Als ik ga ‘bladeren’ in al wat ik de laatste jaren geschreven heb, dan zit ik met een enorme hoeveelheid tekst, verspreid op een onorthodoxe wijze. Ik weet dat er teksten tussen zitten waar ik tevreden over was en nog ben, meer dan tevreden zelfs: gedichten, losse stukken, delen van een roman die eerder een filosofisch draaiboek is.
Vandaag, nu Dantes Canto XXV, een meer dan prangende opeenvolging van beschrijvingen met en over slangen me verwart, heb ik nood aan verandering.

De beslissing van de jury Nobelprijs Literatuur 2014, en de toekenning van die prijs aan Patrick Modiano, ‘voor zijn kunst van het herinneren waarmee hij de ongrijpbaarste menselijke lotgevallen tot leven wekt…[1]’ is een gelegenheid. Er is dus niets verkeerd aan het herinneren, zelfs al is het ongrijpbaar, zelfs al ben ik het die op zoek ga naar vorige bronnen om die te herbekijken en terug boven te halen. Zo, als ik de bladen keer van een dagboek van jaren terug, lees ik en neem ik over, wat ik me nog herinneren kan het ooit geschreven te hebben, omdat het gebeuren nog altijd leeft in mij, en nog steeds zoals het toen werd opgetekend.

En een dag was ik begaan met mezelf, een dag beroerde ik mezelf:

Ugo, schrijf, schrijf je ziel uit je lijf. Schrijf dat je eeuwig bent. Beschiet van uit die oneindigheid elk blad. Bevrucht het met de elektronen van je geest, die op hun beurt zich mengen zullen met de elektronen van het papier, dit wondere papier dat met vreugde bezeten wordt; zoals zij die je bezat diezelfde middag in de kamer die uitgeeft op de oude gevels, weerspiegeld in het water, met de boten soms en de ‘Kleine Nachtmusik’ van Wolfgang, door het open raam. En de grote stilte in jou als je neerligt naast haar en haar vingertoppen betast wetende dat ze weent en je wel denken kunt waarom.
De beelden liggen klaar getekend: de kamer op de middag, het open raam met de bewegende gordijnen, franjes van schaduw op de muren en de meubels, de geluiden van de stad, de boot met toeristen en de vrouw naast hem die weende en toch gelukkig was zoals hij zich voelde toen, naast haar, met haar hand in de zijne.
Dit verre gebeuren herdacht en herbeleefd, de vele kleine details nog zo aanwezig in hem, de warme zachtheid van haar lichaam, die hij opzoekt terug, de hand die hem streelde, de mond die hem kuste, de grote trillende wereld van genot gemengd met het immense van wat hij voelde voor haar, teruggenomen uit de diepte van zijn herinneren.
Of hoe we leven en hoe alles in ons samenkomt, geordend, elk ogenblik aansluitend op het vorige, wat je denkt komende van wat je dacht en gaande naar wat komt.

Zo ook dit gebeuren, ongerept in al zijn verbeelden en thans getekend in enkele luttele woorden terwijl het zoveel was geweest, zo enorm veel, lijk het vliegje in het stuk amber dat hij had meegebracht van een verre reis waar ouderlingen op de binnenkoer van de moskee, gebogen waren over wondere tekens - de woorden van de Profeet - in gesprek met hun God met de negenennegentig namen.
Aldus is elk ogenblik van zijn pen op het blad geweest, lijk het schuiven van de zwanen op het water, telkens weer een nieuw verbazen over wat de dagen waren.
En als hij denkt aan de vele schrijvers die hij schaamteloos soms overneemt, wat is er eigenlijk dat uit hem zelf komt, ontstaan is in hem en openbloeiend in woorden in hem, of is het slechts een reminiscentie van wat hij ooit las, minimaal aangevuld en licht ingekleurd door hem?
Dit is dan een gebeuren dat overbleef naast de vele dode momenten in ons handelen, lege woorden waaruit we dan opnieuw ontwaken. Dit is de tweespalt van ons leven: het verdwijnen in de woestijn en de terugkeer in de ruisende rijkdom van het leven.

Zo had hij in de valavond van die dag, alleen wandelend op het strand, de zee gezien, de zee beluisterd. Ze was rust en beweging. Rust waar de olijfgroene lijn van het water overvloeide in het grijze timbre van de luchten, beweging waar de meeuwen roekeloos hangen bleven boven de golven die uitrolden over het strand.
Zo nu ook in hem rust en beweging, of zijn geest in vrede met het zijnde en zijn gedachten een fresco van hoop op wat nog komen kon.

[1] De Standaard der Letteren van 10 oktober