Wat ik gisteren, in het midden van een hittegolf schreef over Jezus en inlogde in de koelte van de morgen, is het resultaat van een ingeving die me plots als een lichtstraal overviel na de vele jaren dat ik me maar vragen ben blijven stellen over ’welke’ plaats in Arabië Paulus het had, terwijl ik me vragen had moeten stellen over het ‘waarom’ hij drie jaar is weggebleven uit Jeruzalem.
Ik ga hier niet verder op in, maar het brengt me wel dichter tot de Jezus, zoals Thomas hem ons leert kennen in zijn Evangelie[1] en een totaal ander beeld geeft van de Jezus van de vier evangelisten, het beeld van iemand die een moeilijk te begrijpen gnostische taal gebruikt. Ofwel ligt dit aan de vertaling, ofwel aan de auteur ervan, Didyme, Judas Thomas die de woorden moet opgetekend hebben op het ogenblik dat deze uitgesproken werden, want het is volgens mij onmogelijk deze ongeschreven mee te dragen en te wachten tot na de dood van Jezus om deze woorden te boek te stellen.
De tekst van dit evangelie heeft Oosterse roots, de onderliggende betekenis ervan is even zwaar om te vatten als de kwantum fysica. Hij omvat 114 logia (meervoud van logion[2]). En als dit de taal was die Jezus sprak dan begrijpen we zonder moeite dat Paulus het nodig en zinvol achtte eerst de bron van Jezus te gaan opzoeken dan te luisteren naar wat Petrus hem te vertellen had.
Ik citeer hierna enkele logia:
1 Jésus a dit; Celui qui trouvera l’interprétation de ces paroles ne goûtera pas de la mort.
2 Jésus a dit : Que celui qui cherche ne cesse de chercher jusqu’à ce qu’il trouve ; et quand il aura trouvé, il sera bouleversé, et étant bouleversé, il sera émerveillé et il régnera sur le Tout.
29 Jésus a dit : si la chair a été à cause de l’esprit c’est une merveille ; mais si l’esprit a été à cause du corps, c’est une merveille de merveilles. Mais moi, je m’émerveille de ceci : comment cette grande richesse a habité cette pauvreté.
Ik zou verder kunnen gaan maar ik denk dat het heel duidelijk is dat de Jezus van de vier Evangeliën weinig gemeen heeft met de Jezus van Thomas.
Diverse mogelijkheden staan open. Als je er belangstelling in hebt dan volstaat het even erover na te denken, welke Jezus Paulus kan opgezocht hebben, deze die door de vier evangelisten wordt getekend of deze die Thomas hoorde.
[1] Het evangelie van Thomas, samen met een tiental andere evangelies, in 1945 opgegraven in Nag Hammadi, Egypte. De tekst ervan is geschreven in het Koptisch en werd vertaald in verschillende talen,. In ons bezit is de Franse versie, uitgegeven in de Collection Métanoia,in 1979, vertaald en voorzien van Commentaar door Emile Gillabert, Pierre Bourgeois, Yves Haas. Erik Van Ruysbeek zorgde voor een Nederlandse vertaling.
[2] Ce mot Grec classique signifie chez Hérodote et Aristote: ‘réponse de la divinité’. Pronocer log-ya, log-yonne. Page 21.
|