xml:namespace prefix = "o" ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
 

‘Use well thy freedom’, deze les voor het leven zou gebeiteld staan, las ik, in de gevel van het hoofdgebouw van het Haverford College in de USA.

We weten het voldoende, het staat eveneens gedrukt boven ons aller hoofden maar op vele ogenblikken in het leven constateren we dat deze raadgeving een ijdele raadgeving is, dat we allen, vooraleer we onze vrije wil kunnen aanspreken, geankerd zijn in onze levensomstandigheden en we deze, eerder in grotere dan in mindere mate ondergaan en dit, van vòòr onze geboorte en dat de omstandigheden na onze geboorte een sterk bepalend karakter zullen hebben op het verloop van ons leven en op using well our freedom.

En als dan de vraag komt wat we met onze vrijheid van handelen gedaan hebben, dan zal het antwoord heel simpel zijn, we hadden de vrijheid die de omstandigheden ons toelieten te hebben en de vrijheid om ons blijvend de vraag te stellen: ik had de vrijheid om dit te doen of dat te laten en waarom heb ik het niet gedaan.

Omdat onze vrijheid beperkt is in omvang, omdat onze diverse levensomstandigheden drager zijn van een soort voorbestemming, voortvloeiende uit onze geboorte, uit ons karakter, uit onze omgeving, uit onze kennissenkring, uit onze levensbeschouwing, ja zelfs – maar dit is niet te bewijzen zal worden gezegd – uit onze zodiac-afstamming, om over een vrijheid te beschikken die gericht is en we maar de vrijheid hebben deze gerichtheid te ondergaan.