Hij had lang wakker gelegen die nacht, de droefheid die hij plots had gevoeld was er nog. Hij kon die niet zo maar wegduwen, uit hem, het beeld van zijn dochter die bij hem kwam zitten terwijl hij schreef, het beeld van het kind dat ze toen nog was, lief en teer en hij, zijn in zich zelf gekeerd zijn, opgeslorpt door zijn werk en elk vrij uur gebruikend, vooral, want daar lag de reden, voor zijn boeken, zijn geschrijf en zijn dagboek, de ogen half gesloten voor wat er omging,  vulde hem met een zekerheid dat hij heel wat schuldig was aan haar en aan zijn gezin. Hij kende dit schuldgevoel van vroeger, en toen hij hier in de ouderlijke woning, na de dood van zijn ouders was komen wonen, had hij gehoopt volledig afstand te nemen van wat vroeger was, maar zo eenvoudig was dit niet. Het verleden vunste nog na zoals het vuur in de haard en een windje kon het aanwakkeren, toeslaan en hem verweesd achterlaten. En vandaag, in die enkele voor haar onschuldige woorden die ze sprak, heeft hij ineens een glimp ontvangen van hoe Eveline zich moet gevoeld hebben als ze alleen was overgebleven met hem in dat appartement in de stad. En hij had er geen oog voor gehad. Voortdurend bekommerd als hij was om, in feite, onbelangrijke zaken, want wat hadden alle dagboeken die hij vulde en alle boeken die hij las, wat had dit alles hem opgebracht? Nada, niets. En, vandaag, was hij nog altijd op dezelfde weg, op wandel naar een punt in de tijd dat hem heel wat kosten zou aan volgehouden inspanning, met eenzelfde verwaarlozing van dingen die meer noodzakelijk waren.

En nu was de vraag van De Naeyer. Als hij hierop ooit positief zou reageren en hem tonen zou waar hij met zijn boek gekomen was, dan kon hij niet meer terug zonder gezichtsverlies en dat wou hij nu ook niet. Het is er op of er onder dacht hij, als ik hem mijn eerste pagina’s voorlees, dat soort inleiding dat ik de toonaard noem van mijn boek, waarin ik stelling neem dat alles ontstaan is uit de geest, dan hoor ik onmiddellijk zijn reactie en weet ik anderzijds of het leesbaar is, of het verteerbaar is wat ik schreef en ook,  en dit is ook niet onbelangrijk, weet ik wat ik van hem verwachten mag. 

Hij stond op in het midden van de nacht en ging neerzitten aan de tafel. Cervantes naast zich, meer ziek dan oud, ontgoocheld, levend in armoede, werkend in alle haast aan het tweede deel van zijn Quichotte. Hij ook zal in zijn beginfase de behoefte gekend hebben zijn ’Don Quichotte’ voor te lezen om te weten waar hij stond, om te weten of zijn gewaagde idee, een soort ridder in het leven te roepen die zich onsterfelijk maken zou door de domme streken die hij uithaalde, die Quichotte zag als heldendaden, maar voor de lezer duidelijk zouden overkomen als het werk van een halve gare. Hij echter heeft niet het plan een verhaal à la Don Quichotte te schrijven. Hij heeft geen deel genomen aan veldslagen, hij is niet gewond geraakt aan de linkerarm, hij is niet gevangen genomen en heeft niet als slaaf verbleven in Noord-Afrika en ook hij was geen lezer van ridderverhalen, hoogstens een lezer van Jules Verne. Hij wou voor hem een boek over niets en over alles. 

Hij had dus maar, zoals Cervantes in de laatste maanden van zijn leven - hij stierf op 19 april 1616 - één uitweg, haast maken, al was het maar om te tonen dat het ernst was, dat hij het boek wou en bewijzen wou dat hij dagelijks zijn duizend woorden had geschreven, wat niet zo zelfsprekend is.

Hij had deze morgen, vóór Eveline had aangebeld, geluisterd naar een serenade waarin hij, in de violen, Antonin Dvorák meende te herkennen. Hij kon het opzoeken en zou het doen, maar hij had toen gedacht, wie ook het stuk moge geschreven hebben, hij is vertrokken uit het niets, met een wit blad, en op dat blad is de compositie tot stand gekomen die de tijd heeft getrotseerd en vanmorgen, honderd jaar en meer erna, te horen was in de huiskamer van velen. Er had even goed niets kunnen zijn – de naam van Dvorák nooit uitgesproken in de kamer - maar de muziek was er en hij kende de vreugde er naar te luisteren en te denken dat het van Dvorák kwam.

Hij moet dus, als hij bereiken wil wat moet, elke dag een Dvorák zijn, elk uur, elk moment van het uur dat hij zal neerzitten om te schrijven, wil hij aan die De Naeyer tonen wie hij was en wat hij vermocht: geen zondagsschrijver, maar iemand wiens leven het was te schrijven, te verbeelden, te zien en te denken om te maken wat nog niet was en er nooit zou gekomen zijn ware hij er niet geweest. En als hij het opzocht, had hij wel degelijk juist geraden vanmorgen, het was een serenade van Dvorák (1841-1904) die hij herkend had.

Hij dacht dit is wat ik bereiken wil, herkend worden niet zo zeer door wat ik schrijf maar wel door de wijze waarop ik mijn zinnen vorm en/of hoe ik mijn woorden uitdraag in zinsverband om aan elke zin mijn merkteken mee te geven. Een gevaarlijke opdracht die hij zich zelf oplegde, met Miguel de Cervantes en Antonin Dvorák als voorbeeld. Wel wist hij dat dit hoog gemikt was, dat hij hiermede geen van beiden ging evenaren maar hij hoopte en vertrouwde er op een poging te doen in deze richting.

Hij schreef dit neer, ook in zijn dagboek, dat hij de dertig al geschreven pagina’s tekst van zijn boek meenemen zou en, ofwel een deel ervan, ofwel de totaliteit, voorlezen zou, maar zeker niet achterlaten in dat huis waarvan hij in zijn jeugd gedroomd had.