Na de vele jaren dat ik geabonneerd ben geweest op de National Geographic Magazine (NGM) heb ik me onlangs, ingevolge plaatsgebrek, moeten ontdoen van mijn collectie die reeds een zeer respectabele plaats innam. Gelukkig, zo ondervind ik nu, ben ik zo wijs en vooruitziende geweest de voor mij belangrijkste nummers, zijnde een tiental, op zij kunnen houden.

Op verloren uren, en dit was gisteren het geval, bladerde ik in het nummer van december 2010, het magazine over ‘King David’, en struikelde ik over een kort maar verrassend artikel over het wonder van het wonder wat architectuur betreft, La Sagrada Família in Barcelona, voor mij een kathedraal maar door paus Benedictus XVI ingezegend in 2010 als basiliek. Men waagde toen te voorspellen, dat na 144 jaar er aan gewerkt te hebben deze voltooid zou zijn in 2026. Wat, alhoewel de bouw enkel mag gefinancierd worden door giften van de bevolking en entreegelden, gezien de economische en financiële toestand in Spanje, eerder als twijfelachtig moet worden gezien.

Ik deel de mening van velen dat dit een van de laatste bouw-uitingen zal zijn van het christelijk gedachtengoed in het westen. En is het niet de laatste, wat ik hoop, het zal dan toch de meest monumentale zijn die ooit is gegroeid in de geest van een architect van de XIXde, XXste eeuw, Antoni Gaudi (1852-1926) die vanaf de neogotische basisidee van zijn voorganger, architect Francisco de Paula del Villar,  van 1883 af, dezes plannen verder heeft uitgebouwd in een synthese waarin verwerkt werden zowel Neogotische -,  Art-nouveau -, als Oosterse bouwelementen. 

‘Nothing is art if it does not come from nature’, lees ik in de tekst die Jeremy Berlin in het NGM aan de Sagrada Familia wijdde. En het is Mark Bury, de Australische architect  die er toen, in 2010, al 31 jaar aan werkte die aan Berlin verklaarde dat de nagelaten plannen driedimensionaal zijn en de DNA structuur van het globale bouwwerk bevatten, wat hem in staat stelde, op basis van fragmenten uit de holistische idee, die aan de basis lag van Gaudi’s plannen, de architectuur van het geheel te concipiëren en de bouw verder te plannen en uit te voeren in de spirit van Gaudi. 

In haar totaliteit moet de Sagrada Familia bestaan uit 18 torens: 12 apostelen, 4 evangelisten en Maria en Jezus. Men verwachtte dat het gebouw voltooid zou zijn in 2026, vandaag spreekt men that it could be finished in the first third of the XXIst century. Het virtueel bezoek dat men dankzij Google aan het binnenschip brengen kan is van een ontstellende schoonheid die elke verbeelding overtreft. Het komt neer op een vergoddelijking van de ruimte dankzij het verrassende spel van licht, vormgeving en inhoud. 

Terwijl we nu, overal ter wereld, vreemdsoortige gebouwen zien uit de grond rijzen die verbazen door hun structuur en hun inhoud, maar heel weinige ervan een diep religieuze gedachte verwoorden, moet het bouwwerk van Gaudi – want het is hij die er zijn stempel op drukte – gezien worden als een sterk teken, wellicht het sterkste ooit gerealiseerd in de XIXde XXste en de XXIste eeuw, van de kracht die uitgaat/uitging van de christelijk gedachte, die deze van onze eerste gotische kathedraalbouwers sterk benadert, om niet te zeggen innig navolgt en zelfs overtreft. 

Wat het nut ervan zal zijn, zal de toekomst uitwijzen. Vooral dan als we zien dat de tijdsgeest zich monumentaal aan het wijzigen is. Niet alleen de religieuze geaardheid van het Spaanse volk die zich heeft gewijzigd, maar ook de vreemde invloeden die zich voor het ogenblik aan het vestigen zijn omheen de Sagrada Familia, zullen hun invloed hebben, misschien niet op het verdere verloop van de bouwwerken, maar wel op het finaal gebruik ervan.

Wat niet belet dat het, een bijna buitenaards kunstwerk is dat de menselijke geest, imbibé de l’esprit cosmique, er aan het bouwen is. Het is deze geest die van de Sagrada Familia een meer kosmisch dan  religieus ingesteld bouwwerk aan het creëren is.