit bezoeken zal. Hij vroeg zich af of hij deze zin nog niet gebruikt had in de 200 pagina’s die hij al geschreven had en indien niet, of hij deze inbrengen zou en verwerken als inleiding tot een nieuw hoofdstuk.

Het was toen dat de telefoon ging. Als hij afhaakte herkende hij onmiddellijk de stem, het was Michel J.: ‘Eh bien, Eh bien, tu ne donnes plus signe de vie, comment vas-tu et comment va ton livre?’

‘Goed, heel goed zelfs. Je belt me precies op het ogenblik dat ik me afvraag of ik Bernard de Clairvaux ga binnen brengen in mijn manuscript, een zin van hem die je zeker kennen moet: Ceins-toi de ton glaive, de ce glaive de l’esprit qui est le Verbe de Dieu’.

'Je le connais, ik ken die zin, tout le monde le connait en dan vooral wat eraan voorafgaat. Prachtig, Ugo dat je die gebruikt, het tekent je en het belooft veel voor wat je aan het schrijven bent’

‘Ja, Michel hij is, nu je het zegt, de toonaard waarin mijn boek geschreven staat en ik wil de spirituele sfeer waarin alles verloopt behouden tot het einde.’

‘Hoe ver sta je met je manuscript?’

‘Wel de twee derden staan geschreven, de rest staat opgetekend in mijn hoofd of, in de golven rondom mij.’

‘Et ton commencement, en het begin van je boek, hoe is je begin, want dit is heel belangrijk.’

‘Oh het begin? Wel dat ben jij, dat is Rosario, het recital, dat is César Franck’

‘Dat meen je niet?’

‘Jawel, jawel, Ik begin bij onze ontmoeting, want jij bent het die me aan het schrijven van een boek heeft gezet.’

‘Mag ik het lezen? Ik spreek je taal wel niet maar ik lees het Nederlands heel vlot, je weet het.’

‘Michel, je weet, ik kan je niets weigeren, ik mail je de vier eerste hoofstukken. Weet me te vertellen wat je erover denkt, vooral dan wat ik schrijf over ons samenzijn op het recital.’

Ugo aarzelde om een stap verder te gaan, hem uit te nodigen samen met zijn echtgenote bij hem thuis: ‘Lees me en vertel me of het waardig is een boek genoemd te worden, een boek zoals de vele die je al gelezen hebt.’

‘Heel goed, stuur het me vandaag nog, ik wacht in spanning.’

‘Ik doe het, je moogt er op rekenen.’ 

Achteraf vond Ugo, dat de telefoon van Michel een binding had met de zin van Bernard de Clairvaux, dat er bij Michel een signaal was binnen gekomen en tezelfdertijd voor hem het teken, om die zin van Bernardus te gebruiken. Hij had er - hij wist dit met zekerheid - ooit een blog over geschreven die hij kon gaan opzoeken, maar het was niet nodig, hij had deze woorden van Bernardus altijd op de achtergrond aanwezig gevoeld als hij schreef, alsof ze voor hem, laat staan voor allen die schrijven, opgetekend stonden. En zo was in het verleden zijn hele leven ingesteld: omgord met het zwaard van de geest en wou hij ook nu dit boek van hem, omgorden met het zwaard van het Woord. Of het dit van God was, was de zaak van Bernardus, hij, Ugo had het niet nodig de naam van God hierbij te betrekken, het Woord dat in den beginne was, voldeed hem.

Zo ziet hij deze lichtende morgen als een van die sleutelmomenten dat hij grijpen moet met beide handen, zoals een beeldhouwer met hamer en beitel de eerste slag zet in het blok witte marmer op de tafel voor hem.

(Fernand Pouillon, 1912-1986: 'Les Pierres sauvages', roman, aux Editions du Seuil, 1964)