Het spel van licht en schaduw is een wonder iets, vooral als het licht de schaduw wordt en omgekeerd de schaduw het licht, een metafoor die ik gebruiken wil om aldus te verwijzen naar het wondere leven dat zich blijft voltrekken binnenin de wereld van het zichtbare, zijnde de wereld van atoom en elektron, en van tal van subatomaire deeltjes en de verweving ervan met elkaar, en dit tot binnen onze hersenen, tot binnen de wereld van onze gedachten.

Wat we met zekerheid erover weten, buiten hun onderliggende verwevenheid, zijn eerder gissingen dan voldragen feiten. Wat we sterk vermoeden is dat alles eerder wijst naar de filosofische ondergrond van het oosten, dan in de richting van wat we geleerd hebben in onze lessen van natuurkunde die zich beperkten tot de leer van de cellen, maar niets vertelde over het secrete, het spirituele  leven van de cellen in hun onderlinge samenhang, zijnde het kloppend hart van het levend Universum  waarin we zijn vast geankerd.

Ik heb hiervoor het beeld van Fritjof Capra gezeten op de rotsen aan zee die, terugdenkend aan zijn theoretische experimenten,  bewust was van de immense cascades van energie die neerkwamen uit de ruimte en omheen hem, er in ritmische pulsaties, particules ontstonden en verdwenen, waaraan ook de elementen van zijn lichaam deelnamen. Dit beeld kan ook geprojecteerd worden op wat betreft, de instelling van onze geest op de massa gedachten die ons overvallen en op een identieke wijze worden verwerkt en aangeboden. 

Wat ik hier tracht te vertellen zijn maar schijngedachten, pogingen om aan te duiden dat niet het zichtbare de wereld is, maar wel hetgeen zich afspeelt achter het zichtbare, het proces op gang gebracht door het subatomaire leven dat evengoed het proces uitmaakt van de wereld van de gedachten die even reëel is als de wereld die van het leven is. En als ik even terugkeer naar wat ik onder de ceder begraven heb, dan is het precies deze wereld die me vrees inboezemt, de gedachtenwereld van velen die als het deze van een massa wordt uiterst gevaarlijk wordt in welke mate deze ook moge voorkomen maar zich onvermijdelijk ooit manifesteren zal als een geheel.

Er zijn hiervan beelden van veranderingen genoeg die zich in het verleden hebben voorgedaan: de opkomst van het christendom is er zo een, de opkomst van de Verlichting, en thans heel duidelijk de opkomst van de islam, die in het westen lang werd tegengehouden door de oude krachten van het christelijk gedachtengoed en de inspiratie van de Verlichting, maar nu, door én het afzwakken van deze westerse krachten én  de opkomende infiltratie van de islamgedachte, leiden kan tot een clash van culturen waarvan de uitkomst vermoedelijk kan uitdraaien in het voordeel van de nieuwgekomene, met al de gevolgen van dien. 

John Brockman publiceerde in 1986 een boek dat in 1989 werd vertaald in het Nederlands[1] over de toen bestaande ontwikkelingen in de wetenschappelijke wereld. Hij vermoedde toen dat deze het gezicht van de wereld van de komende jaren zouden bepalen. We zijn ruim een kwart eeuw verder, en de wereld van Brockman is sedertdien in een exponentiële versnelling gekomen.

Maar Brockman had het niet over de wereld van de levensopvattingen, over kunst, over religie. Indien er iemand zou opstaan die deze wereld van nu beschrijven zou dan zou hij tot de vaststelling komen, dat de Verlichting die in onze gewesten de religie heeft overspoeld, uitgedraaid is op een aanbidding van het materiële, het gemakkelijk bereikbare, het geesteloze – geest in de zin van verdieping – het absurde wat de kunst betreft en vandaag op het punt staat terecht te komen in een draaikolk van nieuwe gedachten waaruit, de gedachtenwereld die als de sterkst compacte, als de meest strijdende, alle andere overstijgen zal. 

De vraag die ons vandaag bezig houdt is de volgende, hoe zal de wereld binnen een kwart eeuw er uit zien. In welke mate zal het virtuele ons leven zijn binnengedrongen en vooral zullen we nog, zoals het deze middag op Klara het geval was, nog kunnen luisteren naar de Negende van Beethoven? 

 Stel dat die verbrand zou worden?