Begrijpe dus dat we ons terecht vragen zijn gaan stellen over de juistheid van de vertaling uit het Hebreeuws van de tekst van deze Kosmogonie van Mozes. Ook de diaspora, de Joodse gemeenschap in Griekenland was niet gelukkig met de eerste vertaling in het Grieks, de Septuagint, uit de III de eeuw vóór Chr. In de II de eeuw na Chr. kwam er de Vulgaat-vertaling naar het Latijn[1], doch de inhoud van 3:19 bleef behouden, afgestemd op het zichtbare terwijl het esoterische, het verborgene dat er door de oorspronkelijke auteur(s)  werd in vastgelegd onvertaald bleef om maar niet te zeggen dat de vertaler(s) niet in staat waren de boodschap erin te begrijpen en over te brengen. 

Fabre d’Olivet, 1768-1825, heeft er evenmin voldoening in gevonden. Hij studeerde Hebreeuws, Arabisch en Aramees en schrijft over de bestaande vertalingen: 

‘tout ce qui était esprit y est devenu substance, tout ce qui était intelligible est devenu sensible, tout ce qui était universel est devenu particulier’[2]. 

Waarmede hij bedoelde dat de geest van de tekst opgeofferd werd aan het gemakkelijk herkenbare en hetgeen handelde over de mens in het algemeen meer aanschouwelijk teruggebracht werd tot enkele in het bijzonder. Fabre d’Olivet gaf aan de bewuste versregel over onze terugkeer naar de stof, een totaal verschillende betekenis, voor hem was het duidelijk, zoals hij de tekst vertaalde, dat de mens terugkeren zou naar ‘l’élément spirituel, principe de son être’. 

Ook Paul Nothomb, 1913-2006, professor Hebreeuws aan de Sorbonne, vertaalde in dezelfde zin dit vers. In een schitterend betoog handelend over de onsterfelijkheid van de mens komt hij tot het besluit dat die bewuste goddelijke veroordeling begrepen moet worden als een benedictie, want vertaalt hij: ‘tu as été formé immortel et tu le redeviendras’[3].

Beide vertalingen, deze van Fabre d’Olivet en Nothomb, stemmen overeen met de idee die de traditie ons voorhoudt en altijd heeft voorgehouden. De uitzichtloze vertaling van Genesis 3: 19, wordt aldus hervertaald, een tekst lijk een gotische kathedraal, een tekst die een totaal andere waarde geeft aan het leven, en de mens optilt tot zijn ware dimensie, de dimensie van zijn geest.

De auteur(s) van Genesis en dan vooral van de tien eerste hoofdstukken had(den) ons meer te vertellen over het fenomeen mens dan dat hij uit stof was gemaakt en tot stof zou terugkeren, wat trouwens te voor de hand liggend is  en te duidelijk zichtbaar opdat dit afzonderlijk diende vermeld te worden. Neen, de boodschap had een totaal andere draagwijdte en situeerde zich op een totaal ander vlak, ze maakte ons namelijk duidelijk dat de mens ontstaan was uit de goddelijke geest en als dusdanig conform was aan deze geest.

Men moet zich bij dit alles toch de vraag stellen, hoe de wereld en dan niet alleen de westerse wereld er zou uitgezien hebben indien de kerkvaders van in den beginne geconfronteerd waren geweest met de onsterfelijkheid van de geest in plaats van met de stoffelijkheid van het lichaam.