Tekst geschreven de dag na het overlijden van Umberto Eco. 

En iets anders nog, zelfs indien dit hier niet passen zou, past het voor hem: hij hoopt dat Umberto Eco – en is het niet zo, hij ziet het in zijn gedachten – opgebaard staat, niet zoals Zhivago, omgeven door een wolk witte bloemen, maar wel omgeven door de stapels boeken die hij schreef en andere die hij bezat en liefkoosde. Hij denkt dan aan wat Marcel Proust zo mooi wist te vertellen over Bergotte, de schrijver, die in het Louvre overleed bij het bewonderen van ‘le petit pan jaune’ van het schilderij ‘zicht op Delft’ van Vermeer: 

‘On l’enterra, mais toute la nuit funèbre, aux vitrines éclairées, ses livres, disposés trois par trois, veillaient comme des anges aux ailes éployées et semblaient, pour celui qui n’était plus, le symbole de sa résurrection’. 

En deze morgen heel vroeg, Jupiter in samenstand met de volle maan, heeft hij zich voor het eerst afgevraagd waarom Proust aan zijn ‘la Recherche’ het woordje ‘perdu’ heeft toegevoegd aan de tijd dat hij meer dan leefde, aan de tijd dat hij schrijvende was. Hij zelf zou zijn boek niet willen zien als zijnde op zoek naar iets dat verloren was gegaan, of als op zoek naar de ‘time largely wasted’, zoals T.S.Eliot het zegt. Het was wel zo dat hij heel wat tijd had verspild in zijn leven, maar alles samen genomen was het precies ‘du temps perdu’ die hem gebracht heeft tot waar hij nu aan begonnen is en dat hem ‘largely’ overstijgt.

Hij wil die tijd die voorbij is en die nog is, niet zien als verloren maar als de adem, als de adem van zijn dagen en dit wordt de titel van zijn boek: ‘De Adem van de dagen’. De dagen die hij schrijvend beleefde in tegenstelling tot alle andere toen hij, wel bewust was van het leven in hem maar dat hij niet schreef met een vooropgesteld doel. Zijn leven was toen niet het schrijven zelf, terwijl hij nu, en hij voelt dit goed, ademt al schrijvend.

Is dit dan een bijzondere dag?

Ja, het is, het is geïnspireerd in de eerste plaats op het beeld van de volle maan met Jupiter dichtbij erboven én, gevoed door de dood van Eco, door de vrijgekomen elektronen uit de geest van Eco, alsof het een deel was van Eco’s geestelijk testament dat zich nu aan het vastzetten is in hem. Het is een idee die pas al schrijvend is ontstaan maar hij weet nu duidelijk waar hij mee bezig is, en dit dankzij Proust en Eco, in betere handen kan hij niet zijn.

Dit is een tekst die hij opdraagt aan hen beiden en waarvan hij de woorden zal vasthaken in zijn boek, omdat het veel betekenend is voor de persoon die hij is en ook, en vooral omwille van het kosmische dat Eco zag in het schrijven, het kosmische dat van de persoon was die Umberto Eco heette. Zijn woorden zijn ook een eerbetoon aan Eco die weggegaan is, de stof die zijn lichaam was toevertrouwd heeft aan de vlammen, wie hij was blijft over in zijn boeken die onsterfelijk zullen zijn, Ovidius, Vergilius, Dante, Cervantes en zovele achterna.

Het is, om correct te zijn, een goede vriend, Jacques van I. die me attent maakte op het bestaan van de enkele hoger geciteerde lijnen van Marcel Proust. Ze komen uit ‘La Recherche du Temps perdu’ deel ‘La Prisonnière’ (La Pléiade 1954, pagina 188). Het bewijst dat hij een groot kenner is van Proust en als ik hem dichters en schrijvers hoor citeren, een groot kenner van de Franse literatuur, zoals Raoul/Albert een groot kenner is van de Germaanse literatuur, vooral dan als ik hem Duitse en Engelse schrijvers hoor citeren uit de jaren dat hij die talen doceerde. Jacques was geen docent, hij was notaris, maar hij leidde een dubbel leven. Hij was poëet zonder het te zijn, hij was groot in klassieke muziek als in schilderkunst, als in concerten en musea als in kennis van de historie van de Egyptische farao’s. Er lopen er weinige rond van dit gehalte. Gelukkig voor hem kent Ugo er andere die beslagen zijn in de Griekse en de Romeinse cultuur en literatuur. Het zijn allen vrienden die hem in dergelijke zaken ver overtreffen en hij is gelukkig, soms over hun kennis te kunnen/mogen beschikken. Zoals hij gelukkig is met Johan, met wie hij, wandelend omheen de vijver, filosoferen kan over het leven, over de natuur en zovele andere zaken, zoals hij gelukkig is met Paul V. die meer dan beslagen is wat de geschiedenis van het westen betreft.

Hij is en weet zich omringd door heel wat vrienden die alhoewel niet ingesteld op het schrijven van een boek, maar die zelf een boek zijn en tussen hij die schrijft en hij die weet is de marge heel klein.