Ik ben opgestaan om vier uur deze morgen, het uur dat Amélie Nothomb begint te schrijven, zo las ik eens van haar, heb een deken om de rug geslagen en ben naar beneden gegaan. De kamer ‘rook naar eikenhout en rozen, naar de dood[1]’ zoals Quasimodo het wist in zijn ‘Antico Inverno’. Het vuur in de haard smeulde nog, maar de kilte verraste me. Ik werkte aan mijn Dante, aan zijn Canto XXIV, lang, heel lang zonder de minste notie van de tijd, tot ik uiteindelijk een leegte voelde komen en  even verpoosde. Toen ik opkeek van mijn scherm zag ik het vale herfstlicht in het raam, zie ik hoe de dingen om me heen, plots tot leven komen: de tafel, de boeken, de sofa, de zware eiken bollenkast, zoals ook ik terug kom tot de realiteit van mijn bestaan met een verkrampte rug en bijtende ogen.
Zo intens heb ik gewerkt, woorden selecterend die opdoken uit de grote stilte van de kamer. En nu, in de vroege morgen, hoor ik de wind in de bomen en het slaan van de regen tegen het raam en ben ik klaar gekomen – uit het niet van het niet - met enkele pagina’s tekst, genoeg om een blog te vullen.

Mijn dag is begonnen, zoals een dag beginnen moet. Ik kan nu met een gerust gemoed terug gaan naar bed, om in de voormiddag alles te herzien en verder te gaan met Dante die even zijn verhaal over de Hel heeft verlaten om, als een goede herder, uit te kijken naar buiten waar alles berijmd is, en weet dat het nu geen tijd is om met zijn kudde het veld in te gaan. Hij zit zonder voer - vindt wellicht niet meer de woorden om te weten welke straf hij nu uit te denken heeft – en er is een ogenblik van aarzeling, zoals ik er zovele ken.
Tot de zon opkomt, de rijm verdwijnt, de kudde buiten kan, en hij weet hoe het verder moet.

In mijn dagelijks bestaan liggen tal van zaken verweven en dit zal wel ook zo geweest zijn bij Dante, een zaak zullen we gemeen hebben gehad, hij de progressie van zijn helleverhaal, ik het klaar komen met mijn blog – voor het ogenblik toegespits op het Inferno - finaal komt het er op neer dat we beiden gericht zijn op het aftasten van de geest, om een resem woorden bij elkaar te brengen die een verhaal dragen.
Maar vandaag echter ondervind ik ook dat iets plannen uit den boze is en dat, zoals je nimmer weet waar een eerste zin je heenvoeren zal, je evenmin kunt voorzien hoe je dag verlopen zal. Want vroeg in de voormiddag klopt een vriend aan, een specialist in elektrische aangelegenheden om, zoals afgesproken – maar ik was het vergeten - diverse schakelaars en stopkontakten te vervangen. Maar zijn komst was geen hinder, integendeel,terwijl hij doende was hield ik hem gezelschap, kijkend hoe handig en secuur hij tewerk ging.

Welk woord was er gevallen opdat we plots aan het spreken waren over kosmos en eeuwigheid en over wat er was na de dood – misschien had ik iets gezegd over de oude man in de kerk? – maar achteraf, als ik in de avondschemering terug neerzat voor mijn scherm, realiseerde ik me dat ik zelden ooit met iemand zo lang gesproken had over de mens en over God en over de reden van ons bestaan hier op aarde.
Hij verraste me telkens met zijn antwoorden en zijn nieuwe vragen. Hij was geen gedoopte, geen gelovige, had nimmer de Bijbel in zijn handen gehad, in zijn jeugd nimmer een kerk bezocht, maar hij had nagedacht en hij wist voor zich zelf twee belangrijke zaken: én dat er een God moest zijn, én dat de dood een herbeginnen was.
Hij had niemand, zegde hij, om hierover te spreken, ik trouwens ook niet, en hij vond dat de wereld verging in het materiële de materie die de geest verdrong, al wist hij ook, en ik trad hem volmondig bij, dat wetenschap en religie aan het versmelten waren, dat het ene niet meer kon zonder het andere.

We hadden samen, aan de tafel bij de haard, gemiddagmaald. Iets Chinees, kip in zuur-zoete saus met rijst, hadden een glas wijn gedronken, maar ons gesprek liep verder, dieper en dieper gravend naar de zin van ons bestaan. Ik sprak hem - natuurlijk - over Dante die leefde op het einde van de dertiende, begin veertiende eeuw en wat hij, de grote poëet, dacht over de reden van ons bestaan als mens.
De mens die, volgens Béatrice die ook Dante was, noodzakelijk was opdat God zich zien zou met de ogen van de mens, weten zou in welke mate of hoe diep hij gegroeid was in de mens en dat het zijn doel was, de mens volledig te vullen met het beeld en de eigenheid van Hem. Pas dan zou het Omega bereikt zijn

Ik zelf had er nimmer zo over gedacht, maar in het vuur van de discussie en hij maar luisterend, kwamen de gedachten als losgelaten duiven op mij afgestormd.
Ik zegde hem, mijn laatste zin herhalend, dat het leven zo wonderbaar was, dat de structuur van het atoom zo ongelooflijk was en de samenhang van alle dingen en alle gebeuren zo innig, dat er een tijd komen zou dat we er door zouden dooreen geschokt worden en dat we de werkelijkheid zouden over het hoofd zien om enkel nog de innerlijkheid van de dingen te zien, een innerlijkheid die niet anders kon zijn dan het teken van God, of hoe je Hem ook noemen wilt.

Urenlang, in over en weer gepraat, hebben we onze gedachten laten gaan, telkens terugkerend op hetzelfde, dat de dood een totaal nieuw beginnen was, een intrede in een totaal ander leven, in het enige echte leven dat ons te wachten stond, en dat we in de mate dat we hierover ons een beeld hadden gevormd, we in die mate het eeuwige van het daar-zijn beleven zouden.
We waren een flard van het Woord dat in den beginne was, het Woord, waaruit alles was ontstaan en naar waar alles keren zou.
Ik zegde hem nog dat we beiden afgestemd waren op een identieke golflengte, en dat we, alles bij elkaar genomen, een identiek gedacht hadden over de dingen en hun binding met de Geest; dat we elkaar meer dan aanvulden, en dat het wel duidelijk was dat ‘du choc des idées jaillissait la lumière’. Of het ‘het’ Licht was, was er nog twijfel (gelukkig), maar het was in elk geval toch ‘een lichtpunt’ waar we naar opkeken dat ons leerde te zijn wie we waren.

[1] ‘sapevano di rovere e di rose, di morte’.