Het is meer dan wenselijk te gaan slapen met een idee waarmee je in de morgen je dag kunt beginnen. Maar dit lukt niet als de vermoeidheid toeslaat en je met een leeg hoofd onder de lakens kruipt. Je hebt wel een zin meegenomen uit Kafka’s ‘Kaiserliche Botschaft’, die een trouwe lezer je in de valavond stuurde, maar je weet nog niet hoe die boodschap in te kleden, want zo licht te begrijpen is ze niet:
‘Der Dichter hat die Aufgabe, das isolierte Sterbliche in das unendliche Leben, das Zufällige in das Gesetzmässige hinüberzuführen.’
De dichter heeft de opdracht: het geïsoleerd sterfelijke in het oneindige dat het leven is, over en samen te brengen met het toevallige in het wetmatige.
Of, zoals je het in de morgen graag interpreteren wou - en nu zeker, nu Umberto Eco, de auteur die je bewondert, ons verlaten heeft op de ouderdom van 84 jaar – het gewoon dagelijkse (wetmatig toevallige) te verhalen in functie van het eeuwige dat het leven is, of om Eco ter wille te zijn, het te verhalen als een kosmisch gebeuren.
Dit fungeert dan als het begin van een nieuwe dag, valt vandaag samen met het gezang van de merel in de ceder, samen met de regen en de wind over het land, samen met Umberto Eco’s overlijden. En dat je met die gegevens op de achtergrond, en er zijn er meer, dat je pogen zult om uit de woorden die je rijk bent, of arm, deze uit te kiezen die je nodig hebt om binnen te wandelen in het landschap, waar ook zich dit moge ophouden, van het ongeschrevene, van het nog maagdelijke. En, te beschikken over dit landschap is een soort verslaving van jou waar je vroeg of laat aan sterven zult als alles af zal zijn, gestapeld in hopen woorden die je leven waren.
Je had nochtans je honger naar woorden kunnen stillen met het lezen van deze van Proust, van Auster, Hertmans, Cervantes, van zoveel zovele anderen die je gekend hebt en die zich, lijk de jaarringen in de stam van de ceder - die je lief is, omdat hij je inspireert in vele momenten, door zijn statigheid als boom, door zijn literaire binding met de ceders uit de Bijbel - lijk de jaarringen die zich bij jou geslingerd hebben omheen de kern die je in wezen bent, die er hun lagen hebben gelegd en in elkaar zijn vergroeid, zoals een prikkeldraad in de schors van de knotwilgen.
Je ontkende je dus de gelegenheid, de laatste van je dagen te kunnen slijten in peis en vrede en hebt halsstarrig willen bewijzen dat het woord je leven was, zodat je aan te vele zaken, niet de nodige aandacht hebt gegeven, opgeslorpt door het woord als je waart.
Zo mijn beste vriend, waar denk je dat je uitkomen zult eens de woorden neergezet die je, wellicht onnodig, talrijk wilt en soms, en dit is allesbehalve een winstpunt, zwaar van inhoud om te begrijpen waar je heen wilt gaan? Je bent dus gedoemd, als je zonder voorzorgen de nacht in gaat, elke morgen je de vraag te stellen wat je schrijven zult om de dag binnen te gaan. Het is aldus, en je herhaalt het keer op keer, hoe je leven op gang kwam en hoe het zich nu aan het sluiten is.
Hij schreef dit neer gezeten onder de lamp, een deken languit over de rug geslagen, de kamer een donker holte om hem heen. Er was geen ander gebeuren dat hij vermelden kon of wou. Hij zat er, een metafysisch (gestoord), ingesteld iemand, die opstond in de morgen deed wat hoorde gedaan en dan begon te schrijven tot hij, zijn vingers verkrampt, de pen neerlegde, wat rondliep hier of daar, in de tuin onder de lege bomen, op de wegen door de lege velden of langs de wegels in het bos. En eens de avond gekomen, moe neerlag voor zijn tv scherm, te moe om een boek te lezen, wegdromend, gedurende uren niet bestaande, tot hij eens het scherm gesloten, hij weer wist hoe reëel het leven was dat hij gekozen had en hoe eenzaam het bed in de kilte van de nacht.
|